کتابخانه ملی و دانشگاهی اسلوونی National and University Library of Slovenia= Narodna in univerzitetna knjižnica, NUK
تأسیس: ۱۷۷۴ م.
وبگاه: www.nuk.uni-lj.si
موقعیّت: لیوبلیانا
جمهوری اسلوونی (به اسلوونیایی: Slovenija) کشوری است در جنوب اروپای مرکزی. پایتخت و بزرگترین شهر آن لیوبلیانا است.
اسلوونی از سوی غرب با ایتالیا، از شمال با اتریش، از جنوب و جنوب شرقی با کرواسی و از سمت شمال شرق با مجارستان هممرز است. اسلوونی یک جمهوری پارلمانی است و از اقتصاد و وضعیت اجتماعی پیشرفتهای برخوردار است. ۶۱ درصد از مردم اسلوونی مسیحی و بقیه بیدین یا پیرو دیگر ادیان هستند.
این کشور تا سال ۱۹۹۱ جزئی از کشور یوگسلاوی بود و پس از آن تاریخ مستقل گردید. اسلوونی شمالیترین بخش جمهوری فدراتیو یوگسلاوی سابق بودهاست و در سال ۱۹۹۱ و پس از یک درگیری مختصر نظامی با صربستان، استقلال خود را اعلام کرد. این جمهوری، همواره پل ارتباطی شبهجزیرهٔ بالکان با مرکز و غرب اروپا بودهاست. بخش زیادی از این کشور، کوهستانی است و اکثر جمعیتش، در شهر لیوبلیانا و حومهٔ آن زندگی میکنند.
جمعیت این کشور دو میلیون و شصت هزار نفر است. واحد پول این کشور یورو و زبان رسمی آن اسلوونیایی است. اسلوونی از اعضای اتحادیه اروپا و سازمان ناتو است.
تاریخچه کتابخانه
این کتابخانه طبق فرمان ملکه «ماریا ترزا» در سال ۱۷۷۴ تأسیس شد. به دنبال آتش سوزی در کالج منحل شده ژزوئیت ها، ۶۳۷ کتاب به کتابخانه تازه تأسیس «لیسیوم لوبلیانا» منتقل گردید و از آن پس برای استفاده عموم در نظر گرفته شد.
کتابخانه «لیسیوم» قانوناً حق دریافت نسخه های واسپاری از ایالت کارنیولا را از اوایل ۱۸۰۷ اخذ کرد. در دوران اشغال فرانسوی ها این امتیاز تمامی ایالت ایلیریان را در بر می گرفت. در سال ۱۸۵۰ همزمان با قلع و قمع «لیسیوم» کتابخانه به مرجع اصلی ایالت تبدیل گردید و برای مطالعه و تحقیق در نظر گرفته شد.
در سال ۱۹۱۹ بعد از جنگ جهانی اول نام آن به کتابخانه مرجع ایالتی تغییر یافت و در نتیجه به کتابخانه اصلی اسلوونی با امتیاز دریافت نسخه های واسپاری از آن ناحیه تبدیل شد. در سال ۱۹۲۱ کتابخانه به کتابخانه ایالتی تبدیل شد و نسخه های واسپاری را از تمامی مناطق اداری کشوری یوگسلاوی دریافت کرد. با تأسیس اولین دانشگاه اسلوونی در سال ۱۹۱۹، کتابخانه وظایف کتابخانه دانشگاهی را نیز بر عهده گرفت. طبق قانون دانشگاه و فرمان دانشگاه عمومی، کتابخانه در سال ۱۹۳۸ کتابخانه دانشگاهی نامیده شد. در سال ۱۹۴۱ کتابخانه دانشگاهی نیز به ساختمان جدیدی در مجاورت دانشگاه منتقل شد. بعد از آزادی ۱۹۴۵، کتابخانه دانشگاهی رسماً به عنوان کتابخانه ملی اسلوونی شناخته شد. کتابخانه ملی و دانشگاهی وظایف کتابخانه ملی اسلوونی و کتابخانه دانشگاهی لوبلیانا را انجام می دهد و در عین حال به شبکه کتابخانه ملی، خدمات مشورتی و هدایتی ارائه می دهد. این کتابخانه به واسطه موجودی غنی و قدیمی خود و نیز تنوع فعالیت ها به عنوان مهم ترین کتابخانه پژوهشی فعالیت می کند.
فعالیت ها و خدمات
فعالیت ها و خدمات اصلی کتابخانه عبارتند از:
گردآوری، فهرستنویسی، نگهداری و دسترسی به مدارکی که طبق قانون واسپاری قانونی، تحویل کتابخانه می شوند، همراه با پایان نامه ها و رساله های دکتری که درون دانشگاه نوشته شده اند.
گردآوری نسخه های خطی که برای علم و فرهنگ اسلوونی دارای اهمیت می باشند و گردآوری آثار مربوط به علوم کتابداری و اطلاع رسانی
نگهداری و روزآمدسازی مجموعه ای از آثار خارجی که تمام شاخه های دانش بشری را شامل می شود.
فراهم آوری اطلاعات درباره انتشارات اسلوونی و انتشارات خارج از کشور
تهیه و نشر کتابشناسی ملی و گذشته نگر اسلوونی
تهیه فهرستنویسی پیش از انتشار برای انتشارات اسلوونی
فعالیت های فهرستنویسی مرکزی برای انتشارات منتشر شده در اسلوونی
مرکز ارجاع ملی برای رفع نیازهای پژوهشی و آموزشی
همکاری با کتابخانه های ملی و دیگر کتابخانه های مهم خارج از کشور بخصوص در زمینه فعالیت بین کتابخانه ای و مبادله بین المللی انتشارات
مرکز ملی برای کنترل کتابشناختی بین المللی انتشارات، شماره استاندارد بین المللی پیایندها و شماره استاندارد بین المللی کتاب و توزیع شماره ها با هدف مشخص نمودن ادواری ها و تک نگاشت های منتشر شده در کشور.
مرکز ملی گردآوری و مبادله انتشارات دولتی و رسمی.
کتابخانه ملی اسلوونی ایجاد یک شبکه کتابخانه ای را درون کتابخانه ملی و سامانه اطلاعاتی به پیش می برد و فعالیت های پژوهشی، توسعه ای و مشورتی را همراه با سازماندهی آموزش در رشته کتابداری و اطلاع رسانی تشویق می کند. بعلاوه کتابخانه ای پیشرو در ایجاد فهرستگان های پیوسته و برگه ای می باشد، راهنمای کتابخانه های اسلوونی را منتشر می سازد و سیاست فراهم آوری را درون نظام اطلاع رسانی ملی و کتابخانه ای هماهنگ می سازد. مجموعه های کتابخانه و دیگر فعالیت های آن از فرآیند آموزش و پژوهش در دانشگاه حمایت می کنند و در همان حال، نظام کتابخانه ای دانشگاه را هماهنگ می سازد و به کتابخانه های دانشگاه مشاوره می دهد.
خدمات اطلاتی پیوسته
اپک کتابخانه ملی و دانشگاهی لوبلیانا
کتابشناسی ملی
فهرستگان های ملی
دیگر خدمات پیوسته
مجموعه ها
مجموعه کتابخانه حاوی ۲۶۵۷۰۰۰ مجلد (کتاب چاپی و نشریات ادواری)، چند صد نسخه خطی جدید و قدیمی، ۵۰۸ جلد از نخستین کتب چاپی، منابع جغرافیایی و تصویری، انتشارات رسمی و دولتی، مواد صوتی، مواد منتشر شده غیررسمی، پایان نامه و … است. کتابخانه اخیراً برای ۳۲۰۰ نشریه ادواری اشتراک برقرار کرده. هسته موجودی کتابخانه طبق قانون واسپاری گردآوری شده است.
حوزه های موضوعی
کتابخانه دارای مجموعه های پژوهشی در حوزه علوم انسانی و علوم اجتماعی (فلسفه، الهیات، جامعه شناسی، نثرشناسی، زبانشناسی، ادبیات و هنر، تاریخ، جغرافی و روانشناسی) است. با این حال مجموعه های مرجع برای علم و فناوری را نیز فراهم می آورد.
شرایط و نحوه دسترسی
هر مراجعه کننده پیش از امانت گرفتن منابع باید در کتابخانه نام نویسی کند و کارت کتابخانه برای وی صادر گردد که هر سال باید تجید شود. بسیاری از منابع کتابخانه امانت داده می شوند، اما افسانه های اسلوونیایی، روزنامه ها، مجلات مرجع، کتب قدیمی و کمیاب، نسخه های آرشیوی، پایان نامه ها و آثار موجود در مجموعه های تخصصی امانت داده نمی شوند و تنها در محل قابل استفاده هستند.
تصاویر کتابخانه