جدیدترین اثر مهران افشاری با عنوان «کتابها و آدمها» که به کتابها و آدم‌هایی می‌پردازد که فراموش نمی‌شوند، طی روزهای گذشته توسط نشر چشمه منتشر شد.
به گزارش خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، پانزده گفتار درباره ادبیات فارسی و تاریخ فرهنگی ایران همراه با گزیده‌ای از شعر و نثر فارسی در قالب کتابی با عنوان «کتابها و آدمها» به قلم مهران افشاری و توسط نشرچشمه راهی بازار نشر شد.
«کتابها و آدمها» با آثار دیگر مهران افشاری بسیار متفاوت است. نه تصحیح متن و نه مجموعه مقاله‌های تحقیقی است. این کتاب به گونه‌ای زندگی ادبی مؤلف را بازگو می‌کند. آغاز آشنایی او با ادبیات فارسی و نخستین کتاب‌هایی که در این زمینه خوانده و در ذهنش نقش بسته است را شرح می‌دهد و دانشمندان و نویسندگانی را که در زندگیش مؤثر بوده‌اند و او با آنها سالیان دراز حشر و نشر داشته است معرفی می‌کند.
این کتاب با نثری بسیار ساده و صمیمی نوشته شده و در مجموع شامل پانزده گفتار در دو بخش است. در بخش نخست با عنوان کتابها، مؤلف در قالب 10 گفتار از 10 کتاب شعر و نثر فارسی همراه با نقد و تحلیل‌هایی آموزنده و خواندنی (از شاهنامه فردوسی گرفته تا اشعار فروغ فرخزاد) سخن می‌گوید و در بخش دوم با عنوان آدمها، او پنج دانشمند و محقق فرهنگ و ادبیات امروز ایران را که با آنان افتخار دوستی و هم‌‌صحبتی داشته است به خوانندگان می‌شناساند و خاطره‌های بکر و جالبی را که از آنان در یاد دارد بازگو می‌کند. این افراد عبارتند از: خانم دکتر کتایون مزداپور، شادروانان استاد عبدالحسین حائری، دکتر عبدالحسین زرین‌کوب، استاد ایرج افشار و در پایان دکتر محمد امین ریاحی.
مهران افشاری در پایان هر یک از پانزده گفتار این کتاب نمونه‌ای کوتاه از شعر یا نثر مرتبط با آن گفتار را هم آور‌ده است.
در بخشی از این کتاب به نام «شاعر ستاره‌ها، فروغ فرخزاد» می‌خوانیم: «... جامعه نوگرا و تجددخواه از شعر آنان استقبال کرد اما چون در آن میان زنی هم به نام فروغ فرخزاد ظهور کرد و خواست از عشق زمینی در شعرش سخن بگوید، فریاد اعتراض‌ها برخواست زیرا جامعه سنتی و مردسالار ایران که از فرهنگ غربی تنها تقلید می‌کرد، این‌گونه جسارت‌ها و سنت‌شکنیها را برای مردان مجاز و برای یک زن زشت و ناپسند می‌دانست. به هرحال زنی جوان به نام فروغ که طبع شعری قوی داشت به جمع شاعران تجددخواه راه یافت.»
