مدیریت اسناد و کتابخانه ملی اصفهان National Library and Archives of Isfahan

تاسیس: ۱۳۷۵ ه.ش

وبگاه: http://www.nlai.ir/Default.aspx?alias=www.nlai.ir/isfahan

موقعیّت: اصفهان

آرشیو ملی ایران از سال ۱۳۴۹ با هدف « جمع آوری و حفظ اسناد ملی ایران» ، « فراهم آوردن شرایط و امکانات مناسب برای دسترسی عموم به این اسناد » ، « تمرکز پرونده های راکد » و « امحاء اوراق زائد » در تمامی دستگاهای دولتی و وابسته به دولت فعالیت خود را آغاز نمود و با توجه به وسعت زمینه فعالیتهای آرشیوی و ایجاد فرصت برابر برای تمامی نقاط کشور ، سازمان اسناد ملی در سال ۱۳۷۱ تصمیم به تأسیس مدیریت های منطقه ای گرفت . و در ابتدای کار مدیریتهای منطقه ای غرب و شمال غرب و جنوب شرق کشور تأسیس گردید.

منطقه اصفهان همواره در تاریخ کشورمان جایگاه ویژه ای داشته و با وجود استعداد و توانمندیهای زیاد این منطقه که از دیر باز پایگاه مهم اسلامی و هویت ملی بوده تصمیم گرفته شد که در این منطقه نیز مدیریت اصفهان تأسیس گردد . این مدیریت بر اساس مصوبه سازمان امور اداری و استخدامی کشور عهده دار جمع آوری اسناد ملی و امحای اوراق زائد دستگاههای دولتی و وابسته به دولت در استانهای اصفهان ، چهارمحال و بختیاری ، کهگیلویه و بویر احمد ، یزد ، مرکزی ، فارس گردید .  

 و با حضور رئیس جمهوروقت، حضرت آیت ا… رفسنجانی که خود از محققان برجسته کشور به شمار می رود درتاریخ ۱/۶/۱۳۷۵ ، افتتاح گردید و هدیه شایسته ای شد برای کلیه فرهنگیان ، دانش پژ وهان و پژوهشگران این خطه علم و ادب و فرهنگ.

با توجه به اینکه استان فارس از اوایل کار در صدد ایجاد مدیریت مستقل بود و با توجه به بعد مسافت و فقدان امکانات کافی ، امور استان فارس به سازمان مرکزی محول و استان یزد نیز سال ۱۳۸۰ بصورت مدیریت مستقلی تأسیس شد.  

در سال ۱۳۸۵ بر اساس مصوبه هیئت امنای سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران مدیریت منطقه مرکزی کشور به مدیریت اسناد و کتابخانه ملی استان اصفهان تغییر نام داد و این مدیریت متولی امر اسناد و کتابخانه ملی گردید . اکنون سازمان اسناد و کتابخانه ملی اصفهان با هدف جمع آوری ، حفظ و نگهداری اسناد دولتی و غیر دولتی ، آثار مکتوب (چاپی و خطی ) و غیر مکتوب در ایران و یا متعلق به ایرانیان خارج از کشور فعالیت وسیع خود را رقم زده است که در راستای این اهداف فرهنگی ، سامان دهی به اسناد و آثار مکتوب وغیر مکتوب استانهای اصفهان ، چهارمحال و بختیاری ، مرکزی و کهگیلویه و بویر احمد از جمله این تلاشها است.

بخش های مدیریت اسناد و کتابخانه ملی اصفهان عبارتند از:

ارزشیابی اسناد: ارزشیابی اسناد اساسی ترین فعالیت آرشیو و مدیریت اسناد می باشد چرا که مدیران اسناد بدون ارزشیابی از تصمیم گیری نهایی عاجزند و مهمترین مسئولیت آرشیو تصمیم گیری در خصوص انتخاب و گزینش اسناد است .
از طرفی وزارتخانه‌ها و سازمانها برای انجام وظایف خود، ناگزیر از مکاتبه درون و برون سازمانی می‌باشند. در این راستا سالانه به مقدار زیادی اسناد و پرونده‌هائی که حاوی مطالب مربوط به اقدامهای روزمره می‌باشد تولید و نگهداری می‌شوند. اینگونه اسناد و پرونده‌ها پس از آنکه نقش خود را در سازمان مربوطه ایفا نمودند از چرخه اداری خارج شده و معمولاً مورد مراجعه دستگاه ها قرار نمی‌گیرند، براساس مفاد قانون تأسیس سازمان اسناد ملی ایران کلیه اوراق، مراسلات، دفاتر، پرونده‌ها،عکس‌ها، نقشه‌ها، کلیشه‌ها، نمودارها، فیلمها، میکروفیلم‌ها، نوارهای ضبط صوت و سایر اسنادی که در دستگاه دولت تهیه شده و یا به دستگاه دولت رسیده است و به طور مداوم یا غیرمداوم در تصرف دولت بوده است می‌باید براساس مقررات خاصی مورد ارزشیابی قرار گیرند و اسنادی که از لحاظ اداری، مالی، اقتصادی، قضائی، سیاسی، فرهنگی، علمی، فنی و تاریخی واجد ارزش نگهداری دائم باشند به آرشیو ملی منتقل و اوراقی که فاقد ارزشهای مزبور باشند، طی مراحل قانونی امحاء گردد.

نمایه سازی و طبقه بندی اسناد

اطلاع رسانی اسناد: اسناد آرشیوی پس از طبقه بندی کدگذاری  شده  و از آنها  میکرو فیلم یا اسکن تهیه می شود  و مراجعه کننده از طریق ریدر فیلم اسناد مورد نظر خود را مطالعه کرده و در خواست می نماید .

مرمت اسناد: یکی از بخشهای مدیریت منطقه مرکزی (اصفهان ) بخش آزمایشگاه و مرمت اسناد است. برخی از اسناد انتقالی به آرشیو در حال تخریب و آسیب دیدگی هستند که به این بخش منتقل و پس از گذراندن مراحل آزمایشگاهی (ضد عفونی ، اسیدزدایی، لکه زدایی ) مرمت و بازسازی می شوند و مجددا" به آرشیو برگردانده می شود. دارندگان اسناد و کتب قدیمی اعم از اشخاص حقیقی و حقوقی می توانند با مراجعه به مدیریت اسنادو کتابخانه ملی اصفهان پس از تکمیل فرم قرارداد سفارش کار و واریز هزینه مرتبط نسبت به آسیب شناسی وآسیب زدایی آنها اقدام و پس از خاتمه عملیات مرمت آنها را دریافت و برماندگاری مجموعه ارزشمند خود بیافزایند.

فهرست خدمات قابل ارائه 

ضد عفونی اسناد تک برگ

تنظیف و گردگیری اسناد

باز کردن مرمت قدیمی ( به شیوه شیمیایی و فیزیکی)

لکه زدایی

اسید زدایی

استحکام بخشی

باز سازی قسمتهای آسیب دیده سند

تثبیت

پرس

نمایشگاه اسناد

آرشیو شفاهی: جمع آوری و حفظ و نگهداری اسناد تنها به نوع مکتوب آن محدود نمی شود بلکه حجم وسیعی از اطلاعات تاریخ معاصر هر جامعه ای در نزد افرادی است که یا در بروز رویدادها نقش مستقیم و موثر داشته اند و یا از نزدیک شاهد رخداد ها و حوادث بوده اند . این دو ویژگی باعث می شود تا تاریخ شفاهی به عنوان یکی از منابع دسته اول مطالعات تاریخی معاصر به شمار آید زیرا رخداد های تاریخی با وضوح بیشتری بررسی شده و به عمق رویدادهای معاصر پی برده می شود.

این خاطرات هم مانند مکاتبات، دستنوشته ها و اسناد از ارزش ویژه ای برخوردار است زیرا شخص ممکن است هیچگاه فرصت نوشتن آنها را نداشته باشد اما با یاد آوری و ضبط آن بتوان وقایع گذشته را براحتی جمع آوری و مدون نمود.

مدیریت اسناد و کتابخانه ملی اصفهان پس از راه اندازی بخش تاریخ شفاهی در سال ۱۳۷۹ تا کنون موفق گردیده با شخصیتهای سیاسی ، اقتصادی ، فرهنگی و هنری شهر اصفهان و بعضی از محققان خارجی مصاحبه هایی را ترتیب دهد که در آن به جمع آوری خاطرات این شخصیتها در زمینه های مختلف پرداخته است .

کتابخانه 

بخش فیپا: شکل‌ ابتدایی‌ و مختصر این‌ طرح‌ را در کتابهای‌ چاپ‌ سال ۱۳۴۶ به‌ بعد دانشگاه‌ تهران‌ و ۱۳۴۹ به‌ بعد خانقاه‌ نعمت‌اللهی‌ می‌توان‌ دید. در سال ۱۳۷۱ کتابخانه ملی‌ ایران‌ این‌ طرح‌ را به‌ طور آزمایشی‌ با برخی‌ از ناشران‌ به‌ اجرا گذاشت‌ و پس‌ از موفقیت‌ نسبی‌ پیشنهاد قانونی‌ شدن‌ آن‌، طی‌ طرحی‌ در اسفند ۱۳۷۴ از سوی‌ کتابخانه ملی‌ به‌ هیئت‌ دولت‌ ارائه‌ شد که‌ تصویبنامه آن‌ در تاریخ ۸/۱۲/۱۳۷۵ به‌ کتابخانه ملی‌ ابلاغ‌ شد و مسئولیت‌ اجرایی‌ طرح‌ بر عهده‌ کتابخانه ملی‌ نهاده‌ شد. در مهر ۱۳۷۷ کتابخانه ملی‌ با همکاری‌ وزارت‌ فرهنگ‌ و ارشاد اسلامی‌ اجرای‌ طرح‌ را به‌ طور رسمی‌ آغاز کرد. اکنون‌ با همراهی‌ و مساعدت‌ ناشران‌ بیش‌ از۹۰%  از کتابهای‌ منتشر شده‌ در سطح‌ کشور همراه‌ با این‌ اطلاعات‌ منتشر می‌شوند.

 بخش شابکا : شابکا یا " شناسگر استاندارد بین المللی کتابخانه ها "،کد یا شماره ده رقمی منحصر به فردی است که به انواع کتابخانه ها یا مراکز اطلاع رسانی اختصاص داده می شود . این کار موجب تسهیل شناسایی ، ارتباط و همکاری بین این مراکز می شود .

درهمین راستا در سال ۱۳۸۶  مدیرت اسناد و کتابخانه ملی اصفهان با توجه به برنامه های سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران پرسشنامه دریافت شابکا را به کتابخانه ها و موسسات دولتی ارسال نموده که پس از تکمیل به بسیاری از آنها شابکا اختصاص یافته است .

هم اکنون تمامی کتابخانه ها و موسسات اطلاع رسانی می توانند فرم شابکا را دریافت و پس از تکمیل به مدیریت اسناد و کتابخانه ملی اصفهان ارسال نمایندتانسبت به اختصاص شابکا اقدام شود.

بخش شاپا : مرکز بین‌المللی‌ ISSN در نوامبر ۱۹۷۲ برابر ۱۶ آبان‌ 1351 اعلام‌ موجودیت‌ کرد. از ایران‌ اوّلین‌ شماره‌ ISSN برای‌ راهنمای‌ مجله‌های‌ ایران‌ و پس‌ از آن‌ برای‌ نامه‌ انجمن‌ کتابداران‌ ایران‌ در سال‌ 1352 از دفتر بین‌المللی‌ ISSN در پاریس‌ درخواست‌ شد و این‌ در واقع‌ کمتر از یکسال‌ پس‌ از اعلام‌ موجودیت‌ دفتر بین‌المللی‌ ISSN در پاریس‌ بود. در سال‌ 1353 برای‌ اولین‌ بار در مقدمه‌ راهنمای‌ مجله‌های‌ ایران‌ لزوم‌ اخذ شماره‌ ISSN برای‌ پیایندها و چگونگی‌ ارتباط‌ با دفتر آن‌ در پاریس‌ تشریح‌ شد. مرکز خدمات‌ کتابداری‌ همچنین‌ به‌ عنوان‌ رابط‌ بین‌ مجله‌های‌ ایران‌ با دفتر بین‌المللی‌ عمل‌ می‌کرد. پس‌ از ادغام‌ مرکز در کتابخانه‌ ملّی‌ (1362)، این‌ مسؤولیت‌ به‌ وسیله‌ کتابخانه‌ پیگیری‌ شد و پس‌ از چندی‌ اقداماتی‌ برای‌ تأسیس‌ مرکز ملّی‌ به‌ عمل‌ آمد تا اینکه‌ سرانجام‌ در اردیبهشت‌ 1380 مجلس‌ شورای‌ اسلامی‌ با تأسیس‌ مرکز ملّی‌ ISSN در کتابخانه‌ ملّی‌ موافقت‌ کرد و این‌ مرکز با نام‌ اختصاری‌ شاپا (شماره‌ استاندارد بین‌المللی‌ پیایندها) شروع‌ به‌ کار کرد.

تصاویر کتابخانه