تاریخ ادبیات
PostDateIconسه شنبه, 26 اردیبهشت 1391 ساعت 12:01 | PostAuthorIconنوشته شده توسط قربانی | مشاهده در قالب PDF | چاپ | فرستادن به ایمیل

تاریخ ادبیات موضوعی میان رشته ای است که به تاریخ و سرگذشت ادبیات به ویژه ادبیات مکتوب در طول دوره های تاریخی و تغییرات و دگرگونی های سبک ها و فنون ادبی در نقاط مختلف جهان به زبان های مختلف در طول تاریخ می پردازد .
دوره آغازین ادبیات

اولین اشارات و یافته های مکتوب ادبی به سه ناحیه جهان یعنی مصر باستان،سومر و چین باز می گردد.هیروگلیف های مصری اشارات ادبی را در درون خود دارند و کتاب گیلگمش که حماسه ای ادبی مربوط به سومریان است نیز گاهی به عنوان نخستین کتاب بشر معرفی شده است.این کتاب به حدد دوهزاره پیش از میلاد باز میگردد.نیز از قدیمی ترین کتاب های دوران باستان می توان به کتاب مردگان که در هجده قرن پیش از میلاد در مصر به نگارش درآمده بود را ذکر کرد.کتاب های اوستا و ریگ ودا نیز که در دوره های بعد به نگارش درآمده اند میراث ادبیات شفاهی ملت های خود در دوران بسیار قدیم بوده اند.
ادبیات در دوران باستان

ادبیات دوران باستان که هزاره ی نخست پیش از میلاد تا آغاز قرون وسطی را در بر می گیرد دوره پایه شکل گیری ادبیات مدون می باشد. این دوره که در چین با نگارش کتاب رزمی هنر جنگاوری آغاز شده بود در یونان به گونه ای دیگر دنبال می شد. افسانه ها واساطیر یونان باستان در قالب آثار ادبی جلوه گر شدند. ایلیاد وادیسه در قرن نهم پیش از میلاد ازهومر شاعر باستانی یونان از همین آثار هستند. در سال های بعدی فلسفه و تاریخ نگاری نیز وارد حوزه ادبیات شدند و آثار ادب نمایشی که از سنت های بومی یونان بودند نیز بخش هایی از ادبیاتیونان باستان را در بر گرفت.پس از محو یونان در دوره اسکندر مقدونی ادبیات و ریشه های ادبی یونانی تا حد زیادی به ادبیات لاتین منتقل شد.این امر با شکل گیری امپراتوری روم تحقق یافت.ادبیات لاتین در دوران باستان با ادامه دادن راه ادبیات یونانی مدت ها به عنوان ادبیات رسمی و دینی و مقدس جایگاه ویژه ای یافته بود. ویرژیل، سنت آگوستین و هوراس را می توان از بزرگترین ادیبان لاتینی دانست.در ایران باستان در همین دوره آثار قدیمی سنتی و اعتقادی به رشته تحریر در آمد.جمع آوری سروده ها و مکتوب شدنشان به زبان اوستایی و نیز ترجمه ها و تفسیر های دینی که به دوران پایانی اشکانی و آغازین ساسانی باز می گردد از همین دست می باشد. در همین زمان در ایران کتابی به نام شاپورگان به زبان پارسی میانه توسط مانی نوشته شد.این دوره در هند متون مذهبی و اسطوره ای هندو به زبان سنسکریت به رشته تحریر درآمد.ادبیات داستانی و داستان سرایی عارفانه نیز در هند رشد گسترده ای در این دوران داشت.
ادبیات در قرون وسطی

در دوره قرون وسطی ادبیات در اروپا به شدت مذهبی می گردد.بویژه پس از اعلام مسیحیت به عنوان دین رسمی امپراتوری بیزانس این امر شدت بیشتری به خود می گیرد.درگیری با مسلمانان و جنگ های صلیبی تغییراتی را در این عصر در ادبیات اروپا ایجاد می کند.آثار ایتالیایی مانند کمدی الهی توسط دانته آلیگیری پدید می آید و آثاری در زمینه خداشناسی در محافل فلسفی اروپا ایجاد می شود که بر ادبیات تاثیراتی داشت.در همین دوره در ممالک اسلامی ادبیات عربی و فارسی به شدت پویا بودند.زبان عربی که زبان مقدس دین اسلام به شمار می رفت بخش عمده ای از آثار ادبی خلق شده توسط مسلمانان را به خود اختصاص می داد و در سرتاسر این مناطق رایج بود.ادبیات فارسی نیز که با تقویت شدن از سوی سامانیان خراسان رسمیت یافته بود در تمام مناطق ایران زمین تا آسیای میانه و نیز در شبه قاره هندوستان، قفقاز و روم اشغال شده توسط سلجوقیان جایگاه زبان رسمی و نیز زبان ادبی ویژه ای داشت. در این دوران در ممالک اسلامی ادیبان بزرگی مانند ابونواس، متنبی و محی الدین در ادبیات عربی و فردوسی، خیام، مولوی، سعدی، حافظ در شعر فارسی پدید آمدند.در این دوران نیز بصورت پراکنده ادبیات ترک نیز در آسیای میانه و سپس در آناتولی کلید می خورد.در هندوستان و ژاپن و چین نیز در این دوره محافل ادبی عمده جریان داشت. بخشی از ادبیات داستانی هندوستان که در همین دوران توسط ایرانیان به فارسی میانه و از آن طریق به دیگر زبان های نیز ترجمه شد.کلیله و دمنه و سندباد و هزار و یکشب از این دست داستان های می باشند که از هندوستان به تمام دنیا انتقال یافتند. بخشی از ادبیات قرون وسطی نیز ادبیات یهودیان بوده که به زبان های عبری، لاتین و گاهی نیز فارسی به رشته تحریر در می آمده است.در دنیای جدید یعنی آمریکای پیش از کلمب نیز قوم مایا با ابداع نوعی خط آثار ادبی متعددی در زمینه های گوناگون عرفان، اسطوره، داستان و شعر پدید آورده بودند.
در دوران معاصر



دوران معاصر در تاریخ ادبیات را از دوران پس از کشف قاره آمریکا آغاز می کنند.در این دوران با کتاب سروانتس بنام دن کیشوت رمان به سبک جدید وارد ادبیات می شود.آثار فلسفی ادبی بویژه در فرانسه پدید می آید.جان میلتون، ویلیام شکسپیر و جاناتان سویفت از ادیبان بزرگ دوران آغازین معاصر بشمار می روند.در دوره بعدی که به قرون هجدهم تا بیستم میلادی باز می گردد با رخدادن انقلاب کبیر فرانسه دگرگونی ها آغاز شد.ادبیات داستانی و رمانتیسم بگونه ای فزاینده رشد پیدا نمود.لرد بایرون از سردمداران ادب رمانتیک اروپا بشمار میرود.هانس کریستیان آندرسن در دانمارک طلوع می کند و در آلمان نیز ادبیات بگونه ای فلسفی رشد می یابد.نویسندگان بزرگ روس و آمریکایی و فرانسوی نیز در این دوره معرفی می شوند که از میان آنها میتوان به داستایوفسکی، تولستوی، مارک تواین، انوره دو بالزاک و ویکتور هوگو اشاره نمود.این دوران تا پایان جنگ جهانی اول ادامه می یاید.دوره بعدی ادبیات معاصر ادبیات جدید است که از پس از جنگ جهانی دوم تا کنون پابرجاست و در این سال ها با تغییرات بیشماری همراه بوده است.ادبیات در دوران جدید از وقایع سیاسی و تاریخی تاثیرپذیری فراوان داشته است.انقلاب بلشویکی روسیه، جنگ جهانی دوم، گسترش کمونیسم و رقابت با نظام سرمایه داری و پیشرفت های صنعتی بشدت در ادبیات نظم و نثر جهان در دوران جدید تاثیر گذار بوده است.ضمن اینکه با گسترش دانش و آگاهی و ابزار اطلاع رسانی و افزایش سواد و نگارش گستره ادبیات کاملا متفاوت شده و در تمام مناطق دنیا دنبال می شود.ادبیات در این دوره مکتب های فکری متفاوتی را مانند پست مدرنیسزم و مدرنیزم، دادائیسم طبیعت گرایی، اگزیستانسیالیسم تجربه کرده است.
منوی اصلی

صفحه اصلی
اخبار
جایزه های ادبی
جشنواره ها
سوالات متداول
گالری تصاویر
معرفی موسسات و دانشکده های ادبیات
نمایشگاه ها
همایش ها

گونه های ادبی

آموزش زبان
زبان شناسی
تاریخ ادبیات
عرب
معرفی بزرگان ادب
ادبیات تطبیقی
ادبیات دفاع مقدس
شعر

زبان و ادبیات عرب

تاریخ ادبیات عرب
بزرگان ادب

معرفی منابع

منابع چاپی
منابع الکترونیکی
پایان نامه ها
نشریات ادواری
نقد منابع
مقاله