منتخب از:
در نسبت زبان فارسی با زبان علم
قدرت یک زبان از قدرت سخن گویانش ناشی می شود
سیداحمد محیط طباطبائی
زبان فارسی در کامل ترین شکل زبان، که شعر است، متولد می شود. یک آلمانی یا فرانسوی یا روسی که از زبان فارسی هیچ نمی داند، وقتی حرف زدن یک فارسی زبان را می شنود، به نظرش موزون و آهنگین می آید و خیال می کند او در حال شعر خواندن است. چرا که زبان فارسی در دستگاه موسیقی است و شعر در آن با سایر زبان ها متفاوت است. در این زبان وقتی می خواهند تاریخ بنویسند، چون فردوسی، به شعر می نویسند. تفسیر قرآن را همچون مثنوی مولوی به شعر می گویند، جامعه شناسی را همچون سعدی به شعر بیان می کنند و درام نویس ما، چون نظامی گنجوی به شعر درام می گوید. و در کنار این ها شاعری همچون حافظ داریم که فقط شاعر است. مزیت اصلی زبان فارسی در این نقطه شکل می گیرد. به این معنی که در زبان های دیگر آن کس که نتواند بخواند و بنویسد، بی سواد مطلق است، اما در زبان فارسی بسیارند کسانی که خواندن و نوشتن نمی دانند، اما حافظ اشعار و دیوان شاعران بزرگ هستند.
بقای زبان فارسی نیز خود داستانی شنیدنی دارد. سامانیان اهل بلخ به لحاظ فقهی پیروان ابوحنیفه بلخی از شاگردان امام جعفر صادق علیه السلام حدیثی بیان می کند که تصریح می کند زبان اهل بهشت زبان عربی و فارسی است. اوست که برای نخستین بار مجوز ترجمه قرآن به زبان فارسی را صادر می کند که این نخستین ترجمه قرآن کریم به زبان فارسی در موزه آستان قدس رضوی موجود است.
سرعت توسعه زبان فارسی در قرون بین چهارم تا هفتم و هشتم تا بدان جاست که زبان فارسی در طی سیصد سال به زبان معیار امپراتوری روم شرقی تبدیل می شود. یعنی اگر شما یک زبان می دانستید، می توانستید تا با آن زبان از روم تا چین سفر کنید؛ و آن زبان فارسی دری بود. برای همین است که راهنمای مارکوپولو فارس زبان است نه عرب زبان.
تا زمانی که ردپای زبان فارسی در جایی باشد، در واقع نشانه برتری تمدن شرقی و حفظ اصالت ها و هویتی است که از دوران داریوش تا عصر معاصر پرچم شرق را در دست ایرانیان بالا می برد؛ ایرانیانی که در زمان غروب تمدن اروپایی در قرون وسطا، وارثان حقیقی فرهنگ و تمدن یونانی و ارسطو و افلاطون و سقراط و دیگران بودند که در قالب معلم ثانی و دیگران ادامه پیدا کرد و این رشد و تعالی تا دوران مغول و صفویه ادامه پیدا کرد و ایران همواره پرچم دار علم بود.
سرآمد
ماهنامه خبری، علمی/ آموزشی، تحلیلی
بنیاد ملی نخبگان
شماره شانزدهم
دوره جدید
مهرماه 1394