سیمین بهبهانی - سیدعلی صالحی
خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)- شعر فارسی در 100 سال گذشته دچار تغییر و تحولات بسیار زیادی شده که این تغییرات بر کسی پوشیده نیست اما اینکه از میان شاعرانی که پا بر عرصه شعر و شاعری گذاشتند، کدام نام ماندگار خواهد شد، موضوعی است که تنها گذر زمان آن را مشخص خواهد کرد. بدون تردید در میان چهره‌های ادبی معاصر، سیمین بهبهانی به دلیل ابداع وزن‌های مختلف و سرودن غزل‌های محکم، یکی از آن نام‌های ماندگار است چراکه به سادگی نمی‌توان از آثار درخشان وی که در یاد عموم مردم مانده و به تایید اهل فن رسیده، گذشت. 28 تیرماه، زادروز این شاعر بزرگ بهانه‌ای شد تا سراغ سیدعلی صالحی، شاعر مطرح کشورمان برویم و با او درباره سیمین بهبهانی گفت‌وگویی باشیم که در ادامه می‌خوانید.
لطفا کمی درباره ویژگی‌های منحصر به‌فرد شعر بانو سیمین بهبهانی برایمان بگویید. چه چیزی او و غزلش را متمایز می‌کرد؟
آیا می‌توان در گفت‌گویی کوتاه، خصوصیات شعری شاعری بزرگ آن هم مثل بهبهانی را هم به یاد آورد هم به کلام کشاند و هم راضی بود از ادای دینی که وظیفه ماست!؟ آیا حق داریم با کلی‌گویی‌های مشابه و مکرر چیزی گوییم که چراغ راهی باشد ... !؟ پیشنهاد رسمی من این است که درباره طرح پرسش‌ها در اکثر زمینه‌ها تجدید نظر شود. هزاران بار خوانده و شنیده‌ایم که بهبهانی بزرگ کنشگری فرهنگی و اجتماعی بود. عمر خود را بر سر آزادی بیان گذاشت، و ایشان چندین وزن ابتکاری به جهان اوزان شعر فارسی افزودند، و ایشان را نیمای غزل معاصر می‌نامند و ...
این کلیات و ... بعد!؟ همه اینها بوده این زن کم‌نظیر، وگرنه به نامی ماندگار در کارنامه خدمات یک تمدن تبدیل نمی‌شد.
دلایل ماندگاری نام بانو سیمین بهبهانی چیست؟
فقط شعر او دلیل بر ماندگاریش نیست. تکاپوهای انسانی این آموزگار گرامی ریشه و بنیان وجودی او بود. این شعرهای مشتعل از عشق و امید و آزادی نیز ماحصل همین ایمان خاص است.
اینکه بانو سیمین بهبهانی جایگاه ویژه‌ای در ادبیات ما دارند، بر هیچکس پوشیده نیست، اما او را می‌توان با شاعرانی مثل فروغ یا پروین مقایسه کرد؟
هر کسی جای خود را دارد. هر انسانی جایگاهی تکرارناشدنی دارد. من سلیقه جانشینی و قیاس و مقایسه را به ویژه در جهان خلاقیت نمی‌پسندم. سیمین هم مادری بی‌نظیر بود برای همه ما.
در دوره‌ای که بسیاری عنوان می‌کردند عمر غزل تمام شده است، سیمین بهبهانی با سرودن غزل‌های قوی و محکم نشان داد که چنین حرفی صحت ندارد. به نظر شما غزل پویای امروز چقدر مدیون سیمین بهبهانی است؟
یکی از تأثیرگذاران روزگار ماست این زن، هم در شعر، هم در تعریف و تعلیم معجزه‌ای به نام «استقلال فردی»! خیلی‌ها خیلی چیزها می‌گویند که حیفِ در کوزه! یکی هم همین عبارت ابلهانه که روزگار غزل تمام شده است. اگر این مدعیان خود قادر به آفرینش ناب در اسلوب غزل نیستند چرا غزل را بدنام می‌کنند!؟ همیشه بهترین دفاع، حتما حمله نیست! یورش به شعر غزل، خبر از پرت افتادن طرف می‌دهد.
سیمین بهبهانی با خلق شعر‌های محتوایی و انجام اتفاقات نو مانند خلق 20 وزن جدید در توسعه ادبیات و شعر معاصر مسلما تاثیرگذار بوده است.
من صاحب امکان اندازه‌گیری نیستم اما ذوق فردی خود را می‌شناسم. قضاوتم نیز مولود همین ذوق است. یقیناً بهبهانی بزرگ یکی از طلایه‌داران ما در عرصه غزل است. هر طلایه‌داری حتما تاثیرگذاری وسیعی بر واژه و آدمی دارد.