شوری در سر/ ارهان پاموک؛ ترجمهی عینله غریب
شوری در سر/ ارهان پاموک؛ ترجمهی عینله غریب؛ ویراستار: مهدی یزدانی خرم.- تهران: چشمه، ۱۳۹۵.
اورهان پاموک(۱۹۵۲) در این رمان غافلگیری بزرگی برای مخاطبان خود دارد. این رمان برعکس بقیه نوشتههای این نویسنده درباره حاشیهنشینهای فقیرِ استانبول است. آنهایی که از روستاهای خاکگرفته شرق آناتولی در دهه پنجاه و بعدش به استانبول مهاجرت کردند و بعد مدتی محلههای خود را ساختند.
شخصیت اصلی پاموک؛ «مولود» سالهاست در این شهر دستفروشی میکند و شاهد تاریخ پر فراز و نشیب استانبول است. تاریخی مملو از کودتاها، درگیریهای خونین میان ارتش و کُردها، از بین رفتن بافت دوران عثمانی، عوضشدن سلیقه مردم و... رمانی متفاوت از برنده جایزه نوبل که باز روح استانبول و انسان اینبار حاشیهنشیناش را احضار میکند و آنقدر خردهروایت برایاش مهیا میکند که او گم میشود در این حجم از اتفاقهای عجیب.
رمان مملو از شخصیتهای متفاوت است؛ کارگران فصلی، ماستفروشها، چپهای اسلحه بهدست، ناسیونالیستهای خشنِ تُرک، اسلامگراها، ماموران رشوهگیر دولت، تازه به دوران رسیدهها، گانگسترهای بساز و بفروش و...
پاموک در این سمفونی قهرمان تنهایاش را روی تپههای دوردست میبرد تا به نورهای استانبول نگاه کند و راوی ته شهری باشد که ناگهان گسترده و متراکم شد. منتقدان بسیاری این رمان را بازگشت روایی پاموک به نخستین رماناش «آقای جودت و پسران» دانستهاند.