ترکیببند مشهور محتشم کاشانی در هفدهمین نشست ادبی خوانش متون کهن پارسی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بررسی شد.
هم‌زمان با برپایی هفدهمین نشست ادبی خوانش متون کهن پارسی؛
ترکیببند مشهور محتشم کاشانی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بررسی شد
ترکیببند مشهور محتشم کاشانی در هفدهمین نشست ادبی خوانش متون کهن پارسی کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بررسی شد.
به گزارش آستان نیوز، این نشست ادبی به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و با حضور جمعی از کارکنان این سازمان و مراجعان ادب‌دوست با محوریت خوانش درست و تحلیل ترکیببند محتشم کاشانی؛ نمونه برجسته شعر مرثیه کشور، در کتابخانه تخصصی ادبیات این آستان مقدس برگزار شد.
این ترکیببند که با بند آغازین آن؛ «باز این چه شورش است که در خلق عالم است باز این چه نوحه و چه عزا و چه ماتم است»، در بین اهل ادب و معرفت شناخته شده است، به منظور بزرگداشت ایام پایانی ماه صفر انتخاب شده بود.
سخنران این نشست ادبی بیان کرد: این ترکیببند در دوره صفویه سروده شده است، اما یکی از تأثیرگذارترین اشعاری است که در سده‌های اخیر شهره خاص و عام شده است.
سیدعلی کرامتی‌مقدم ادامه داد: همچنین اگر مرثیه‌ها و اشعار مرتبط با موضوع عاشورا را بررسی کنیم، این ترکیببند از مشهورترین آثار سروده شده به‌شمار می‌رود.
این استاد ادبیات فارسی با اشاره به اینکه محتشم کاشانی ملقب به شمس الشعراء نیز بوده است، گفت: داستان‌ها و اسطوره‌های بسیاری درباره چگونگی سرودن این شعر از گذشته تا امروز نقل شده، اما مهم‌تر از آن اثری است که این ترکیببند بر روی شاعران تا به امروز گذاشته است.
وی افزود: ترکیببند محتشم کاشانی، الگوی بسیاری از شاعران و حتی هنرمندان خوش‌نویس و نگارگر بوده که در خلق آثار هنری خود از آن الهام گرفتند.
کرامتی‌مقدم از این ترکیببند به عنوان یکی از پرمحتواترین شعرهایی که وقایع عاشورا را روایت کرده است، نام برد و ابراز کرد: احساس یک شاعر مسلمان اهل تشیع در این اثر نهفته است.
وی ادامه داد: این شعر با استفاده از تشبیهات، نمادها و ایهام به روایت مظلومیت امام حسین(ع) و یارانش در واقعه دشت کربلا و وقایع تاریخی روز عاشورا می‌پردازد. همچنین نشانه‌های قیامت را مطرح می‌کند.
این استاد دانشگاه درباره یکی دیگر از مرثیه‌های سروده محتشم کاشانی درباره امام حسین(ع) که در این نشست خوانده شد، گفت: حالت مناجات‌گونه بودن اشعار، این امکان را به شیفتگان اهل بیت(ع) می‌دهد تا آنها را در مناجات با خدا یا ائمه اطهار(ع) بخوانند.
وی درباره نوع خواندن اشعار مرثیه‌گونه نیز بیان کرد: این اشعار باید بدون هیچ عجله‌ای و با کشش خاصی خوانده شود تا مفهوم و احساسات نهفته در آن به خوبی به مخاطبان منتقل شود.
در ادامه با توجه به تقارن برگزاری این نشست با هفته کتاب و کتابخوانی، کرامتی‌مقدم گفت: هیچ کتابخانه‌ای به اندازه کتابخانه آستان قدس رضوی در گسترش فرهنگ کتابخوانی و توجه به امر پژوهش و اشاعه آن در کشور فعال و پویا نیست.
وی، کتابخوانی را یکی از نیازهای مردم زنده دانست و افزود: حیات جامعه و مردم در گروی اخلاق، آگاهی و بصیرت است و فرد با مطالعه می‌تواند به درک و فهم لازم در دنیای معاصر برسد.
این استاد ادبیات فارسی ادامه داد: علاوه بر مطالعه و درک لازم، باید انسان نویسنده خوبی هم باشد تا بتواند اندیشه و دانش خود را ماندگار و آنها را به نسل‌های بعدی منتقل کند.
پیوند هنر و ادبیات در آثار موزه‌ای
همچنین یکی از کارشناسان موزه‌های آستان قدس رضوی که در این نشست حضور داشت، ابراز کرد: اشعار محتشم کاشانی در برخی از اشیاء موزه‌های این آستان مقدس؛ از پرده‌های تعزیه‌خوانی اواخر دوره صفویه و دوره قاجار گرفته تا ظروف دوستکامی، به چشم می‌خورد.
حشمت کفیلی با بیان اینکه از ظروف دوستکامی برای نذر شربت و مایعات در مراسم مذهبی استفاده می‌شده است، ادامه داد: بر روی برخی از این ظروف حتی اشعاری از این ترکیببند مشهور قابل مشاهده و بررسی است.
وی به وجود ادبیات در تمام ابعاد زندگی بشر و رابطه تنگاتنگ آن با هنر اشاره کرد و گفت: ادبیات به ما کمک می‌کند تا حرف ناگفته‌ای که هنر نمی‌تواند آن را بازگو کند، با بهره‌گیری از آرایه‌های ادبی مانند استعاره بیان کنیم.
خوانش اشعاری با محوریت ایام پایانی ماه صفر توسط حفیظ‌الله جلالی چالشتری؛ از شاعران و زائران حرم مطهر رضوی که یکی از آثارش نیز در پرتوی حمایت‌های این سازمان در گذشته به چاپ رسیده است، از دیگر بخش‌های برپایی این نشست ادبی معرفتی بود.
یادآور می‌شود، سلسله نشست‌های ادبی خوانش متون کهن پارسی، هر ماه با محوریت مناسبت‌های ملی و مذهبی و دعوت از استادان ادبیات، به همت واحد آموزش سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و با همکاری کتابخانه تخصصی ادبیات این آستان مقدس و روابط عمومی و امور بین‌الملل این سازمان در جوار بارگاه ملکوتی امام هشتم(ع) برگزار می‌شود.
