حکیم رازی به دو نیم‌رخ درخشان و برجسته وی، یکی چهره پزشکی و دیگر سیمای فلسفی‌اش از دیرباز تا امروز مورد توجه بوده است. باید گفت که رازی‌شناسی یک سده بعد از درگذشت وی هم با استاد ابوریحان بیرونی آغاز و پایه‌گذاری شد؛ اما جنبه طبی حکیم ری یا رازی‌شناسی پزشکی در مشرق‌زمین از نیم‌گاه سده چهارم در اروپا با ترجمه کتاب الحاوی به لاتین، صورت نهادین یافت.
کتاب «محمد زکریای رازی»؛ گزیده‌ و چکیده‌ای از کتاب مفصل «حکیم رازی» که در چهار فصل زیست‌نامه علمی، سی بند فلسفی و ده بند مدنی، جبر و اختیار نزد رازی، و مدرینه رازی یا خردشهر تنظیم و تدوین شده است.
فصل اول کتاب دربرگیرنده مباحثی مختصر درباره زندگی، آثار، شناسایی علمی، معرفت‌شناسی، طب و طبیعت، دانش شیمی و .... زکریای رازی است. فصل دوم دربرگیرنده نتایج تحقیقات در ابواب موضوعی کتاب به عنوان «جهان‌بینی» کلی حکیم رازی شامل سه مبحث عمده فلسفه است: هستی‌شناسی یا معرفت وجود، شناخت‌شناسی یا همان علم معرفت، کارمان‌شناسی یا حکمت عملی که به اقتضای تلخیص کامل با حذف بهر یکم «هستی‌شناسی (سی بند)» دو بهر دیگر آورده شده است. در فصل سوم مبحث جبر و اختیار از دیدگاه رازی بررسی شده است. او به آن‌گونه جبر عوامانه یا تقدیر الهی ابدا اعتقادی نداشته، بسا که مخالف هم بوده است. جبر قابل قبول یک حکیم طبیعی و فیلسوف مادی به مانند رازی، همان جبر طبیعی یا اصطلاحا جبر علمی بوده و تواند بود. فصل پایانی کتاب «محمد زکریای رازی»؛ درباره مدینه فاضله یا خردشهر از دیدگاه رازی و دانشمندان دیگر است.
فهرست مطالب کتاب:
پیش‌سخن
فصل یکم: زیست‌نامۀ علمی: زندگی، آثار، شناسایی علمی، رو‌ش‌شناسی، معرفت‌شناسی، حکمت مغانی، طب و طبیعت، علوم طبیعی، ذره‌گرایی (اتمیسم)، دانش شیمی، نگرۀ حرکت، گیتی‌شناسی (پنج دیرینه، پیدایش جهان)
فصل دوم: سی بند فلسفی و ده بند مدنی: شناخت‌شناسی (سی بند فلسفی) (پنج دیرینه، پیدایش جهان، ساختار گیتی)، کارمان‌شناسی (ده بند مدنی)
فصل سوم: جبر و اختیار (در نزد رازی)
فصل چهارم: مدینۀ رازی (خردشهر)
مآخذ