تفسير سوره يوسف منظوم/ اثر طبع: ابوالقاسم فردوسي؛ به کوشش: منصور کياني.- تهران: راه نيکان، ۱۳۹۳.
خدا این ز بهر رسول آفرید
مر او را ز پیغمبران برگزید
حکایات این داستان بس خوش است
سخنهای جانپرور و دلکش است
عجب نیست گر دلکش است این سخن
که قول خدای است سر تا به بن
الف لام را، تلک آیات را
بخوان تا بدانی حکایات را
سراسر همه قصه یوسف است
ز قول جهانداور منصف است
قدیمیترین کتاب منظومه یوسف سروده حکیم فرزانه توس، دیباچه شاهنامه بایسنقری است و این نسخه چهارصد سال گمنام مانده است. تفسیر سوره یوسف عمق او، در امور مذهبی را نشان میدهد. هر چند در شاهنامه نیز چند هزار بیت شعر در اسلام شناسی و توحید و معاد و نبوت و امامت به یادگار گذاشته است.
برخی بزرگان مثل آیتالله بروجردی و مرعشی نجفی این تفسیر را به کتابخانههای بزرگ مانند آستان قدس، آستانه حضرت معصومه و فیضیه اهدا نمودند. در سرتاسر تفسیر سوره یوسف اثر حکیم توس، آهنگ آرامش بخش رضا به قضای الهی و تسلیم در مقابل امر خدا دیده می شود.
مصیبتها و ناملایمات از در و دیوار بر سر یوسف و یعقوب علیه السلام می بارد، اما هیچگاه آنان را به درشت گویی و ناسزا به روزگار نمی کشاند یا به حرکات و اعمالی که حاکی از بی ظرفیتی و حقارت آنان باشد وا نمی دارد و امید آنان قطع نمی شود. جالب اینجاست که سرانجام تمامی دست اندر کاران این داستان،سعادتمندی و بهروزی است. نه تنها یعقوب، یوسف گم گشته خود را می یابد و او را درآغوش می کشد، که ذلیخای عاشق، بعد از یاس و ناامیدی و پیری با یوسف کامروا می شود. برادران حسود نیز که از هیچ اجحافی در حق یوسف کوتاهی نکردند هریک در کاخ او وزیر برادر محسود خود شدند!
از همه سوژه ها قویتر در این داستان عواطفی است که یوسف در وداع با مادرش دارد، یا احساسات پدری پیر که سالها در فراق پسر محبوبش، مویه می کند که حقا دل سنگ را نرم و سرشک گرن بر رخسار خواننده روان می سازد. و این داستان سرشار از محبت توام با اخلاق تربیتی به پایان می رسد.
