گابریل نوده، کتابدار مشهور فرانسوی در فوریه سال ۱۶۰۰ در شهر پاریس به‌دنیا آمد. در سال ۱۶۲۶ به‌منظور تحصیل طب به پادووا در ایتالیا رفت. در آنجا به کتابداری برای دو کاردینال پرداخت. سپس در ۱۶۴۰ با کتابخانه ۵۰۰۰ جلدی خود که در رم گردآوری کرده بود، به پاریس بازگشت. در پاریس ابتدا کتابدار هانری دموئه گشت. این کتابخانه بعدها به یکی از مشهورترین کتابخانه‌های قرن هفدهم تبدیل شد.

نوده در ۱۶۴۲ کتابدار ریشلیو، صدراعظم معروف فرانسه و پس از مرگ او کتابدار مازارن وزیر پرنفوذ لویی چهاردهم شد که به گردآوری کتاب عشق می‌ورزید. نوده در ۱۶۴۳ مجموعه کتاب بزرگی مشتمل بر 12000 جلد کتاب و ۴۰۰ نسخه خطی را برای کتابخانه مازارن خرید و از آن به بعد در جستجوی کتاب‌های ارزنده و نفیس به سراسر اروپا سفر کرد و بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین مجموعه عصر خود را گرد آورد.

نوده، کتابخانه شخصی مازارن را به کتابخانه‌ای عمومی تبدیل کرد و درهای آن را برای ساعات معینی بر روی عموم گشود. طی جنگ داخلی فرانسه (۱۶۴۸-۱۶۵۳) مجموعه کتابخانه مازارن در حراج عمومی به فروش رفت و پراکنده شد. نوده از این موضوع سخت نگران شد و سعی کرد تا آنجا که می‌تواند آنها را برگرداند.

ملکه سوئد، کریستینا، کوشید کتابخانه مازارن را یکجا بخرد، اما کوشش او جز در مورد نسخه‌های خطی کتابخانه به‌جایی نرسید. ملکه سوئد نوده را به سوئد دعوت کرد، اما نوده نپذیرفت. در این زمان مازارن مجدداً به قدرت رسید و کتابخانه خود را احیا کرد و نوده را به اداره آن گماشت. نوده این دعوت‌را پذیرفت، اما در راه بازگشت به پاریس (1653) درگذشت.

نوده طرفدار تفکری بود که امروزه آن را لیبرال می‌نامیم. وی در ایتالیا از دوستان کامپانلا ، فیلسوف و شاعر ایتالیایی، بود و در بازگشت به فرانسه به حزب آزادیخواه پیوست. اما اندیشه‌های نو خود را در زمینه مذهب، سیاست، و فلسفه با احتیاط مطرح می‌کرد.

نوده در ۱۶۴۳ فهرستی از کتاب‌های کتابخانه کنون دکورد را که در معرض فروش قرار گرفته بود گردآورد و برای نشان دادن ارزش آن به عموم، یک فهرست موضوعی نیز برای آن تهیه کرد که در حقیقت نخستین فهرست موضوعی یک کتابخانه شخصی به‌شمار می‌رود. وی کتاب‌ها را به رده‌های الهیات، طب، کتابشناسی، گیاه‌شناسی، جغرافیا، تاریخ، فنون نظامی، فقه و قوانین مدنی، کلیسیایی، فلسفه، سیاست، و ادبیات تقسیم‌بندی کرد. از فهرست او می‌توان به‌عنوان یک اثر به یاد ماندنی در تاریخ کتابخانه‌ها نام برد.

از نوده اثر چاپ شده زیادی باقی‌مانده است. یکی از آثار اولیه او « رهنمودهایی برای سازماندهی کتابخانه» نام دارد که در ۱۶۲۷ به چاپ رسید. این کتاب یکی از نخستین آثار در کتابداری عصر جدید به‌شمار می‌رود و در آن مسائلی از قبیل چگونگی جمع‌آوری و تهیه کتاب، ترتیب کتاب‌ها در قفسه کتابخانه و ساختمان کتابخانه مورد بحث قرار گرفته است. نوده در این کتاب روش‌ها و اصولی را که در آن زمان برای تنظیم کتاب‌ها در کتابخانه به‌کار می‌رفت، رد کرد و نظم موضوعی جدیدی را عرضه داشت. وی معتقد بود کتابخانه به دو فهرست نویسنده و موضوع احتیاج دارد.

کتاب نوده بارها به زبان‌های فرانسوی، لاتین، و انگلیسی به چاپ رسید، اما برخی ترجمه‌های آن با اشتباهات زیاد همراه بود. او که سخت از این موضوع ناراحت شده بود سعی کرد تمام نسخه‌های چاپ شده را خریداری و نابود کند. بدین ترتیب ترجمه انگلیسی آن نایاب شد و به‌جز چند تحریر خصوصی این کتاب، متن اصلی فرانسوی و ترجمه انگلیسی آن هرگز چنانکه باید در اختیار خوانندگان قرار نگرفت.

بیشتر آثار نوده حاوی بحث‌های دقیق درباره کتاب و کتابشناسی است. اصطلاح کتابشناسی، به مفهوم کنونی را، نخستین بار وی در «کتابشناسی پزشکی »(ونیز، ۱۶۳۳) خود به‌کار گرفت. علاوه بر مقالاتی که در طب و تاریخ داشت، یک اثر مهم در دفاع از مازارن در ۱۶۳۵ نیز منتشر کرد.

او کتابداران را به مطالعه گسترده و برقراری ارتباط با یکدیگر تشویق می‌کرد و معتقد بود که هیچ کتابی آنقدر بد و مبتذل نیست که مورداستفاده قرار نگیرد. اندیشه‌های او در زمینه سازماندهی و مدیریت کتابخانه به پیشرفت و رشد مجموعه‌های کتابخانه‌ای انجامید. او به تهیه فهرست کتابخانه و تنظیم منطقی کتاب‌ها تأکید داشت. به عقیده او مجموعه‌ای از کتاب‌ها را که نظمی ندارند و فهرستی برای آنها تهیه نشده است، نمی‌توان کتابخانه نامید. همچنین معتقد بود یک طرح رده‌بندی باید حداکثر سادگی و حداقل پیچیدگی را داشته باشد، ضمن اینکه جنبه‌های علمی و عملی آن نیز درنظر گرفته شود.

گابریل نوده به‌عنوان یکی از پیشگامان نهضت کتابخانه‌های عمومی شناخته شده و اندیشه مترقی امانت کتاب برای استفاده در خارج از کتابخانه از او بوده است.