اگر تا به حال به هر دلیل، نیاز به ایجاد تغییرات در تنظیمات مودم اینترنت خود پیدا کرده اید، حتماً با آدرس 192.168.1.1 و صفحه ی اختصاصی تنظیمات روتر، آشنا هستید. کاربران با ورود به این صفحه می توانند از تمامی مشخصات و تنظیمات مودم وایرلس و یا ساده ی خود با خبر شده و تغییرات لازم را نیز اعمال کنند. اکنون در این مقاله قصد داریم شما را با کاربردهای این آدرس و ساختار آن آشنا سازیم.
آدرس 192.168.1.1 در اصل یک آدرس اینترنتی نیست؛ با وجود آنکه برای ورود به این آدرس می بایست آن را در نوار جستجوی مرورگرها، همانند آدرس سایر سایت ها، وارد کنید اما این آدرس در حقیقت بر روی سیستم شما تنظیم شده و یک آدرس خصوصی است.
192.168.1.1 آدرس Gateway (دریچه یا گِیت) پیش فرض اکثر مودم های اینترنتی (روتر ها) است که کارخانه ی سازنده به طور پیش فرض، آن را بر روی روتر ذخیره می کند. این آدرس در ابتدا توسط کمپانی Linksys که از معروف ترین برندها در زمینه ی نتوورک محسوب می شود، استفاده می شد.
در گذشته، سایر برندها از آدرس های متفاوت برای ایجاد دسترسی به صفحه ی تنظیمات استفاده می کردند اما به مرور زمان این روند تقریباً از بین رفته و همگی به استفاده از آدرس 192.168.1.1 روی آوردند. با آنکه استفاده از این آدرس برای سایر برندها همچون یک قانون نیست، اما اکثر برندها توافق کرده اند که به منظور سهولت کار کاربران و پشتیبانی و همچنین یکپارچه سازی مشکلات، این آدرس را به عنوان آدرس پیش فرض صفحه ی تنظیمات مودم انتخاب کنند.
اما همانطور که گفته شد، 192.168.1.1 یک آدرس خصوصی است و با آدرس سایر سایت های اینترنتی تفاوت دارد. برای آنکه این موضوع را بهتر متوجه شویم، ابتدا می بایست با مفهوم IP و نحوه ی اتصال دستگاه های مختلف به پورت های اینترنتی آشنا شویم.

آدرس IP چیست؟
آدرس آی پی (IP Address) که مخفف کلمه ی Internet Protocol است، به مجموعه ای از اعداد گفته می شود که هر کدام به یک دستگاه متفاوت اختصاص داده شده (مثلاً روترها، کامپیوترها، پرینترها و اسمارتفون ها) و آن ها را به یک "شبکه" متصل می کند. آن "شبکه" می بایست حتماً از پروتکل اینترنتی استفاده کند تا بتوان IPها را در آن به کار برد.
هر دستگاهی که به شبکه ی جهانی اینترنت متصل می شود، دارای یک ادرس IP منحصر به فرد است که آن را از سایر دستگاه های متصل به اینترنت، متمایز می کند.
پس از آنکه آدرس های IP به دستگاه ها اختصاص داده شدند، می توان از آن ها برای دو کاربرد اصلی استفاده کرد: مکان یابی به کمک آدرس و شناسایی در شبکه.
به آدرس های IP، آدرس های هشت تایی گفته می شود چراکه این آدرس ها تنها از هشت عدد که نشانگر هشت مکان در شکل باینری هستند، تشکیل شده اند. این هشت عدد در کنار هم، 32 بیت را تشکیل می دهند. هر کدام از این مکان ها می تواند در دو حالت Off یا On (صفر یا یک) قرار گیرد که بدین ترتیب، در مجموع 256 احتمال برای هر هشت تایی وجود خواهد داشت. در آخر، با در نظر گرفتن این موارد، 4.3 میلیارد مقدار متفاوت برای هشت تایی ها وجود خواهد داشت.
از میان این 4.3 میلیارد مقدار متفاوت، تعدادی از آن ها رزرو شده هستند و نمی توان از آن ها به عنوان IP Address استفاده کرد. برای نمونه، آدرس 255.255.255.255 برای برادکست های شبکه ای استفاده می شود؛ آدرس 0.0.0.0 برای آدرس ابتدایی و پیش فرض شبکه استفاده شده و 127.0.0.1 نیز به عنوان آدرس loopback، برای استفاده ی کلاینت ها و هاست ها جهت ارسال پیام به خودشان استفاده می شود.

آدرس آی پی خصوصی یا Private IP Address چیست؟
آدرس 192.168.1.1 در گروه آدرس های خصوصی یا Private قرار می گیرد. آدرس های خصوصی به آدرس هایی گفته می شود که در بازه های خاصی که توسط ISG (Internet Standards Group) برای آدرس های خصوصی تعریف شده، قرار گرفته باشد. این آدرس ها عموماً برای استفاده در شبکه های محلی مانند مدارس و شبکه های LAN شرکت ها استفاده می شوند.
کامپیوتر یا دستگاه هایی که از آدرس IP خصوصی استفاده می کنند، نمی توانند مستقیماً به اینترنت متصل شوند. از آن طرف، کامپیوتر یا دستگاهی که در خارج از یک شبکه ی داخلی قرار دارد هم نمی تواند مستقیماً به دستگاهی که دارای آدرس IP خصوصی است، متصل شود. در این شرایط، اگر این دو دستگاه بخواهند با یکدیگر ارتباط داشته باشند، می بایست از طریق یک روتر (مودم) یا دستگاه دیگری که می تواند سرویس NAT (Network Address Translation) را ارائه کند، این کار را انجام دهند.

بازه های آدرس Private IP یا آی پی های خصوصی:
• از 10.0.0.0 تا 10.255.255.255
• از 169.254.0.0 تا 169.254.255.255
• از 172.16.0.0 تا 172.31.255.255
• از 192.168.0.0 تا 192.168.255.255

آدرس IP مورد نظر ما یعنی 192.168.1.1 در بازه ی آخر قرار دارد و به همین دلیل، به آن یک آدرس آی پی خصوصی گفته می شود. اولین آی پی از بازه ی آخر یعنی 192.168.0.0 برای اشاره به گروهی از کامپیوترها استفاده می شود و مودم ها نمی توانند از آن به عنوان IP خصوصی خود استفاده کنند.
یکی از دلایل انتخاب آی پی 192.168.1.1 به عنوان درگاه ورود به مودم ها آن است که این آدرس در ابتدای بازه ی آی پی های خصوصی قرار دارد و می توان به آسانی آن را به خاطر سپرد. حال، آی پی دیگری که مودم (روتر) به کامپیوتر شما می دهد نیز در همین بازه قرار دارد و به شکل 192.168.1.x خواهد بود (x بین 2 تا 255 می تواند باشد).
این آی پی در بسیاری از مودم ها می تواند شما را وارد صفحه ی تنظیمات روتر کند. البته آی پی های دیگری نیز هستند که سازندگان روترها از آن ها به عنوان آدرس پیش فرض استفاده می کنند؛ مانند 192.168.2.1 و یا 192.168.0.1. البته امروزه دیگر اکثر مودم ها و به خصوص مودم های کاربران ایرانی، از همان آدرس پیش فرض 192.168.1.1 استفاده می کنند.
اما همانطور که گفته شد، زمانی که می خواهید تنظیمات مودم را برای اولین بار انجام داده و یا به هر دلیلی، تنظیمات مودم اینترنت را بررسی کنید، می بایست از این آدرس استفاده کنید. اما چگونه؟

ورود به صفحه ی تنظیمات مودم اینترنت
اگر مودم شما از آی پی پیش فرض 192.168.1.1 استفاده می کند، برای ورود به صفحه ی تنظیمات آن می بایست همان آدرس آی پی را در مرورگر خود وارد کنید. برای این کار:
1. یکی از مرورگرهای اینترنت خود را باز کنید (تفاوتی ندارد که اینترنت اکسپلورر، فایرفاکس، کروم و یا غیره باشد)
2. در نوار جستجوی بالا (کادر مستطیلی سفید رنگ) آدرس 192.168.1.1 را بدون هیچگونه پسوند و یا پیشوند وارد کنید و کلید Enter را فشار دهید
3. در صورت نیاز به وارد کردن شناسه کاربری (Username) و کلمه ی عبور (Password)، آن ها را وارد کنید.

شناسه ی کاربری و کلمه ی عبور مودم چیست؟
یوزرنیم و پسوورد مودم با شناسه کاربری و کلمه عبوری که شرکت اینترنتی به شما می دهد، فرق دارد. همچنین این اطلاعات با یوزرنیم و پسووردی که برای اتصال به وای فای خود وارد می کنید نیز فرق دارد. در اکثر مودم های D-Link، TP-Link و ... برای ورود به صفحه ی تنظیمات باید عبارات زیر را در کادرهای username و password وارد کنید:
Username: admin
Password: admin
البته در برخی از مودم ها، به جای "admin" باید از "administrator" برای هر دو کادر استفاده کرد. در هر دو شکل، تمامی حروف می بایست به حالت کوچک نوشته شوند.
همواره احتمال این وجود دارد که سازنده ی مودم، یوزرنیم و پسوورد دیگری را برای ورود به صفحه ی تنظیمات مودم قرار داده باشد. در این صورت می بایست در پشت دستگاه (مودم) به دنبال آن ها باشید چراکه معمولاً این اطلاعات در پشت و در کنار مشخصات و شماره سریال مودم درج می شوند. در صورتی که در پشت دستگاه نیز آن ها را نیافتید، می بایست دفترچه راهنمای مودم خود را از سایت سازنده دریافت کرده و آن را مطالعه کنید.

مشکلات اتصال به مودم
اگر به هنگام وارد کردن آی پی 192.168.1.1 در نوار جستجوی مرورگر، نتوانستید به صفحه ی تنظیمات مودم دسترسی پیدا کنید، احتمالاً یکی از موارد زیر سبب ایجاد مشکل شده اند:
• کابل LAN اتصال مودم به کامپیوتر قطع است؛ اکثر مودم ها به طور پیشفرض، برای اتصال به یک کامپیوتر و اجازه ی دسترسی به صفحه ی تنظیمات، می بایست از طریق کابل LAN (کابل اینترنت) متصل شده باشند.
• مودم یا روتر از آدرس آی پی دیگری به جز 192.168.1.1 استفاده می کند.
• کامپیوتر، سیستم عامل و یا مرورگر شما نتوانسته اند به شبکه متصل شوند و دچار ایراد هستند.
• در آخر، امکان دارد که مودم دچار نقص فنی و یا نرم افزاری باشد و به همین دلیل می بایست تعمیر گردد.

پیدا کردن آدرس آی پی مودم اینترنت
اگر پس از وارد کردن آدرس 192.168.1.1 در مرورگر اینترنت، هیچ صفحه ای برای شما باز نشد و یا با پیغام خطا مواجه شدید، امکان آن وجود دارد که سازنده ی روتر از آدرس IP دیگری به عنوان درگاه (Gateway) مودم استفاده کرده باشد.
برای یافتن آدرس پورت درگاه مودم، ابتدا آن را با استفاده از کابل LAN به کامپیوتر متصل کنید. اکنون می بایست وارد Command Prompt ویندوز یا "cmd" شوید. برای این کار، کلیدهای ترکیبی Windows + R را همزمان فشار دهید تا پنجره ی برنامه ی Run باز شود. علاوه بر این، می توانید با جستجو در منوی استارت ویندوز (فرقی نمی کند از چه ویندوزی استفاده می کنید) و سرچ عبارت "Run" این برنامه را اجرا کنید.
پس از باز شدن برنامه ی Run، عبارت "cmd" را در داخل کادر آن تایپ کرده و کلید Enter را فشار دهید. بدین ترتیب کنسول Command Prompt برای شما باز خواهد شد.
حال در داخل کنسول، عبارت "ipconfig" را تایپ کرده و کلید Enter را فشار دهید. پس از وارد کردن این دستور، لیستی از مشخصات و آدرس های مختلف به شما نمایش داده خواهد شد. در این قسمت، در زیر بخش "Ethernet adapter" به دنبال عبارت "Default Gateway" بگردید.

در جلوی عبارت "Default Gateway"، آدرس IP مودم (روتر) نمایش داده شده است. شما می توانید از همین آدرس برای ورود به صفحه ی تنظیمات استفاده کنید.