کتاب حاضر حاصل تلاش دانش و کوشش همکاران ارجمند فرهنگستان در گروه تصحیح متون است و هدف بدست دادن کتابی از گنجینه کهن میراث مکتوب فارسی ؛ و عرضه نمونه ای شایسته از حیث روش تصحیح نسخه های خطی برای کسانی که انگیزه و اندیشه چنین کاری را در دل دارند.
حدائق السیر
نظام الدین یحی بن صاعدبن احمد
کتاب حاضر حاصل تلاش دانش و کوشش همکاران ارجمند فرهنگستان در گروه تصحیح متون است و هدف بدست دادن کتابی از گنجینه کهن میراث مکتوب فارسی ؛ و عرضه نمونه ای شایسته از حیث روش تصحیح نسخه های خطی برای کسانی که انگیزه و اندیشه چنین کاری را در دل دارند.
حدائق السیر از زمرۀ اندرزنامه‌هایی است که با نام آداب الملوک، نصیحة الملوک، تحفة الملوک و مانند آنها به زبان فارسی و عربی نوشته شده‌اند مؤلف کتاب نظام‌الدین یحیی بن صاعد در نیمۀ اول قرن هفتم هجری و در روزگار علاءالدین کیقباد اول، معروف‌ترین .پادشاه سلجوقی روم، می‌زیسته و این کتاب را به او تقدیم داشته است .
در ادبیات دورۀ اسلامی حوزۀ اندرزنامه‌نویسی با بهره‌گیری از عناصر فرهنگ ایرانی به تدریج گسترش یافت و از حیث محتوا، اخلاق نظری و عملی را دربر گرفت و به تناسب تغییر در رویکرد و محتوا، عناوین کتب نیز تغییر یافت. آنجا که مؤلف به دلیل برخورداری از پایگاهی فرهنگی ـ اجتماعی خود را در مقام نصیحت‌گران می‌دید و از وابستگی و نیازمندی به دستگاه حاکمان آزاد بود، نوشتۀ او عناوینی نظیر آداب الملوک، نصیحة الملوک، سراج الملوک و تحفة الملوک داشت و آنگاه که مؤلف در جریان امور بود و از مجموعۀ تجربیات و یافته‌های خود آداب و آیینی می‌نوشت، مجموعۀ سفارش‌های او سیاست‌نامه، پندنامه و مانند آن نام می‌گرفت و این نوع اخیر بود که در آثار عهد ساسانی و دستورنامه‌های حکومتی آن عصر سابقه داشت. حدایق السیر را می‌توان آمیخته‌ای از هر دو نوع به شمار آورد. بدین ترتیب که مؤلف مدتی از متصدیان امور دیوانی بوده و از کیفیت کار دیوانیان آگاهی داشته است و بعضی از دقایق مناصب حکومتی را پررنگ‌تر نشان داده است. از سوی دیگر ساختار بخش اعظم کتاب و از جمله برخی ابواب آن تحت تأثیر آداب الملوک ثعالبی شکل گرفته است . دیگر آنکه این کتاب هرچند از خدای‌نامه‌ها و اندرزنامه‌های فارسی نیز تأثیر پذیرفته و در واقع دنبالۀ طبیعی آنهاست، بیشتر مطالب آن از متون عربی ترجمه شده است.
فهرست مطالب کتاب:
مقدمه (شامل مؤلف حدایق السیر، شرح احوال، علائق دینی و فرهنگی، نام کتاب، تاریخ تألیف و اهدا، ساختار، سبک، محتوا، مآخذ، معرفی نسخه، بعضی از مختصات مهم رسم‌الخطی، روش تصحیح)
متن:
الباب الاول: فی سیر الملوک و السلاطین
الباب الثانی: فی محامد العدل
الباب الثالث: فی قبح الظلم
الباب الرابع: فی قواعد السیاسة
الباب الخامس: فی ذمّ الغضب و مدح تأخیر العقوبة و تعجیل العفو
الباب السادس: فی الحلم و التأنّی و الصّبر و مروءَة الملوک و انجاز الوعد و ذمّ اللّجاج
الباب السابع: فی المشاورة و التدبیر
الباب الثامن: فی الجود و السّخاوة و ذمّ البخل
الباب التاسع: فی آداب مقرّبی الحضرة
الباب العاشر: فی آداب حضرة الملوک و السلاطین و کیفیة آداب حواشی الحضرة
