پیشوندها و پسوندها ی نقش ساز و معنا آفرین در نگاه بیهقی
مقاله 3، دوره 6، شماره2 (پیاپی 22)، بهار 1397
نویسنده
ملیحه مهدوی
عضوهیات علمی
چکیده
ابوالفضل بیهقی صاحب اثر ارزشمند تاریخ مسعودی علاوه بر وظیفه‌ی دبیری و تاریخ‏نویسی، فنون ادبی و دستوری را نیز در اثر سترگ خود رعایت نموده و در کنار آن به واژه‏سازی و توسعه ی زبان پرداخته است. در این راستا «وندها» نقش بسیار مهمی در ساخت ترکیبات واژگانی و زبانی تاریخ بیهقی ایفا می‏کنند. وندها این قابلیّت و کارایی را در زبان فارسی دارند که با قرار گرفتن در کنار کلمات دیگر، واژگانی نو بیافرینند و با همین استقرار جزیی خود در کنار دیگرواژگان، برخی توضیحات اضافی را از زبان حذف کرده‏ ، موجب ایجاز و رسایی سخن شوند و به قدرت و جاذبه ی زبان ادبی بیفزایند. «وندها» اجزای کوچکی از زبان اند که هر چند به تنهایی معنا و مفهوم مشخّصی ندارند، امّا با قدرتی که در آن‏ها نهفته است می‏توانند برای ابلاغ دورترین معانی و دست‏نایافتنی‏ترین افکار، واژه‏هایی بدیع خلق کنند. بررسی وشناخت این اجزای نافذ در آثار ادبی کهن و آشنایی با نحوه ی پیوند آن‏ها با کلمات می‏تواند الگویی برای ساخت واژه‏های تازه در زبان توانمند فارسی باشد. ابوالفضل بیهقی یکی از نثرنویسان بزرگ زبان فارسی است که به خوبی به اهمّیّت نقش این اجزا در سخن و زبان پی برده و به یاری آن ها با خلق ترکیب ها و تعبیرهای تازه تحوّلی شگرف در سبک نویسندگی دوره ی خراسانی و حتّا پس از آن پدید آورده و سبک نوشتاری ویژه ای از خود به یادگار گذاشته است .
واژه‏های کلیدی:زبان، دستور زبان فارسی، پیشوند، پسوند ،تاریخ بیهقی.
کلیدواژه‌ها
دستور زبان فارسی؛ پیشوند؛ پسوند؛ تاریخ بیهقی؛ واژه سازی
http://pab.journals.pnu.ac.ir/article_5553.html