تحلیل تقابل واژگانی شعر رضوی شاعران دفاع مقدّس

۱۳۹۷-۱۱-۱۴

نشانه‌شناسی ساختارگرا چگونگی شکل‌گیری معنا و بازنمود واقعیت را بررسی می‌کند.

تحلیل تقابل واژگانی شعر رضوی شاعران دفاع مقدّس
نویسندگان
خلیل بیگ‌زاده 1؛ فرنگیس شاهرخی2
1هیأت علمی/ دانشگاه رازی کرمانشاه
2دانشجوی دکتری/ دانشگاه بین المللی امام رضا (ع)

چکیده
نشانه‌شناسی ساختارگرا چگونگی شکل‌گیری معنا و بازنمود واقعیت را بررسی می‌کند و معتقد است که دالّ و مدلول به شدّت با یکدیگر پیوند دارند و ارتباطی پی‌آیند میان آن‌ها برقرار است، به گونه‌ای که هر دالّی یادآور مدلولی خاص در ذهن است. این نوع نشانه‌شناسی تقابل‌های دوگانه را عناصری بنیادین در بررسی ساختاری و معنایی آثار ادبی و از اصلی‌ترین روش‌های دستیابی به ساختار متن می‌داند. این پژوهش با هدف تحلیل و تبیین گفتمان مؤثر بر ساختار زبان و اندیشه در سروده‌های رضوی شاعران دفاع مقدّس بر اساس انواع زوج‌های متقابل در سطح واژگانی و معنایی با رویکردی توصیفی- تحلیلی انجام شده و زوج‌های متضاد و تقابل معنایی واژگان را معطوف به مفاهیم و جلوه‌های ازلی- ابدی پایداری بررسی کرده‌است، چنان که جهان دوگانه‌هایی را که در ساختار این اشعار پنهان است، آشکار گردانیده و انواع تقابل‌های واژگانی مدرّج، مکمل، دوسویه، ضمنی و صوری، جهتی، خطی و متقاطر و هم‌سنگ و تقابل معنایی مفاهیم و موضوعاتی نظیر: لطف/ قهر، فقر/ غنا، پاکی/ پلیدی، عشق/ عقل، ظلمت/ نور، کفر/ دین، بیماری/ شفابخشی، ظلم‌ستیزی/ ستمگری، شجاعت/ زبونی، غربت/ آشنایی و نیز تقابل دو رنگ سبز و سرخ را در شعر رضوی شاعران دفاع مقدّس تحلیل کرده‌است تا شگردهای بهره‌گیری شاعران را از جفت‌های متقابل برای تبیین شخصیت متعالی امام رضا (ع) در یکسان‌نگری انسانی نشان دهد.
واژه‌های کلیدی: ادبیات پایداری؛ نشانه‌شناسی؛ تقابل واژگانی؛ شعر رضوی
http://اصل مقاله (349.33 K)

برچسب ها:

ادبیات پایداری؛ نشانه‌شناسی؛ تقابل واژگانی؛ شعر رضوی

سازندگان:

زحمتکش

منابع:

نشریه ادبیات پایداری: مقاله 3، دوره 10، شماره 18، بهار و تابستان 1397، صفحه 53-72

افزودن دیدگاه جدید:

سال نو مبارک

نوبهار است در آن کوش که خوشدل باشی که بسی گل بدمد باز و تو در گل باشی

نظامی گنجوی

بهاری داری از وی بر خور امروز که هر فصلی نخواهد بود نوروز گلی کو را نبوید آدمی زاد چو هنگام خزان آید برد باد

حلول ماه نزول رحمت خدا مبارک

این دهان بستی دهانی باز شد تا خورنده لقمه‌های راز شد لب فروبند از طعام و از شراب سوی خوان آسمانی کن شتاب گر تو این انبان ز نان خالی کنی پر ز گوهرهای اجلالی کنی طفل جان از شیر…

هوشنگ ابتهاج

‏گاهی چُنان در این شب ِ تب‌کرده‌ی ِ عبوس ‏پای ِ زمان به قیر فرو می‌رود که مَرد ‏اندیشه می‌کند ‏شب را گذار نیست ‏اما به چشم‌های ِ تو‌ ‏ای چشمه‌ی ِ امید! ‏شب پایدار نیست. هوشنگ…

سعدی

به تو حاصلی ندارد غَمِ روزگار گفتن که شبی نَخُفته باشی به درازنای سالی

مولانا

چون که اسرارت نهان در دل شود ** آن مرادت زودتر حاصل شود

مثنوی معنوی مولوی

بس دعاها کان زیانست و هلاک وز کرم می‌نشنود یزدان پاک

نظرسنجی