به گزارش گنجینه رضوی، این مراسم رونمایی به مناسبت چهارمین سالگرد درگذشت آیتالله علوی سبزواری با حضور ابوالفضل حسنآبادی، مدیر مرکز نسخ خطی سازمان کتابخانهها، موزهها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی و جمعی از مدیران و کارشناسان این سازمان از جمله کارکنان مجتمع فرهنگی و کتابخانه امام رضا(ع) سبزوار و همچنین عالمان و پژوهشگران این شهرستان، دوم بهمنماه 1403، در محل بیت این مرحوم اجرا شد.
آیتالله سید محمدحسن علوی سبزواری(1309- 1399 شمسی) متولد سبزوار است که در دوران کودکی، از ناحیه پدر و مادرش یتیم شد و جد پدریاش آیتالله سید ابراهیم علوی سبزواری، سرپرستی وی را برعهده گرفت.
آیتالله علوی سبزواری از عالمان و مبارزان نستوه در قبل و بعد از انقلاب بزرگ اسلامی بود. بیت معظم وی در دیار سربداران، طی سالها محل طالبان دین بوده و بهعنوان تنها شخصیت دینی دارالمؤمنین سبزوار، محل ارتباط مراجع عظام و بزرگان مذهب حقه اهلالبیت(ع) با مردم شهر بوده است. همچنین وی عالمی ربانی، مؤدب، خوشاخلاق، متواضع، مهربان، صمیمی و مردمی بود.
اجازاتی که علمای قم و نجف در حدیث و امور حسبیه به آیتالله علوی سبزواری دادهاند و کتابخانه عظیمی که از وی به یادگار مانده، نمایانگر عمق فقاهت و مقام علمی این عالم جلیلالقدر است.
بنا به وصیت آن دانشمند کمنظیر، یادگارهای مکتوب ایشان، که حاصل تلاش علمی وی، پدر دانشمند و اجداد عالم ایشان است، به کتابخانه عظیم رضوی وقف شده است تا میراثی جاویدان برای عالمان قرون آینده باشد.
این کتابخانه حاوی دهها نسخه ارزشمند چاپی، سنگی و خطی است. از جمله نسخههای نفیس این مجموعه میتوان به «حاشیه اثبات الواجب القدیم» کتابت حاجی محمد تونی در ربیعالثانی 1004 قمری، «تاریخ عصار» کتابت 1349 قمری، «ذخیره المعاد» کتابت 1211 قمری و «مکارم الاخلاق» کتابت 1038 قمری، اشاره کرد.
ویژگیهای بارز شخصیتی عالم
حجتالاسلام والمسلمین موسیالرضا فیاض، شاگرد مرحوم آیتالله سیدمحمد حسن علوی سبزواری در این مراسم با محوریت شخصیت این عالم وارسته، اظهار کرد: اغلب ارادتمندان آیتالله علوی سبزواری، افرادی بودند که در اولین دیدار با این عالم برجسته، شیفته وی میشدند. همچنین آقا طوری با مردم برخورد میکرد که آنان متحول میشدند.
وی ضمن بیان خاطراتی از آیتالله علوی سبزواری، افزود: ما درباره زُهد برخی از عالمان گذشته شنیده بودیم، دراینمیان، در وجود آقا علوی سبزواری، این شنیدهها را دیدیم.
فیاض گفت: یکی از هنرمندیهای آقا دقت و توجه وی به ریزهکاریها از جمله چینش خاص کتابهایش بود. همچنین وی در احترام گذاشتن به دیگران؛ چه کودک و چه بزرگسال، تفاوتی قائل نمیشد.
وجود بیش از 30 هزار برگ سند
در ادامه مراسم، مهدی نارستانی، استادیار دانشگاه حکیم سبزواری بیان کرد: اگرچه توفیق درک آیتالله سیدمحمد حسن علوی سبزواری را به معنای واقعی نداشتم، اما وی را از اسناد و دستنوشتههایشان میشناسم. در واقع، مطابق با وصیتنامه آقا و با هماهنگی بیت وی، اجازه بررسی تمام دستنوشتهها و آثار این عالم برجسته را به من سپردند.
وی با تأکید بر اینکه این مجموعه دستنوشته شامل بیش از 30 هزار برگ سند در مباحث مختلف میشود که نسخه الکترونیکی نیز از آنها تهیه شده است، گفت: با همکاری تیمی پنج نفره از طلاب سبزوار در محل بیت آیتالله علوی سبزواری مستقر شده و به بررسی این اسناد طبق وصیت این عالم برجسته پرداختیم.
نارستانی ضمن اشاره به وجود مکتوبات پدر آیتالله سیدمحمد حسن علوی سبزواری در بین این دستنوشتهها، به بخشی از زندگینامه این عالم و همچنین جایگاه علمی برجسته پدر وی، پرداخت.
وی تصریح کرد: آیتالله سیدمحمد حسن علوی سبزواری علاوه بر دقت و نظم خاصی که داشته، تمام مکتوبات خود را حفظ کرده تا جایی که حتی دفترچه حساب و کتاب پدرش را نگه داشته است.
استادیار دانشگاه حکیم سبزواری همچنین مطالبی درباره برنامه روزانه این عالم برجسته از جمله سه بار مطالعه روزانه قرآن، تسلط وی به زبان انگلیسی، نوشتن خاطراتش در قالب زندگینامه و توجه به ذکر تاریخهای شمسی و قمری در نوشتههایش، بیان کرد.
وقف کتابخانه بر روضه رضویه
همچنین محمدرضا فاضل هاشمی، مشاور مرکز نسخ خطی آستان قدس رضوی در این مراسم اظهار کرد: آیتالله سیدمحمد حسن علوی سبزواری علاوه بر برخورداری از مقام علمی و دینی، از نظر مقام اجتماعی نیز در میان اقشار محتلف جامعه محبوب و زبانزد بود. همچنین وی بسیار مهماننواز بود.
وی با تأکید بر سابقه تاریخی وقف کتابخانههای شخصی بر روضه رضویه و ذکر نام برخی از واقفان برجسته کتابخانه رضوی، گفت: کتابخانه آیتالله سیدمحمد حسن علوی سبزواری در دو مقطع تاریخی وقف بر این آستان مقدس شده است.
فاضل هاشمی افزود: وی ابتدا کتابخانه پدرش و سپس کتابخانه خودش را وقف روضه رضویه کرده است تا جاییکه کتابهای وی در سال 1402 به کتابخانه رضوی منتقل شده است. بیشتر این منابع که موضوعات مختلف را شامل میشود، بهدستخط برخی از علمای سبزواری و خراسانی است.
گفتنی است، نمایشگاهی از اسناد و دستنوشتههای منتخب آیتالله سیدمحمد حسن علوی سبزواری نیز در ورودی محل برگزاری این مراسم در بیت وی در سبزوار دایر شده بود.