انجمن علمی کتابداری و اطلاعرسانی علوم پزشکی ایران
سازمان بهداشت جهانی با همکاری معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، درمان، و آموزش پزشکی، در شهریور ۱۳۷۱، کارگاهی را با هدف معرفی طرح اطلاعات بهداشتی ـ زیستپزشکی ایران جهت کتابداران حوزه علوم پزشکی کشور برگزار کرد. به دنبال برگزاری این کارگاه، گزارش جامعی از آن تهیه و به معاونت پژوهشی وزارت بهداشت ارائه شد (۱۹۲:۳). در آن گزارش، ضمن تشریح اهداف اجرای طرح مورد نظر در ایران، پیشنهادهایی مشتمل بر ۲۵ مورد مطرح گردید. از جمله موارد پیشنهادی، تقاضای تشکیل انجمن علمی کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی بود که مورد تأیید مسئولان و کتابداران حاضر در جلسه ۲۵ مرداد ۱۳۷۱ قرار گرفت. برای پیگیری این موارد، کمیتهای منتخب از کتابداران در معاونت پژوهشی وزارتخانه تشکیل گردید و کار خود را آغاز کرد. اعضای این کمیته از ابتدا بهعنوان مؤسسان انجمن به فعالیت پرداختند و در چند جلسه پیاپی، اساسنامه انجمن را در ۳۲ مادّه و ۱۸ تبصره تدوین و با ملحوظ داشتن نظر خبرگان این رشته، از معاونت پژوهشی وزارت بهداشت، که خود عضو کمیسیون صدور مجوز انجمنهای علمی بود، تصویب انجمن درخواست شد. در ۴ اردیبهشت ،۱۳۷۲ اساسنامه انجمن رسماً مورد تصویب قرار گرفت (۲)، و سرانجام در ۲۵ خرداد ۱۳۷۳ نخستین مجمع عمومی انجمن علمی کتابداری و اطلاعرسانی علوم پزشکی ایران، بهمنظور انتخاب هیأت مدیره دوره اول، در تالار فروغی دانشگاه علوم پزشکی ایران برگزار گردید.
اهداف و تشکیلات. در دومین مادّه اساسنامه انجمن، اهداف آن چنین آمده است: انجمن صرفاً در زمینههای علمی، تحقیقاتی، تخصصی، و فنی مربوط فعالیت میکند و اعضای آن به نام انجمن حق فعالیت سیاسی یا وابستگی به دستجات و احزاب سیاسی ندارند. تشکیلات انجمن عبارت است از:
الف. هیأت مدیره. از میان ۱۹ نفر نامزد هیأت مدیره، افراد زیر بهعنوان اعضای اصلی و علیالبدل در هیأت مدیره و بازرسی انتخاب شدند. اعضای اصلی شامل مهرانگیز حریری، فوزیه شکوهامیری، معصومه میرسلیمی جهرمی، فریدون آزاده، و جواد قاضی میرسعید؛ اعضای علیالبدل شامل اقدس تقیزاده و حسین میرزاده؛ و بازرسان اصلی و علیالبدل بهترتیب حسین میرجود و هوشنگ زندی بودند.
هیأت مدیره انجمن در انتخابات داخلی خود در ۱۵ بهمن ۱۳۷۳ مهرانگیز حریری را بهعنوان رئیس هیأت مدیره، فوزیه شکوهامیری را بهعنوان نایب رئیس، جواد قاضی میرسعید را بهعنوان خزانهدار، فریدون آزاده را بهعنوان دبیر، و معصومه میرسلیمی جهرمی را بهعنوان عضو انجمن برگزید (۲:۱). در انتخابات نوبت بعدی، اعضای هیأت مدیره به ترتیب زیر تغییر یافته است: فوزیه شکوهامیری، رئیس؛ علی مزینانی، نایب رئیس؛ فریدون آزاده، دبیر؛ رابعه حاجبی، خزانهدار؛ و جواد قاضی میرسعید بهعنوان عضو.
ب. عضویت. عضویت در انجمن به شیوههای زیر است: ۱) عضویت پیوسته که شامل کلّیه دارندگان مدرک کارشناسی کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی، دارندگان مدرک کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاعرسانی با حداقل دو سال تجربه کار مفید در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی علوم پزشکی یا سابقه تدریس و تحقیق در کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی، اعضای رسمی یا پیمانی هیأت علمی دانشکدهها یا گروههای کتابداری و اطلاعرسانی علوم پزشکی کشور، و دارندگان مدرک کارشناسی کتابداری و اطلاعرسانی با حداقل پنج سال تجربه کار مفید در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی پزشکی است؛ 2) عضویت وابسته که شامل کلّیه دارندگان مدرک کاردانی کتابداری و اطلاعرسانی یا فاقد مدرک کتابداری ولی دارای سوابق خدمتی در کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی علوم پزشکی، یا دانشجوی رشته کتابداری و اطلاعرسانی است (۶:۴؛۵)؛ و ۳) عضویت افتخاری که شامل شخصیتهای ایرانی و خارجی است که مقام علمی، فرهنگی، و اجتماعی آنان حائز اهمیت خاص باشد، یا در پیشبرد اهداف انجمن کمکهای مؤثر و ارزندهای کرده باشند (۲؛۵).
ج. فعالیتها. فعالیتهای انجمن شامل برگزاری همایشها، انتشار مجله و خبرنامه، و جز آن است. نخستین مجمع عمومی فوقالعاده در ۳۰ دی ۱۳۷۴ در محلّ آمفیتئاتر دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی برگزار گردید. موضوع طرحشده در این همایش تجدید نظر و اعمال تغییراتی در ماده ۸ اساسنامه در مورد عضویت اعضای پیوسته بود. همچنین در این روز نخستین جلسه از سلسله سخنرانیهای انجمن، تحت عنوان "شبکه اطلاعرسانی جهانی (اینترنت)" برگزار گردید.
اولین مجمع عمومی عادی انجمن در ۱۰ مرداد ۱۳۷۵ در محل تالار همایش معاونت آموزشی وزارت بهداشت، درمان، و آموزش پزشکی برگزار شد. موضوع این جلسه طرح تمدید فعالیت اعضای هیأت مدیره دوره اول تا اعلام زمان برگزاری انتخابات دوره دوم بود.
د. کمیتهها. به تصویب هیأت مدیره، دو نوع کمیته ثابت و موقت برای انجمن پیشبینی شد. کمیتههای ثابت با وظایف مستمر و همیشگی و کمیتههای موقت با وظایفی معیّن که پس از انجام آنها به کار خود پایان میدهد. کمیتههای ثابت شامل کمیته آموزش و پژوهش، کمیته انتشارات، کمیته روابط عمومی و بینالملل، کمیته عضویت، و کمیته فنی (با شش کمیته فرعی) است (۲:۱).
دستاوردها. دستاوردهای این انجمن عبارتند از: تشکیل جلسات مستمر هیأت مدیره؛ تشکیل کمیته عضویت، انتشارات، روابط عمومی و بینالملل، و فنی؛ تدوین اهداف و شرح وظایف هریک از کمیتهها به همراه تعیین مسئولان و اعضای آن؛ پیشنهاد تشکیل کمیته آموزشی و پژوهشی و تعیین مسئول کمیته؛ تعیین نمایندگان انجمن در چند استان کشور؛ ملاقات با برخی مسئولان بهمنظور معرفی انجمن و طرح مشکلات کتابداران؛ مکاتبه با معاونان پژوهشی دانشگاههای علوم پزشکی کشور بهمنظور معرفی انجمن و تقاضای همکاری؛ مکاتبه با معاونت آموزشی وزارت بهداشت در مورد تدریس ۲ واحد درسی "آموزش استفاده از کتابخانه"؛ و مکاتبه با معاونت پژوهشی دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد همکاری انجمن در برگزاری چهارمین سمینار کتابداری و اطلاعرسانی پزشکی.
کمیته انتشارات پس از تشکیل، نخستین شماره نشریه خبری انجمن به نام کاپا را در شهریور ۱۳۷۴ منتشر ساخت. این نشریه بهصورت ماهانه منتشر و توزیع میشود.