نام ونام خانوادگی: چارلز امی کاتر Charles Ammi Cutter
زادروز: 1837 میلادی
ملیت: آمریکایی
محل تولد: بوستون
درگذشت: 6 سپتامبر۱۹۰۳
پیشه: رئیس کتابخانه بوستون
چارلز امی کاتر ، از پیشکسوتان نامدار کتابداری در ایالات متحده امریکاست که در ۱۸۳۷ در بوستون ، به دنیا آمد. وی در فاصله سالهای ۱۸۶۹ تا ۱۸۹۳
بود و آثار برجستهای در زمینه فهرستنویسی و ردهبندی ، از خود بهجا گذاشته است.
کاتر در خانوادهای مذهبی بزرگ شد و دانشآموزی کوشا بود. در ۱۸۵۶ در مدرسه الهیات هاروارد آغاز به تحصیل کرد. قاعدتآ باید کشیش میشد، اما تجربه تصدی کتابخانه دانشجویی مدرسه الهیات در فاصله سالهای ۱۸۵۷-۱۸۵۹ باعث شد به حرفه کتابداری جذب شود، بهطوری که پس از فراغت از تحصیل (۱۸۶۰) در کتابخانه محل تحصیل خود وارد شغلی شد که تا آخر عمر به آن ادامه داد.
کاتر، طی سالهایی که در کتابخانه کالج هاروارد بود، مشکلات توسعه و مدیریت یک کتابخانه دانشگاهی بزرگ را تجربه کرد. وی سازماندهی دانش در شکل فهرستنویسی را که متأثر از دیدگاه واقعگرایان اسکاتلندی بود، از اِزرا آبوت فرا گرفت، که پایه نظریه ردهبندی او شد. کاتر در برنامهریزی برگه فهرست الفبایی ردهای، که نام آبوت را بر خود داشت، او را همراهی کرد و کنترل آن طرح را نیز عهدهدار شد و در جریان آن فهرستنویسی را آموخت.
وی در ۱۸۶۳ ازدواج کرد و داشتن سه فرزند تا ۱۸۶۸ او را مجبور کرد تا با پرداختن بهکارهای گوناگون حرفهای و نوشتن مقاله برای مجلات، کمبود حقوق و دستمزد خود را جبران کند. سرانجام در ۱۸۶۹ رئیس کتابخانه معتبر بوستون شدتوانست بسیاری از این کارها را کنار بگذارد.
سالهای ۱۸۶۹ تا ۱۸۸۰ برای کاتر دوران موفقیتهای بزرگ بود. کار او در کتابخانه بوستون با برنامه و پیشرفت تمام عیار همراه بود. آموزش علمی و فلسفی به او کمک کرد که تمام عناصر و فرایندهای کتابخانه را در کلیتی یکپارچه شکل دهد و با مؤثرترین و کمهزینهترین روش به اهداف حرفهای دست یابد. روش کار او نهتنها اعتماد هیئت امنا را جلب کرد، بلکه اهل حرفه کتابداری را نیز به تحسین واداشت.
کاتر بین ۱۸۶۹ تا ۱۸۸۲ فهرست فرهنگی پنج جلدی مجموعه کتابخانه بوستون را انتشار داد که نهتنها گواه آرمانهای او در نظم دادن و انسجام منابع کتابخانهای بود، بلکه بسیار هنرمندانه و سهلالوصول از کار درآمده بود. این فهرست هم برای کاتر و هم برای کتابخانه ارج و حرمتی بزرگ بهبار آورد. بهعلاوه، کاتر نظریه و روشهایی را که خود در ساختن فهرست بهکار برده بود در مقاله "فهرستهای کتابخانهای" و "قوانین فهرست فرهنگی چاپی" ارائه کرد، همچنین قسمتهای مهم گزارش اختصاصی اداره تعلیم و تربیت بهنام «کتابخانههای عمومی در ایالات متحده امریکا: تاریخچه، وضعیت و مدیریت آنها» و «قوانین فهرست فرهنگی چاپی» طی سالها در سه ویرایش منتشر شد که آخرین و قابل توجهترین آنها پس از مرگ نویسنده در ۱۹۰۴ بود.
دومین حوزه مهارت کاتر، ردهبندی است. وی در ۱۸۸۰ نخستین نسخههای جدول نشانههای مؤلف را منتشر کرد، سپس آن را در سه قطع جداگانه: جدول مؤلف دو رقمی در ۱۸۸۷، «جدول مؤلف سه رقمی کاتر ـ سنبُرن» در ۱۸۹۶، و توسعه سه رقمی خود کاتر از جدول اولیه دو رقمی در ۱۹۰۱ انتشار داد. کاتر تا ۱۸۸۰ روی طرح عمومی "ردهبندی کتابخانه عمومی بوستون" کار و آن را منتشر کرده بود.
همزمان با فعالیتهای تخصصی، کاتر بهطور مستقیم در پا گرفتن رسمی حرفه کتابداری نقش داشت. او با ملویل دیویی و دیگران در برپایی انجمن کتابداران امریکا (۱۸۷۶) همکاری نزدیک داشت و درحالیکه ترجیح میداد بیشتر در سایه باشد تا در کانون توجه، یکی از فعالترین اعضای کمیته انجمن کتابداران امریکا، از آغاز فعالیت آن در ۱۸۷۷ شد.
مقالههای او نیز افزایش یافت. اگرچه او در مجامع عمومی محتاط و تا حدی تودار بود، ولی دیدگاههای خود را در نوشتههایش با وضوح و منطق، و با صراحتی خاص بیان میکرد. نوشتههای او شامل مقالههای عمده و اظهارنظر درباره مسائل کتابخانهای در «مجله کتابداری» و قطعههای ادبی بسیار در مجله «ملت» بود که بهخاطر ایجاز و طنز مورد توجه قرار میگرفت. وی ستون معرفی کتاب را در «مجله کتابداری » گردآوری و ویرایش میکرد. سرانجام در ۱۸۷۹ به ملویل دیویی و دیگران پیوست و با هم شرکتی ایجاد کردند تا از بازار جدید رو به رشد کتابخانهای سود برند. اما آن شرکت عمری کوتاه داشت و اوضاع مالی آن ناجور شد و دوره پرتلاش و درخشان زندگی او را تا حدی تیره ساخت.
یکی از نتایج مهم تنگناهای مالی ۱۸۸۰، تغییر بعضی از مسئولیتها در رهبری انجمن کتابداران امریکا بود. برای مثال، دیویی ــ رهبر قدرتمند اما غیررسمی انجمن کتابداران امریکا ــ سردبیری «مجله کتابداری» را رها کرد و کاتر آن را تا اواخر ۱۸۹۳ ادامه داد. کاتر همچنین در طول دهه بعد در مهمترین کمیتههای جدید انجمن کار کرد. از ۱۸۸۷ تا ۱۸۸۹ نیز رئیس انجمن بود. اما در مقایسه با دیگران، رهبری محافظهکار برای حرفه کتابداری بود. او به گردهماییهای انجمن و صفحات مجله آن بهعنوان مجلس گفتوگویی که در آن کتابداران دیدگاههای خود را مطرح کنند، اختلافهای خود را به بحث بگذارند و به دریافت کلی دست یابند، نگاه میکرد. از نظر او هر کس میتوانست هر روشی را مناسب با وضعیت خود بهکار برد. لکن دیویی نماینده روحیه بوروکراتیک در حال ظهوری بود که آینده حرفه را در قدرت سازماندهی آن میدانست؛ یعنی در تهیه استانداردهای مشخص، در کنترل متمرکز فرایندهای کتابداری و روشهای آن، در رهبری در هرجا که ممکن باشد، و نیز در راهحلهای ساده و عملی برای برنامههای کتابداری. دیویی از جایگاه مناسب خود در نیویورک رهبری از نوع دیگر را برای این حرفه ارائه میداد. ارائه پرقوت برنامههایش موجب شد که نه تنها دوباره در آغاز دهه ۱۸۹۰ به ریاست انجمن برسد، بلکه شخصیت انجمن و اهداف عمومی آن را نیز تغییر دهد.
پاسخ کاتر به این تغییرات، بهویژه بعد از ۱۸۸۵، تردیدآمیز بود. از یک طرف، او با دیویی در بسیاری از موارد موافق بود، بهویژه، در مواردی که با ردهبندی و آموزش مرتبط بودند. بهدلیل شوخ طبعی و صبوری، و بهخاطر احترامی که دیگران به قضاوت او میگذاشتند وی قادر بود نقش میانجی ایفا کند، از کارهای دیویی دفاع کند، و میان دیویی و مخالفانش بایستد؛ از طرف دیگر، کاتر بهطور فزاینده از گرایش دیویی در ساده کردن بیش از اندازه مسائل کتابخانه و راهحلهای آن و تکیه او بر نیروی سازمانی برای رسیدن به اهداف خود، ناراضی بود. در اوایل دهه ۱۸۹۰، کاتر تصمیم گرفت تا در مقابل بعضی اقدامات دیویی بایستد و در هیئت تحریریه مجله انجمن هر چه بیشتر بر تفسیر محتاطانهتر در مورد نقش انجمن اصرار ورزد. اما کاتر تشخیص داد که انجمن بهطور اساسی در حال تغییر است و بهرغم حیرتآور بودن، این تغییرات را اجتنابناپذیر میدید و به آنها گردن نهاد.
طی آن دوره، تغییرات انجمن با تغییرات کتابخانه بوستون همگام شد. کاتر فهرست فرهنگی را تمام و وظیفه دشوار اجرای طرح ردهبندیاش در مجموعه آتنائوم را آغاز کرده بود. این کار ده سال تمام طول کشید و هزینه و بینظمی ناشی از آن موجب انتقاد اعضای آتنائوم شد. بهعلاوه، در اواسط دهه ۱۸۹۰، هیئت امنای کتابخانه دستخوش تغییر و تحولات مهمی شد. اعضای جدید که بهسبب صیانت نفس در مقابل فشار خارجی سکوت کرده بودند، از مدیریت انتقادپذیر کاتر و از میل او به استفاده از کتابخانه بوستون برای انجام تجربیاتی در جهت مصالح جهان کتابداری، که به گمان ایشان پر هزینه بود، انتقاد کردند. در ۱۸۹۲، هنگامی که هیئت امنا بهطور غیر رسمی او را مورد انتقاد قرار داد، اختلاف بر سر اولویتها در مدیریت برملا شد. کاتر به جستوجوی کار در کتابخانه دیگری دست زد، اما موفق نشد. در آوریل ۱۸۹۳ از ریاست کتابخانه کنارهگیری و برای استراحت به اروپا سفر کرد. در تابستان همان سال برای شرکت در گردهمایی کتابخانه نمایشگاه کلمبیا بازگشت، اما جستوجوی بعدی او برای کار جدید همچنان ناموفق بود. در اکتبر ۱۸۹۳ دوباره به اروپا برگشت و پیوندهای او با صحنه کتابداری امریکا تا تابستان سال بعد قطع شد.
کاتر از ۱۸۹۴ تا پایان عمر، رئیس کتابخانه تازه تأسیس فوربز در نورتمپتن ماساچوست شد. او مجموعه فوربز را تا حدود ۹۰۰۰۰ جلد کتاب برگزیده افزایش داد، مجموعههای متعدد برای امانت برپا و شعب فرعی کتابخانه را در منطقه ایجاد کرد.
در اواخر دهه ۱۸۹۰، کاتر دوباره ردهبندی خود را در تالار مطالعه کتابخانه بوستون، در قالب ردهبندی گسترشپذیر و شناختهشدهتر، شکل داد. تا ۱۸۹۳ شش گسترش اول طرح را منتشر کرد؛ با این باور که بهترین ترتیب و قابل انطباقترین ردهبندی موجود است. او امیدوار بود که این ردهبندی بتواند بر ردهبندی دهدهی دیویی که از آن در تمام کتابخانهها استفاده میشد، سبقت بگیرد.
در ۱۸۹۷، کار خود را به همایش بینالمللی کتابداران در لندن و مؤسسه بینالمللی کتابشناسی در بروکسل برد، اما ناتوانی او در اجرای کامل آن در فوربز و کارهای متعدد و دست تنها بودنش مانع پیشرفت کار او شد. طرح او ناتمام ماند، اما نفوذ آن بر ردهبندی کتابخانه کنگره باقی است.
آخرین سالهای عمر کاتر، آمیزهای از ناکامی بود. درنتیجه، مرتبآ طرحهای سخت و طاقتفرسا را برعهده میگرفت. بین ۱۹۰۱ تا اوایل ۱۹۰۳ بهجز ریاست کتابخانه فوربز، بدون چون و چرا در کارهای سنگین کمیته تجدیدنظر در قواعد فهرستنویسی انجمن کتابداران امریکا، شرکت میکرد و برای گروههای کتابخانههای محلی سخنرانی میکرد و در مدارس کتابداری درس میداد. وی در ۶ سپتامبر ۱۹۰۳ درگذشت.