نشست اعضای شورای راهبردی آموزش زبان فارسی در هند برگزار شد
نشست اعضای شورای راهبردی آموزش زبان فارسی در شبه قاره هند، به منظور بررسی سند راهبردی زبان فارسی در این منطقه و بررسی گردآوری نسخ خطی فارسی در هند برگزار شد.
به گزارش خبرگزاری مهر به نقل از روابط عمومی بنیاد سعدی، در این نشست که با حضور فرهاد پالیزدار، معاون امور بین الملل بنیاد سعدی، احسان اله شکرالهی کارشناس مرکز تحقیقات هند و مسولان اعضای شورای راهبردی هند، که متشکل از رایزنان سابق فرهنگی، مسئولان خانه فرهنگ و تحقیقات زبان فارسی در هند هستند برگزار شد، ابتدا زینب کوشکی، کارشناس این منطقه، گزارشی از سند راهبردی کشور هند که حاصل شوراهای راهبردی قبلی بود، ارائه کرد و سپس هر یک از اعضا دیدگاه ها و تجربیات خود را در هند بیان کردند.
کریمیان، یکی از رایزنان فرهنگی سابق در شبه قاره هند، از راه های گسترش زبان فارسی را توجه به برگزاری نمایش و جلسات شعر کلاسیک و مدرن عنوان کرد و گفت: در آن دوره از یک گروه تئاتر جوانان با موضوع شاهنامه حمایت کردیم و نتیجه کار فراتر از انتظار ما بود و حدود ۳۰ قسمت از داستان های شاهنامه توسط این گروه به نمایش در آمد. بنابراین یکی از راه‌های گسترش زبان فارسی در هند، پرداختن به شاهنامه فردوسی است. زیرا در خود شاهنامه به رابطه ایرانیان و هندیان اشاره شده است و فردوسی در مقدمه شاهنامه، هندیان را آشنایان ایرانیان به حساب آورده است.
وی همچنین گفت: همچنین بنا بر شرایط آب و هوایی، کتاب ها و نسخه های خطی در کتابخانه های جنوب هند مانند بنگلور، کلارا و مدراس سالم تر مانده است و بنابراین ما باید برای دستیابی به نسخه های خطی در منطقه جنوب هند نیز حضورفعالی داشته باشیم.
این رایزن فرهنگی پیشکسوت در حوزه هند، با بیان آنکه باید به نقش زبان فارسی در هر منطقه از کشور هند توجه داشت، گفت: زبان فارسی در منطقه‌ای به نام «مدراس» زبان تجارت و در برخی مناطق مانند «بنگلور» زبان تاریخ است؛ چرا که اسناد تاریخی مهمی در این منطقه وجود دارد که برای دانشجویان ایران و استادان تاریخ مهم است. بنابراین برای فعالیت در کشوری با این همه ظرفیت نباید تنها به اعزام یک کارشناس اکتفا کرد و باید با دانشگاه ها، تبادل استاد و دانشجو صورت گیرد.
وی در پایان پیشنهاد داد: اگر بتوانیم با افغان‌‌ها، تاجیک‌‌ها و ازبک‌‌ها در خصوص هند، همکاری‌‌های مشترک داشته باشیم بسیار خوب است. زیرا یک سری روابط فرهنگی و تاریخی میان ما و هند و این مناطق، مشترک است.
در ادامه این نشست، ضیایی که مدتی مسئولیت خانه فرهنگ در هند را بر عهده داشته است، با بیان اینکه بحث زبان فارسی در هند از یکسو باید جدی گرفته شود و از سوی دیگر بسیار دشوار است، گفت: توجه داشته باشید که یک زبان برای اینکه قابلیت گسترش داشته باشد باید زبان علم، سیاست و یا اقتصاد باشد. به طوری که هگل می‌گوید من آمدم تا به زبان آلمانی فلسفه بیاموزم و به همین طریق آلمانی به زبان فلسفه تبدیل شد. با توجه به تاکید مقام معظم رهبری بر تبدیل زبان فارسی به زبان علم، باید در مناطقی مانند هند که زبان فارسی قابلیت فراوانی برای رشد دارد، اقدام‌های موثرتری انجام داد.
وی در ادامه افزود: برای گسترش زبان فارسی در هند به اعتماد سازی نیاز است و یکی از اقدام هایی که باید در همین راستا انجام شود تصحیح نسخه‌‌های خطی است. من خودم نسخه رامایانا را تصحیح کردم که مورد توجه مسئولان هند نیز قرار گرفت. بنابراین ما باید به طور متقابل در برنامه‌های فرهنگی هند شرکت کنیم تا اعتماد آنان جلب شود.
این مسئول سابق خانه فرهنگ ایران در هند، در خصوص نسخه‌‌های خطی فارسی در این منطقه گفت: یکی از اقدام‌‌هایی که ما در این خصوص انجام دادیم، گردآوری مجموعه علمی و کاملی به تاسی و با بهره‌گیری از کتاب «نقش پارسی بر احجار هند» علی اصغر حکمت بود. برای گردآوری چنین مجموعه ای، تمام پایان نامه های موجود و فصل نامه هایی که در این زمینه در هند منتشر می شود را مطالعه و بررسی کردیم و حدود ۴۰ هزار فریم عکاسی نیز از کتیبه ها گرفته شده است.
یوسف دهی، از دیگر رایزنان فرهنگی سابق در هند نیز به لزوم ارتباط بیشتر با مردم و دانشگاهیان هند در زمینه گسترش زبان فارسی اشاره کرد و گفت: به طور کلی کشورهایی مانند هند، افغانستان و تاجیکستان باید جزو قلمرو زبان فارسی محسوب شود و اقدام ها در هند به خصوص در زمینه ارتباطات دانشگاهی باید بسیار بیشتر شود. به عنوان مثال با توجه به اینکه در حال حاضر تعداد کمی از هندی ها همت می‌کنند و به تحصیل زبان فارسی در هند می پردازند، اگر شرایطی فراهم شود تا این دانشجویان چند ماهی برای تحصیل در ایران اقامت داشته باشند، بسیار تاثیر گذار خواهد بود.
وی در ادامه افزود: همچنین تا کنون چند جلد دانشنامه زبان و ادب فارسی در هند به چاپ رسیده است و می توان به استادان زبان فارسی در هند بودجه اختصاص داد تا این دانشنامه را ادامه دهند و مقاله هایی در این زمینه بنویسند.
این رایزن سابق فرهنگی در خصوص نسخه های خطی نیز گفت: با توجه به اینکه تعداد نسخ خطی مسلمانان در هند بالاست و تمایل دولت هند بیشتر به چاپ آثار هندوهاست، باید در این زمینه بسیار با ظرافت عمل کرد. در واقع این خلا را ایران باید با تشویق جوانان به یادگیری زبان فارسی پر کند.
یمینی نیز با اشاره به آنکه در هند نارضایتی‌‌هایی مبنی‌بر عدم ارتباط مناسب ایران با مخاطب وجود دارد، راهکارهای پیشنهادی خود را «گسترش زبان فارسی در تمام استان‌‌های هند توسط دانشجویان دکترای زبان فارسی»، «استفاده از استادان آموزش زبان فارسی در رابطه با فهرست نویسی نسخه‌‌های خطی»، «شناسایی کتابخانه هایی که تا کنون اقدام به تصویربرداری دیجیتال از آنها نشده است»، «شناسایی و فهرست‌برداری نسخه‌‌های خطی بی نظیر و کم نظیر که ممکن است بسیار قدیمی نیز باشند»، «چاپ و انتشار نسخه‌‌های قدیمی و بسیار مهم که می‌توان پس از شناسایی و تصحیح انجام داد» و «عقد قرارداد با کتابخانه‌‌های هند در خصوص مبادله تصویرهای دیجیتالی نسخه های خطی» اعلام کرد.
وی همچنین تاکید کرد تعامل با کتابخانه های هند باید بیشتر شود و در صورت عمل به تعهدات خودمان، نظیر تحویل یک نسخه از تصویرهای دیجیتال نسخه‌‌های خطی به هر کتابخانه، اعتماد و همکاری آنان بیشتر خواهد شد.
نجفی از دیگر رایزنان سابق فرهنگی در شبه قاره هند نیز با بیان آنکه هندوستان برای ایران از لحاظ فرهنگی، اقلیمی، تاریخی و ... مملو از فرصت است، گفت: با توجه به فرصت هایی که در کشور هند برای گسترش زبان فارسی وجود دارد، این امکان هست تا زبان فارسی در هند به زبان علمی و دانشگاهی تبدیل شود. یکی از اتفاق های مهم در این خصوص، راه اندازی نهضت ترجمه آثار هندی هاست. زیرا آثار بزرگی از ارتباطات میان ایرانی ها و هندی ها وجود دارد که هنوز ترجمه نشده است.
وی در ادامه افزود: باید فرصت تحصیل هندی ها در ایران فراهم شود. اگر تنها از هر ایالت هند، یک دانشجوی زبان فارسی در ایران بورسیه شود، ۳۰ دانشجوی زبان فارسی از هند خواهیم داشت. همچنین باید به مدرسه های هند نیز توجه داشت زیرا زبان فارسی از نظر فرهنگی برای هندی‌‌ها بسیار مهم است به طوریکه من به مدرسه ای در هند رفتم و کتاب گلستان را جزو کتاب‌های درسی دیدم.
فولادی از دیگر مسئولانی که در هند در راستای گسترش زبان فارسی فعالیت داشته است، گفت: راه اصلی ما در هند، استفاده از فرصت های موجودی است که دولت هند برای ما فراهم کرده است زیرا بودجه‌‌ای که ما در اختیار داریم یک هزارم هزینه‌ای نیست که دولت هند برای زبان فارسی صرف می‌کند. بنابراین ما باید هنر هماهنگ کردن فرصت‌‌ها و ظرفیت‌‌های داخلی هر کشور را داشته باشیم.
وی در ادامه افزود: در خصوص نسخه های خطی، شورای ملی نسخه های خطی هند بسیار قوی عمل می‌کند ولی با توجه به گفته‌‌های خودشان به کارشناس متخصص احتیاج دارند بنابراین ما می توانیم با آنها همکاری کنیم. همچنین بسیاری از موسسه‌‌ها در هند با مشکل استاد زبان فارسی مواجه هستند و ما نزدیک به پنج سال است استاد زبان فارسی به کشور هند اعزام نکرده ایم.
