نام‌هایی که بر پیشانی یا در متن برخی از شعرهای شاملو آمده‌اند، چه کسانی هستند؟ به چه مناسبتی آمده‌اند؟ آیا این نام‌ها می‌تواند با محتوای شعرها ربط و پیوندی داشته باشد؟ آیا شناخت این اسامی، می‌تواند خواننده را به اندیشه‌ها و دغدغه‌های شاعر نزدیک کند؟ این کتاب در پی پاسخ به این پرسش‌ها در پی بررسی شعرهای تقدیمی شاملو است.
از سوژه‌های قابل تأمل در باب شاملوشناسی، بی‌گمان حضور نام‌هایی است که بر پیشانی یا در لابلای بخشی از شعرهای شاملو درج شده است. بی‌تردید شناخت چنین نام‌هایی در چهره‌شناسی و نیز نقدشناسی شعر شاعر بسیار کلیدی و رهگشاست. به نظر می‌رسد برای شناخت ذهن و زبان شاعر پرآوازه‌ای چون شاملو اگر از دید دیگر، یعنی بررسی شعرهایی که بر پیشانی یا در متن آن، اسم شخصی گمنام یا نامدار آمده، دقت کنیم، به نکته‌ها و گفته‌های تازه‌تری دست می‌یابیم؛ چه اینکه این نام‌ها بیش از هر چیزی کار اطلاع‌رسانی را بر عهده دارند.
ازآنجاکه شاملو چهره‌ای اجتماعی و ستیهنده داشت و تحت تأثیر شرایط اجتماعی، اندیشه و احساس خود را در سروده‌های خود انعکاس می‌داد، ردپای اشخاص و مبارزان بسیاری را در بخش‌های عظیمی از کارهای او می‌توان دید؛ از جمله مرتضی کیوان، فریدون توللی، حمیدی شیرازی، خسرو گلسرخی، تقی ارانی، وارتان سالاخانیان، مهدی رضایی، چریک‌های جنگل، و چهره‌هایی نظیر نیما یوشیج، فروغ فرخزاد، جلال آل‌احمد، غلامحسین ساعدی، مهدی اخوان ثالث، تقی مدرسی، هوشنگ گلشیری، محمود دولت‌آبادی و ... .
ویژگی شاخص شعرهای تقدیمی معاصر، غالباً به یاد کسانی است که از بزرگان و برگزیدگان فرهنگ و فکر معاصرند و بیشتر به قصد همدلی و هم‌رنگی سروده شده‌اند. آنچه در کارنامۀ شعر نو اهمیت دارد، عدم تقدیم شعری به چهره‌های حکومتی و دولتی است. شاملو در مناسبت‌های مختلف به طیفی از هم‌اندیشان و حتی به کسانی که با آنان هیچ قرابت و سنخیتی نداشته، شعری تقدیم کرده است. این نوع شعرها که به نام یا برای کسی سروده شده، جنبه‌های گوناگونی دارد: گاه برای ابراز همبستگی، گاه جبران، گاه حمایت، گاه برای حق‌شناسی و گاه از سر نفرت و ستیز سروده شده‌اند. او در این کار از شگردهای گوناگونی بهره می‌جوید؛ یا بر پیشانی شعر یا در متن سروده اسم می‌آورد یا در زیر پوشش نامی مستعار به ستایش فرد موردنظر خود می‌پردازد یا بی‌آنکه نامی از کسی ببرد، تصویر و شخصیت موردنظر را به شکل قابل درکی ارجاع می‌دهد.
از وجوه برجستۀ شاملو، توجه و دلبستگی عمیق او به انسان و شخصیت‌های انقلابی و مبارز است که کم‌وبیش این رنگ را در تمامی دوره‌های شاعری او می‌توان دید. فصل نخست این کتاب بررسی اشعاری است شاملو به قهرمانان مبارز تقدیم کرده است. یکی از شخصیت‌هایی که او عمیقاً و همیشه به او توجه داشت، مرتضی کیوان بود که در چند جا یاد و خاطرۀ او را زنده نگه داشته است. وارتان سالاخانیان، خسرو روزبه، هوشنگ کشاورز و ... از دیگر افرادی هستند که شاملو به آنان علاقه داشته و اشعاری را به آنان تقدیم داشته است.
پس از چهره‌های سیاسی و انسان‌های مبارز، می‌توان از عاشقانه‌های شاملو یاد کرد که بیشترین و خالصانه‌ترین تقدیم‌ها را در خود دارد. بی‌گفتگو آن کسی که در ذهن شاملو بیشترین حضور را داشت و تا واپسین لحظات عمرش عاشقانه و نازکانه با خیال و اندیشۀ او بازی کرده است، آیدا شاملوست. فصل دوم اختصاص به بررسی اشعار تقدیمی شاملو به آیدا دارد.
بخشی از تقدیمی‌های شاملو، شعرهایی است که او در سرشاخ‌شدن با مخالفان فکر و اندیشۀ خود سروده است یا کسانی که چندان قرابتی با او نداشته‌اند. این قبیل اشعار بیشتر از سر تحقیر یا به قصد پاسخ‌گویی و پرخاش، خطاب به کسانی سروده شده که شاملو با توجه به هیبت و هیئت هر کدام‌شان با آنان روبرو شده و با سلاح شعر به ستیز با آنها پرداخته است. بررسی این قبیل اشعار بی‌تردید در بازشناسی و ارزیابی کامل‌تری از چهرۀ شاملو می‌تواند کمک‌کننده باشد که در فصل سوم انجام گرفته است.
دیگر شعرهای تقدیمی شاملو از نوع تقدیم‌هایی است که شاعر به هم‌دمان و هم‌قدمان نزدیک و صمیمی خود تقدیم کرده است؛ کسانی که به گونه‌ای به خلوت شاعر راهی و در ذهن و فکر او جایی داشته‌اند. البته اینان اغلب از طیف هنرمندان، نویسندگان و شاعران هستند و شاملو بیشتر به قصد ارادت و دوستی و تشکر شعری به آنان تقدیم داشته است. در فصل چهارم این قبیل اشعار بررسی شده‌اند؛ اشعاری که به پرویز شاپور، فروغ فرخزاد، ساعدی، ضیاءالدین جاوید، اسماعیل خویی، عمران صلاحی، تقی مدرسی و .... تقدیم شده‌اند.
برخی از شعرهای شاملو سروده‌هایی است که به شخصیت‌های غیرایرانی و چهره‌های جهانی نظیر ماندلا، لئوناردو آلیشان، شن چو کره‌ای، برونی‌یفسکی لهستانی، ایسا شاعر ژاپنی و مبارزان و آزادی‌خواهان ملت‌های دیگر تقدیم کرده است. در فصل پنجم این قبیل اشعار بررسی شده‌اند.
فصل پایانی کتاب اختصاص به اشعاری دارد که شاملو به اقوام دور و نزدیک تقدیم کرده است؛ کسانی که چندان اهل قلم و شهرت نبودند، ولی او از سر دوستی و ارتباط‌های قلبی و عاطفی و به مناسبت‌هایی به آنان شعری تقدیم کرده است. او این مدایح بی‌صله را گاه به افراد بی‌نام‌ونشان پیشکش کرده، بر خلاف رسم زمانه که بسیاری خوش داشتند کتاب‌هایشان را به اشخاص اسم‌ورسم‌دار و کسانی تقدیم کنند که نام و نفوذشان فراوان بود.
