دسته یک (باز روایی خاطرات شب عملیات ۲۴/۱۱/۱۳۶۴، جاده فاو ـ ام القصر)
نویسنده: اصغر کاظمی
موضوع: جنگ ایران و عراق، ۱۳۵۹ – ۱۳۶۷ – خاطرات
محل نشر: تهران
ناشر: شرکت انتشارات سوره مهر
تاریخ چاپ: ۱۳۸۶
تعداد صفحه: ۸۳۲ ص.
کتاب «دسته یک» ، درباره رزمندگان نوجوانی از گردان حمزه(ع) است که قصد دارند در جاده فاو – ام‌القصر عملیاتی انجام دهند. آنها به مدت ۲ ماه در چادری زندگی می‌کنند و حوادث زیادی را از سر می‌گذرانند… به گفته کاظمی، ۱۴ نفر از اعضای این گردان در شب عملیات و ۴ نفر از آنها تا پایان جنگ تحمیلی به شهادت رسیدند و امروز فقط ۱۱ نفرشان در قید حیاتند.
دسته یک، جلد یکم از یک مجموعه‌ای دو جلدی و حاوی احوال و اقوال افراد یک دسته بیست و نه نفره نظامی است که در شب عملیات به مأموریت اعزام شده و هر کدام سرنوشتی پیدا کرده‌اند.
کل داستان بنا دارد که لحظات شروع یک تک به نیروهای عراق را روایت گری کند . نکته جالب شهادت ۱۴ نفر از ۲۹ نفر دسته یک و مجروحیت حدوده ده نفر دیگر است که در نیم ساعت ابتدای عملیات تمام حوادث بوقوع می پیوندد .
این کتاب یک برگ از زمان را از دید بازماندگان یک روریداد روایت می کند و مخاطب پس از خواندن کتاب کاملا احساس می کند که در شب ۲۳ بهمن ۱۳۶۴ در جاده فاو- ام القصر حضور دارد و خود را در موقعیت تک تک نیروهای عمل کننده می بیند . مخاطب بارها در سیر مطالعه کتاب ، داستان را دوره می کند و با پایان هر مصاحبه به پایان داستان می رسد و با شروع مصاحبه بعدی داستان را از زاویه ی دیدی جدید می بیند . نکته جالب این است که تمام بازماندگانی که با آن ها مصاحبه می شود یادگاری از جبهه دارند و از ده درصد تا هفتاد درصد جانبازند . البته یک نفرشان هم علی رغم چهار بار مجروحیت تشکیل پرونده جانبازی نداده است .
شیوه روایت گری داستان بر مبنای مصاحبه با بازماندگان شب عملیات است . متن کتاب کاملا ساده و گیرا است.این کتاب شامل ۳ بخش و ۱۶ فصل است. بخش ها عبارتند از دسته یک (۱۲ فصل)، گروهان یک (دو فصل) و گردان حمزه (دو فصل).
فصل ها به ترتیب عبارتند از:
باغ به روایت محسن گودرزی و به یاد شهیدان سعید پورکریم و اکبر مدنی
بی نشان به روایت اصغر علی محمد پوراهر و به یاد شهیدان علی محمد پوراهر و مهدی کبیرزاده
برادر خوانده به روایت اصغر لک علی آبادی
کلاه آهنی به روایت شهید سیروس مهدی پور
ققنوس به روایت حمید رضا رمضانی و به یاد شهیدان امیر عباس رحیمی و رضا انصاری
گلستانه به روایت حسین گلستانی و به یاد شهیدان محسن گلستانی و محمد امین شیرازی
ساعت مچی به روایت محمد جواد نصیری پور و به یاد شهید محمد قمصری
سایه ها به روایت علی بی بی جانی و به یاد شهیدان غلامرضا نعمتی و مجید جوادیان
خون به روایت حسن اعلایی نیا و به یاد شهیدان محمد علیان نژادی و حسن رضی
دز به روایت نجات باقری
سوت به روایت مهدی ملکی و به یاد شهید سهیل مولایی
امانتی به روایت حسین فیاض و به یاد شهید علی رحیمی
روزنوشته ها به روایت شهیدان عبدالله قابل و علی قابل
دفتر یادگاری به روایت علی شهبازی و یه یاد شهید احمد احمدیزاده
شب خرچنگ به روایت هادی قیومی و به یاد شهید حسن امیری فر
جاده سوم به روایت محمود امینی و به یاد شهید اسدالله پازوکی
پیوست های این کتاب نیز شامل آرایش ستونی دسته یک، فهرست اسامی شهدای دسته یک، فهرست اسناد مکتوب، فهرست عکس ها و عکس ها می باشد.
نظر مقام معظم رهبری (مد ظله العالی) در مورد این کتاب:
«از جنگ یک تصویر باشکوه ولیکن دوری در جلو چشم همه بود، باشکوه و با عظمت. اما مثل تابلویی که در بالا گذاشته باشند و آدم از دور بخواهد به آن نگاه کند. این کتاب‌ها آمدند این ریزه‌کاری تابلو را کشانده‌اند جلو و حالا انسان می‌تواند آن ها را از نزدیک ببیند. این «دسته یک» را ببینید! به هیچ وسیله‌ای نمی‌شد آن ریزه کاری‌های زیبای آن تابلوی با عظمت را به کسی نشان داد جز در چنین کتابی و با چنین مصاحبه‌هایی؛ با همین خصوصیاتی که انجام گرفته. انصافا خیلی خوب سلیقه به خرج داده و خیلی خوب کار کرده‌اند.»
«من یک کتابی را اخیراً خواندم که شرح چند روز در حول و حوش یکی از حملات ماست؛ از زبان افراد باقی مانده از یک دسته، نه از یک لشکر یا یک تیپ یا از گردان یا از یک گروهان حتی. تعدادی از این دسته باقی ماندند و گزارش کردند. این نویسنده و محقق بسیار با ذوق، که حقاً و انصافاً این جور کارها بسیار با ارزش است، رفته جزء جزء مطالب را از زبان آن افراد گرفته که یک کتاب ششصد هفتصد صفحه ای شده. ما فقط می شنویم عملیات فاو. خیلی از کارهای مهمی هم که در این عملیات انجام گرفته، این ها را همین طور از رو می دانیم: از اروند عبور کردند، فاو را گرفتند، کارخانه نمک را فتح کردند، فلان کار را کردند. ما کلیات را می دانیم؛ اما اینکه ئر این قدم به قدم چه گذشته، دیگر اینها را نمی دانیم.
یک صفحه ی عظیم مینیاتور با نهایت استادی و زیبایی جلوی ما گذاشته اند، ما هم از دور ایستاده ایم نگاه می کنیم و می گوییم: به به. نمی رویم نزدیک تا ببینیم در هر گوشه ای از مینیاتور، چقدر هنر به کار رفته تا ساخته شده. این کارها را بعضی ها می کنند. کرده اند. حالا این نمونه ای که بنده دیده ام، یکی از کارهاست. امیدوارم این کارها ادامه پیدا کند. کتاب دسته یک بسیار کتاب خوبی است.»
