لقمه‌های فلسفی

۱۳۹۷-۱۱-۰۸

لقمه‌های فلسفی

نگاهی به کتاب «بفرمایید فلسفه!»

آشنایی ایرانیان با فلسفه دوران پسارنسانس غربی با تأخیری طولانی و سوءتفاهم‌هایی گسترده همراه بوده است. می‌دانیم که تا پیش از دوران قاجار حتی نامی از دکارت و بیکن نشنیده بودیم و آن‌گاه نیز که نام فلاسفه را دانستیم، در انتقال محتوای فلسفی متونشان دچار مشکلی جدی بودیم. از دوگوبینو نقل است که ایرانیان از هگل و اسپینوزا از او می‌پرسند ولی او معتقد است برای ما خواندن کانت و دکارت ضروری‌تر است. فضل تقدم در معرفی اصولی‌تر تاریخ فلسفه غرب به مخاطب ایرانی، اما تعلق دارد به محمدعلی فروغی که با تألیف «سیر حکمت در اروپا» و ترجمه رساله «گفتار در روش راه بردن عقل» دکارت نقشی مهم در آشنایی اجمالی و اولیه ایرانیان با فلسفه غربی از یونان باستان تا بیکن و دکارت داشت.

کتاب «بفرمایید فلسفه!» که مجموعه‌ای از گفتگوهای دیوید ادموندز و نایجل واربرتن با بزرگ‌ترین فیلسوفان معاصر است از جنبه‌هایی یادآور ترجمه کتاب‌های مگی است. در این‌جا نیز مجموعه‌ای مصاحبه فلسفی که پیش‌تر در قالب پادکست صوتی تهیه و منتشر شده‌اند، در قالب کتاب درآمده‌اند. نام برخی از فیلسوفان مانند هیو ملور، جولین سوولسکو، ان فیلیپس، میراندا فریکر برای آنانی که تنها به فارسی می‌خوانند ناآشناست. برخی چون پیتر سینگر، مایکل سندل، آلن دو باتن و ویل کیملیکا از بقیه شهرت بیشتری دارند و از برخی متفکران چون آنتونی آپیا، دیوید پپینو، کیث وارد و سایمون بلک‌برن نیز در سال‌های اخیر کتاب‌هایی ترجمه شده است.

کتاب شامل بیست‌وچهار مصاحبه است و گفتگوها حول پنج محور اخلاق، سیاست، متافیزیک و ذهن، زیباشناسی و خدا، خداناباوری و معنای زندگی سامان یافته‌اند. مضمون‌های مورد توجه نیز مضامینی قابل توجه هستند. برای نمونه در حوزه اخلاق درباره عُق، حیوانات، ورزش و اصلاح ژنتیک، دوستی و نسبی‌انگاری بحث شده است. در بخش سیاست جهان‌میهنی، اعتمادپذیری و تبعیض، چندفرهنگ‌باوری، حقوق اقلیت‌ها و رواداری موضوع بحث قرار گرفته‌اند.

درباره اهمیت کتاب می‌توان گفت جدا از آنکه ما را با برخی متفکران مهجور در ایران آشنا می‌کند، سبک گفت‌وگو محور کتاب نیز رجعتی آشکار به سنت فلسفی سقراطی است و به خواننده امکان آشنایی با دیدگاه‌های رقیب را می‌دهد. حجم نسبتاً کوتاه مصاحبه‌ها و سبک خودمانی گفتگوها در کنار موضوعاتی که بسیاری از ما با آن‌ها در زندگی روزمره مواجهیم، خوانش کتاب را آسان‌تر می‌کند و ترس معمول مردم از فلسفه را فرو می‌ریزد؛ مخاطب درمی‌یابد که فلسفه نه آن بحث‌های تخصصی با لغات عجیب‌ و غریب که، اندیشیدن روشن‌بینانه و سنجش‌گرانه درباره بسیاری از اعمال، عادات و باورهای ما آدمیان معمولی است: «فلسفه لازم نیست به‌ صورت مبهم و پیچیده عرضه شود و نباید غیرقابل‌فهم باشد. بیان اندیشه‌های فلسفی هم لازم نیست به «سبک و سیاق فلسفی» باشد. هوشمندترین فیلسوفان اغلب بسیار دوست دارند اندیشه‌هایشان را برای مخاطبان باهوش غیرمتخصص بیان کنند و در این راه موفق هم هستند.»

بنابراین می‌شود کتاب را همراه خود داشت و هر جا فرصتی در حد ده دقیقه دست داد، سری به یکی از گفت‌ و شنودها زد یا بخشی از متن را با دیگران شریک شد ،بلندبلند خواند و بر سر آن تأمل و گفتگو کرد. از این منظر خواندن این کتاب مثل نشستن سر میز غذاست؛ نیازمند توجیه و منطق نیست و فقط کافی است کمی گرسنه باشیم. طراحی جلد هوشمندانه و وافی به مقصود کتاب احتمالاً می‌خواهد همین را به ما بگوید.

بفرمایید فلسفه! (۱): گفتگو با بزرگ‌ترین فیلسوفان معاصر ـ دیوید ادموندز و نایجل واربرتن ـ ترجمه میثم محمدامینی ـ نشر کرگدن ـ ۲۷۲ صفحه ـ ۲۵۰۰۰ تومان

منبع: http://www.bookcity.org/detail/17453/root/books

برچسب ها:

معرفی،نقد،کتاب،بفرمایید،فلسفه،, سایت،کتابخانه،وابسته،آستان،قدس،رضوی،

افزودن دیدگاه جدید:

متن ساده

HTML محدود