ترجمه نامه امام علی علیهالسلام به مالک ادبیات فاخر و امروزی نیاز داشت
نویسنده کتاب «آن است شیوه حکومت» در مراسم رونمایی از آن گفت: تلاش کردم که با این ترجمه در عین روان بودن متن و ارتباط برقرار کردن با نسلهای مختلف، تا حدودی وجهه ادبی ترجمه نیز رعایت شود.
به گزارش خبرگزاری مهر؛ مراسم رونمایی از کتاب «آن است شیوه حکومت» اثر سید مهدی شجاعی با حضور نویسنده کتاب، احمد مسجد جامعی و علی درستکار در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.
در ابتدای این مراسم که علی درستکار مجری آن بود، احمد مسجد جامعی در سخنانی عنوان کرد: خاطرم هست که در نوبتی به دیدار مرحوم سیمین دانشور رفته بودم، تک تک راجع به شخصیتها صحبت میکردیم و برای مثال جملهای از هر یک از بزرگان میگفتیم. کم کم به شخصیتهای قدسی رسیدیم و گفتیم که راجع به امام علی چیزی بگوییم. ایشان فکری کرد و گفت «به علی شناختم من، به خدا قسم، خدا را» جمله عجیبی است، یعنی اگر امیرالمومنین را نشناسی، توحید و امامت تو هم مشکل دارد.
وی ادامه داد: مقامات ولایی امام علی جای خود را دارد اما وقتی در عرصه قدرت و حکومت قرار میگیرد، تجلی آن همین کاری است که با بهترین عنوان یعنی «آن است شیوه حکومت» به چاپ رسیده است.
مسجد جامعی در ادامه با اشاره به کتاب بیان داشت: این خطبه که بیان شیوه حکومت است، یک اصل عجیبی است. نکات جالبی در مورد این خطبه وجود دارد. برای مثال، مالک به مصر میرفته است، حضرت در جاهای دیگر نیز حکم رانانی داشته است اما به حکم رانی که به مصر میرفته است این نامه نوشته شده است که بسیار هم جالب است. مصر یک حوزه تمدنی خیلی بزرگی است و کشورهای کمی در این اندازه وسعت تمدن داشتند. در حقیقت حضرت این نامه را به کسی مینویسد که به جایی میرود که عقبه تمدنی بزرگ و درخشانی داشته است. امروز نیز چنین وضعیتی در مصر وجود دارد و کشور بسیار دیدنی است. مردم مصر محبت عجیبی به اهل بیت دارند.
وی درباره فرازهایی که در این خطبه وجود دارد گفت: بعد از انقلاب، به جهت این که فکر میکردیم میتوانیم کارهای بسیاری را انجام بدهیم، به فرازهای این خطبه بیشتر پی بردیم. حال شما این را در نسبت با کتابهای دیگر که تاکنون نوشته شده است، مقایسه کنید. برای مثال کتاب نصیحت الملوک یا گلستان سعدی در بخشهایی به این موضوع اشاره کردهاند. در تمام این کتابها، دغدغه و نگرانی شخص حاکم است و میخواهد این را بگوید که چگونه از تلون مزاج حاکم در امان بمانیم. خطبه مالک با این که جزئی از نهج البلاغه است، به مراتب بیش از خود آن ترجمه شده است. خطبه ای در نهج البلاغه نداریم که به این اندازه ترجمه شده باشد و این ضرورتی است که افراد وجود آن را حس کرده و ترجمه کردهاند. امیدوارم این مقدمهای برای انتشارات نیستان باشد که در ذیل این کار بتواند کارهای مختلف دیگری عرضه نماید.
در ادامه سید مهدی شجاعی درباره دغدغه خود برای ترجمه این نامه و انتشار این کتاب گفت: این کتاب بیان و تببین شاغول، میزان و ترازو در دست مردم است که بتوانند اصل را تشخیص بدهند. این موضوع اصل انگیزه است که امیدوارم در بخشهای دیگر توفیق داشته باشم.
شجاعی ادامه داد: درست است که ترجمههای زیادی از این خطبه وجود دارد واین سوال طرح میشود که چه نیازی به ترجمه جدید ؟ باید بگویم که با احترام به همه آثار و کسانی که در این حوزه کار کردند، هر اثر از وجوهی برجستگی هایی داشته است که دیگری نداشته است. این که چرا با وجود ترجمههای عدیده به دنبال ترجمه رفتم، باید بگویم که در دوران معاصر ترجمه سید جعفر شهیدی، ترجمه بسیار فاخری است و ترجمه مرحوم محمدتقی جعفری بسیار ارزشمند است اما آنچه که به دنبال آن بودم این بود که به صورت سهل و ممتنع زبان امروزی و در عین حال فاخربودن آن حفظ بشود.
شجاعی افزود: با خود فکر می کردم که امام علی که بلیغ ترین و سخنورترین اعراب بودهاند، در عین حال این صحبتها را برای مردم بیان میکردند و مردم هم آن را متوجه میشدند. در حقیقت ایشان با مخاطب عموم حرف میزدند و حرفهای ایشان هویتی را داشته است که حضرت زینب هنگامی که در کربلا سخنرانی میکردند، میگفتند که انگار علی صحبت میکند.این را باید بگویم که من زمانی فکر می کردم ترجمه نهج البلاغه کار دشواری است اما اکنون میگویم که کار محالی است چرا که ترجمه آن خود کار اصلی نمیشود. اگر بخواهیم معیارهای ترجمه را رعایت کنیم و به اندازهی ۴ کلمه، ۴ کلمه هم بگذاریم، نمی توانیم. و اگر بخواهی تمام شئون ترجمه را رعایت کنی، باید گفت که ترجمهی آن کار عملی نیست.
سید مهدی شجاعی در پاسخ به سوال مجری مراسم مبنی بر این که ترجمه این کتاب تا چه قدر میتواند به پایندگی اخلاق و علویگری کمک کند، گفت: این کاری است که از دست ما برمیآید و باید آن را در معرض توجه قرار بدهیم. اگر چند فراز از این خطبه را دقت کنید میبینید که در مجموع این نامه طولانی ترین فراز، به تببین وظایف حکومت نسبت به مردم میپردازد. در آن می گوید که «سعی کن با مردم مهربان باشی و با لطف برخورد کنی و ....» این فراز به نظر من نه اوج خطبه بلکه اوج بشر است و همین حالا میتواند در دنیا مطرح باشد و از هر قبله و قبیلهای بیاید در آن میگنجد.
در انتهای این مراسم، از کتاب «آن است شیوه حکومت» نوشته سید مهدی شجاعی رونمایی شد.