شاهنامه نقالان طومار نقالی مرشد عبّاس زریری اصفهانی است که استاد جلیل دوستخواه آن را تصحیح کرده‌است.
شاهنامه نقالان: داستان‌هاي پهلواني ايرانيان در زنجيره‌اي از روايت‌هاي سينه‌به‌سينه و سنتي/ طومار مرشد عباس زريري اصفهاني؛ ويرايش جليل دوستخواه.- تهران: ققنوس، ۱۳۹۶.
شاهنامه نقالان طومار نقالی مرشد عبّاس زریری اصفهانی است که استاد جلیل دوستخواه آن را تصحیح کرده‌است. عنوان شاهنامه نقالان نیز انتخاب مصحّح طومار است. در این نوشته به نقد و بررسی این کتاب در دو بخش پرداختهشدهاست. در بخش اول اصل طومار و در بخش دوم شیوه تصحیح استاد دوستخواه بررسی شده‌است.
در ابتدای کتاب آمده است: «… البته داستانِ سهراب‌کشی نقّال‌ها را در قهوه‌خانه‌های قدیمی شنیده‌اید. واقعاً قیامتی برپا می‌شد که دیدنی و شنیدنی بود. ای کاش مرحوم حاج مُرشد عبّاس اصفهانی و نقّالی او را در قهوه‌خانه‌های ناظر و خسروآقای اصفهان دیده بودید که از چند هزار شنونده پیر و جوان ــ به قول خودش ــ در روزِ سهراب‌کشی، یک من اشک و یک دامن زر می‌گرفت.» جلال‌الدین همایی
داستان‌های پهلوانی ایرانیان به روایت‌های گوناگون نقّالان، از آغاز زمانی ناشناخته تا روزگار ما، همواره از سینه به سینه، از استاد به شاگرد، از پدر به پسر و از نسلی به نسل دیگر انتقال یافته و تا آن‌جا که می‌دانیم جز در طومارهای پراکنده (که در حکم یادداشت‌هایی موقّت از بخش‌ها و نکته‌هایی از داستان‌ها بوده است) نوشته نمی‌شده و آن طومارها نیز به‌مرور از میان می‌رفته و، از این رو، این داستان‌ها هیچ‌گاه ثبت و ضبط و تدوینِ ویراسته و نهایی نمی‌یافته و در واقع، به دلیل پایداری سنّت نقّالی و رواج آموزش‌های زبانی و بیانی این فنّ و تکیه بر حافظه، نیازی هم بدین کار احساس نمی‌شده است. به همین سبب، امروزه از دستاورد هنر و مهارت داستان‌پردازی و سخنوری آن‌همه نقّال نامدار و گمنام ــ که ردّ پای کمرنگی از کار آنان در پاره‌ای از کتاب‌ها به چشم می‌خورد ــ چندان اثری در دست نداریم.
نخستین اثری که در این زمینه شناخته شده، مجموعه‌ای است با عنوان هفت‌لشکر، نوشته نقالی گمنام در دوره ناصرالدین‌شاه قاجار که یگانه دست‌نوشتِ آن در کتابخانه مجلس (بهارستان) با شماره ۲۹۸۳ نگاهداری می‌شود و پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی متنِ آن را با ویرایش (مقدمه، تصحیح و توضیح) آقایان مهران افشاری و مهدی مداینی در سال ۱۳۷۷ در تهران منتشر کرده است. به گفته مُرشد ولی‌اللّه تُرابی: «این متنْ یک دوره کاملِ طومارِ نقّالی است که دست‌کم به مدّت شش ماه نقّالان آن را می‌زده‌اند.» (هفت‌لشکر، مقدمه، ص سی و یک).
دومین اثر در این راستا متنی است بازمانده از دوره سلطان حسین صفوی که آقای دکتر سجاد آیدنلو استاد دانشگاه ارومیه آن را ویراسته و نشر داده است و کتاب‌شناخت آن چنین است: طومار نقّالی شاهنامه (بر اساس دست‌نویس مورّخ ۱۱۳۵ ه.ق متعلّق به کتابخانه زنده‌یاد استاد مجتبی مینوی)، مقدمه، ویرایش و توضیحات سجاد آیدنلو در ۱۰۸۰ صفحه، انتشارات به‌نگار، تهران، ۱۳۹۱.
سومین اثر متنِ کنونی کتاب شاهنامه نقالان است. از پیش یا پس از این سه متن هیچ اثرِ همانندی در جایی (ایران و افغانستان و تاجیکستان) تاکنون یافت نشده است.
سنجش درون‌مایه متن کنونی با متن هفت‌لشکر همانندی‌های بسیاری را هم در زبان و بیان و لحن و تکیه‌کلام‌ها و کلیدواژه‌ها و هم در داده‌های داستانی نشان می‌دهد. با این حال، تفاوت‌های چشمگیری نیز در آن‌ها هست و هیچ قرینه‌ای بر این‌که نقّال و نگارنده متنِ حاضر از وجودِ طومارِ هفت‌لشکر آگاه بوده است در دست نیست و می‌توان گفت که همه همانندی‌ها ریشه در آبشخورهای کهنِ سنّت نقّالی دارد.
