کتابخانه ملی فرانسه Bibliothèque nationale de France

سال تاسیس: ۱۳۶۸ م.

وبگاه: http://www.bnf.fr/fr/acc/x.accue.

موقعیّت: پاریس

کتابخانه ملی فرانسه در امتداد سمت راست ساحل رودخانه سن در قلب پاریس در میان سه بنای مهم بورس، باغ‌های تویلری، و ساختمان اپرا جایگاه مهمی را به خود اختصاص داده است. این کتابخانه که وارث اریخی کهن است، قدیمی‌ترین مؤسسه فرهنگی در فرانسه است که با تنوع و کیفیت چشمگیرِ مجموعه خود، در زمره مهم‌ترین کتابخانه‌های جهان قرار دارد.

تاریخچه

کتابخانه ملی در بدو امر مجموعه شخصی پادشاهان فرانسه بود. شارل پنجم (حکومت ۱۳۶۴-۱۳۸۰م.) ادیب و کتاب‌دوست بزرگی بود که مجموعه‌ای ارزشمند حاوی هزار نسخه خطی در قصر خویش ــ لوور کنونی ــ فراهم آورد. ژیل ماله، کتابدار او، اقدام به ایجاد یک نظام فهرستنویسی نمود که امروزه نیز همچنان مورداستفاده قرار دارد. طی جنگ‌های صد ساله، کتابخانه نتوانست در امان و مصون باقی بماند. لویی یازدهم(۱۳۸۳-۱۴۶۱م.) مجموعه‌ای را برای جانشین خود بر جای گذاشت که به‌تدریج گسترش یافت. لشکرکشی‌های چارلز هشتم و لویی دوازدهم به ایتالیا، منجر به مصادره مجموعه‌های مهم خارجی گردید.

فرانسوای اول (۱۵۱۵-۱۵۴۷) با اهدای دو اثر نفیس باعث پیشرفت کتابخانه شد. او نسخ خطی یونانی اهدایی خود را در قصرش واقع در فونتن بلو گردآوری نموده بود. او در "فرمان مون پولیه" (1537) قوانین امانت حق مؤلف را وضع نمود که بر اساس آن ناشران و مسئولان چاپ موظف بودند از هر کتابی که در فرانسه به‌چاپ می‌رسد، چند نسخه برای کتابخانه سلطنتی تهیه کنند. این نسخه‌ها در قصر سلطنتی در دره لوآ جای داده می‌شد. این اقدام، که ارتباط نزدیکی با اندیشه ایجاد کتابخانه ملی داشت، در مدتی طولانی مؤثر واقع شد ـ تا دهه ۱۶۴۵ فقط کتابخانه سطلنتی ۱۳۲۴ کتاب چاپی داشت.

کتابخانه سلطنتی فرانسه به‌طور رسمی در اواخر دهه ۱۵۰۰ در پاریس و در منطقه لاتین زبان گشایش یافت. سپس در ۱۶۶۶ کولبر، صدراعظم لویی چهاردهم، آن را به خیابان ویوین در کنار رودخانه سن و نزدیک محل کنونی آن انتقال داد و به نحو قابل توجهی در توسعه آن کوشید (کتاب‌های به‌ارث رسیده ماروله در ۱۶۶۷ به تنهایی ۱۲۳۰۰۰ جلد را به مجموعه اضافه کرد) و در سازماندهی آن کوشید (نیکولا کلمان رده‌بندی جدیدی از کتاب‌های چاپی را ارائه داد).

قرن هجدهم یکی از دوره‌های مهم در تاریخ کتابخانه ملی به‌شمار می‌رود، زیرا از ۱۷۲۰ استفاده آن برای عموم آزاد شد. در ۱۷۴۳ به جایگاه فعلی آن در قصر کاردینال مازارَن (صدراعظم دوران کودکی لویی چهاردهم) واقع در خیابان ریشلیو منتقل شد و در آنجا به پنج بخش تقسیم گردید: نسخ خطی؛ کتاب‌های چاپی؛ مدال‌ها؛ سکه‌ها؛ و آثار برجسته اعم از آثار چاپی، شجره‌نامه‌ها، و عنوان‌ها. کتابخانه با مدیریت آبه بینیون به مرکزی علمی ـ فرهنگی تبدیل شد و محل تردد اندیشمندان و نویسندگان معروف زمان، نظیر دیدرو، روسو، و ولتر بود. گردآوری منابع خارجی در غنی‌تر کردن مجموعه سهم بسیاری داشت. نخستین فهرست چاپی در ۱۷۳۹ تهیه شد.

در خلال انقلاب فرانسه، مجلس ملی این کشور اقدام به از بین بردن دفتر کتابداران پادشاه، اصلاح قانون واسپاری، تغییر نام کتابخانه به "کتابخانه ملی" و واگذاری آن به یک آکادمی نمود. با این تغییرات نه تنها کتابخانه آسیبی ندید، بلکه مجموعه آن رشد فوق‌العاده‌ای یافت. بیش از ۳۰۰۰۰۰ کتاب و نسخه خطی که از کتابخانه‌های خصوصی روحانیون و سردمداران انقلاب مصادره شده بود به کتابخانه ملی افزوده شد. کتابخانه طی جنگ‌های انقلابی و جنگ‌های ناپلئون، منابع مهمی را از کشورهای خارجی فراهم آورد.

در اوایل دهه ۱۸۰۰ به‌دلیل انباشتگی بیش از حد ساختمان‌ها، کارکنان برای به‌دست آوردن فضای بیشتر، مجموعه‌ها را به اطراف منتقل کردند. قسمت‌هایی از ساختمان بازسازی شد و سعی کتابداران بر فهرست کردن تعداد عظیمی از مواد گردآوری شده قرار گرفت. اما تا دهه ۱۸۵۰ که یک مدیرعامل اجرایی برای کتابخانه انتخاب شد تغییر قابل توجهی رخ نداد. ساختمان نیمه تمام تحت‌نظارت یک مهندس ساختمان به‌نام هنری لابروست قرار گرفت که در ۱۸۶۱ فروشگاه‌های کتاب و تالار مطالعه‌ای بنا نهاده بود که اکنون نیز مورداستفاده قرار می‌گیرد. انتشار فهرست کتاب‌های چاپی با کتاب‌های تاریخ فرانسه آغاز شد. در اواخر قرن، لئوپولد دُلیل فهرست نویسندگان را منتشر کرد ـ دویست و سی و یکمین جلد آن در ۱۹۸۱ منتشر شد.

در قرن بیستم با گسترش مجموعه‌ها و ضمیمه شدن مواد جدید گردآوری شده، ایجاد بخش‌های جدیدی نظیر موسیقی (۱۹۴۲) و هنرهای نمایشی، آرشیو صدا، و مواد دیداری ـ شنیداری (۱۹۷۶) ضروری بود. گسترش ساختمان پاریس با تشکیل تالار بیضی شکل نشریات (گشایش ۱۹۳۶)، مدارک ویوین (۱۹۸۵)، و بازسازی بخش‌هایی جهت نقشه‌ها، مواد چاپی، و سکه‌ها صورت گرفت. کتابخانه ملی نیز با ارائه خدمات به مناطق اطراف پاریس (در ورسای) و چند استان (سابله و پرووینس) توسعه پیدا کرد.

سازماندهی

کتابخانه ملی، نهادی ملی با استقلال مالی و خدمات اجتماعی است که از ۱۹۸۱ با نظارت وزارت فرهنگ انجام وظیفه می‌کند. وظایف، سازماندهی، و نظام مالی آن در ۲۲ مارس ۱۹۸۳ با صدور حکمی قطعیت یافت.

وظایف

وظیفه کتابخانه ملی جمع‌آوری، نگهداری، و انتقال میراث ملی اطلاعات از طریق واسپاری قانونی و انتشار کتابشناسی ملی فرانسه است. میراث ملی اطلاعات شامل کتاب، نشریات ادواری، مواد چاپی، عکس، نقشه و نمودار، سکه و مدال، قطعه‌های موسیقی، نوارهای صوتی، نوارهای ویدئویی، و مواد چند رسانه‌ای می‌شود. خرید، اهدا، ارث، یا مبادله اقلامی مانند نسخ خطی، عتیقه‌جات، و آلات و ابزار مربوط به هنرهای نمایشی و آواز (مانند لباس‌های محلی و طراحی)، بر غنای مجموعه کتابخانه می‌افزاید. کتابخانه همچنین دارای مجموعه‌هایی از منابع مرجع خارجی در ادبیات و علوم اجتماعی و نیز مدارکی در زمینه بخش‌های تخصصی است و در این حوزه‌ها پژوهش‌هایی نیز انجام می‌دهد.

مدیریت

ریاست کتابخانه ملی برعهده مدیرکل است که از سوی رئیس جمهور انتخاب می‌شود. اداره کتابخانه تحت‌نظرشورایی متشکل از ۱۵ عضو است که به نمایندگی از کمیته‌های دولتی و فرهنگی، اقتصادی، و علمی انجام وظیفه می‌کنند. اعضای شورا پیرامون موضوعات مربوط به اداره و تصویب بودجه کتابخانه با یکدیگر مذاکره می‌نمایند. شورای علمی کتابخانه با ۲۳ عضو در زمینه طرح‌های پژوهشی کتابخانه همکاری می‌کنند. یک مدیرعامل تحت‌نظارت مدیرکل قرار دارد که مدیران بخش‌های خدمات دولتی و مالی با او همکاری دارند. علاوه براین، سه مدیر بخش‌های غیردولتی به‌عنوان مشاور امورنگهداری و اطلاعات فعالیت دارند. مدیر پژوهش، بر بخش‌های شناسه کتابشناختی، پردازش، و کلیه خدمات مربوط به مبادله و امانت بین‌المللی نظارت دارد. امور مربوط به تکثیر، نگهداری، و ترمیم برعهده مدیر فنی؛ و امور کنترل واسپاری تجاری، برپایی نمایشگاه‌ها، ارتباطات داخلی، روابط عمومی و انتشارات، از جمله "نگرشی بر کتابخانه ملی"، با مدیر توسعه و اطلاع‌رسانی است. کتابخانه دارای ده بخش حفاظت و اطلاعات است که هر کدام تحت‌نظارت یک مدیر قرار دارد.

تجهیزات و ساختمان

کتابخانه ملی برخی از غنی‌ترین گنجینه‌های مستند و هنری جهان را در اختیار داشته و در ساختمان‌ها و پایگاه‌های خود از آنها نگهداری می‌کند. وسعت ساختمان‌های آن در پاریس و استان‌های دیگر به بیش از ۱۲۵۰۰۰ مترمربع بالغ می‌شود که تنها ۷۷۰۰۰ مترمربع آن در قلب پاریس واقع شده است.

بودجه

حدود ۸۰ درصد بودجه کتابخانه جهت امور اجرایی، گردآوری، پژوهش‌های خاص، و تجهیزات و تدارکات را وزارت فرهنگ تأمین می‌کند. ۲۰ درصد باقیمانده نیز از طریق فعالیت‌های کتابخانه از قبیل دریافت شهریه، فروش نشریات، تکثیر، و فروش بلیط‌های نمایشگاه فراهم می‌آید. حقوق کارمندان و بودجه طرح‌های مهم تخصصی از بودجه بالا مستثنی بوده و توسط دولت و بودجه ملی تأمین می‌شود. بودجه کتابخانه ملی در اوایل دهه ۱۹۹۰ نزدیک به ۱۶۰ میلیون فرانک فرانسه در سال بود که حدود ۲۰ میلیون فرانک آن به گردآوری مواد، ۲۰ میلیون فرانک جهت نگهداری مواد، و ۲۰ میلیون فرانک نیز به پردازش داده‌ها تعلق گرفت. حقوق کارمندان حدود ۱۵۰ میلیون فرانک فرانسه در سال برآورد می‌شود.

پرسنل

تعداد کارکنان ثابت شامل ۱۲۵۰ نفر است. کارمندانی که در زمینه وظایف کتابخانه فعالیت دارند، تحت پوشش وزارت آموزش عالی؛ و کسانی که در زمینه اداری، حفاظت، و امور پشتیبانی همکاری می‌کنند، تحت‌پوشش وزارت فرهنگ قرار دارند. گردآوری، فهرستویسی، و نگاهداری مجموعه و دسترس‌پذیر ساختن آنها از جمله وظایف کارکنان کتابخانه است. کارکنان کتابخانه به گروه‌های پژوهش (۲۳۰ نفر)، فنی (۲۳۰ نفر)، و انباردار (۳۶ نفر) تقسیم می‌شوند.

مجموعه‌ها

مجموعه کتابخانه ملی به ده بخش اطلاع‌رسانی و نگاهداری تقسیم می‌شود که عبارتند از:

• کتاب‌های چاپی
  •  این بخش دارای ۱۱۰ کیلومترمربع قفسه و حدود ۱۳ میلیون جلد کتاب، انتشارات رسمی، و نشریات ادواری تا قبل از ۱۹۵۹ است. نظام طبقه‌بندی آن برگرفته از نظامی است که "نیکولا کلمان" در اواخر قرن ۱۸ آن را بنا نهاد. در قلب این بخش مجموعه کتاب‌های نایاب به میزان ۱۵۰۰۰۰ اثر قرار گرفته است که نزدیک به ۱۲۰۰۰ جلد آن از جمله کتاب‌های بسیار قدیمی است.
• نشریات ادواری
  •  این بخش که از ۱۹۴۵ ایجاد شده است، نشریات روزانه و نشریات ادواری منتشره بعد از ۱۹۵۹ را در قفسه‌هایی به وسعت ۵۳ کیلومترمربع نگهداری می‌کند. سالیانه ۴۰۵۰۰ عنوان نشریه به این بخش وارد می‌شود که ۳۲۰۰۰ عنوان آن در فرانسه و تحت‌پوشش واسپاری قانونی به چاپ می‌رسد. تعداد ۸۵۰۰ عنوان پیایند دیگر مربوط به بیش از ۱۲۵ کشور و به بیش از ۱۰۰ زبان خارجی است.
• نسخ خطی
  • این بخش شامل دو قسمت شرقی و غربی است و آثار آن بر اساس زبان مرتب شده است. در قسمت غربی ۵۱۰۰۰ نسخه فرانسوی، ۲۱۸۰۰ نسخه لاتین، و ۵۰۰۰ نسخه یونانی قرار دارد. همچنین نسخ مذّهب دوره کارولین و قرون وسطی، در مجموعه استثنایی نسخ خطی ادبی نویسندگان کلاسیک و معاصر فرانسه طبقه‌بندی شده‌اند. در قسمت شرقی ۳۰۰۰۰ نسخه خطی (۷۲۰۰ نسخه عربی، ۴۳۰۰ چینی، و ۳۱۰۰ تبتی) و ۱۶۰۰۰۰ حکاکی روی چوب وجود دارد.
• مواد چاپی و عکس‌ها
  • این بخش، گراورهای امانی حق‌تألیف را از قرن هجدهم، و عکس‌ها را از قرن نوزدهم گردآوری کرده است. همچنین گردآورنده مجموعه‌های تخصصی بزرگی است که بیانگر ۱۵ میلیون قطعه متنوع (شامل نقاشی، کارت پستال، و پوستر) بوده و از تعداد چشمگیری گراور برخوردار است.
•  نقشه‌ها و نمودارها
  • این بخش که در ۱۸۲۸ توسط جغرافی‌دانی به‌نام "ژومار" به‌وجود آمده است حاوی بیش از ۶۵۰۰۰۰ نقشه و ۱۰۰۰۰ اطلس است. قدمت گردآوری مجموعه کره زمین و آسمان به قرن شانزدهم برمی‌گردد.
• سکه‌ها، مدال‌ها، و آثار عتیقه
  • در این بخش بیش از ۳۵۰۰۰۰ سکه گردآوری شده که بر اساس محدوده جغرافیایی و عصر باستانی طبقه‌بندی شده است. در موزه آن مجموعه چشمگیری از یافته‌های قدیمی به‌نمایش گذاشته شده است که قدمت آن به دوره‌های باستانی برمی‌گردد. کوزه‌های یونانی این موزه بسیار قابل توجه است.

• موسیقی
  • در این بخش کتاب‌ها، نشریات ادواری، قطعات موسیقی، و تصنیف‌های دست‌نوشت برخی آهنگسازان، نظیر "دون جیووانی"  اثر موزارت، قرار دارد. موزه کتابخانه / اپرا از ۱۹۳۵ به کتابخانه ملی ملحق شده است.
• آرشیوهای صدا و مواد دیداری ـ شنیداری
  • این بخش اکثر مجموعه خود را از ۱۹۳۸ از طریق امانت حق تألیف نوار صدا فراهم آورده است. از ۱۹۷۵ نوارهای ویدئویی نیز به آن افزوده شده است. این بخش حاوی بیش از یک میلیون نوار صدا، ۲۰۰۰۰ نوار ویدئویی، و ۱۰۰۰۰ آثار چندرسانه‌ای است.
• هنرهای نمایشی

   

  • شروع کار این بخش به ۱۹۲۰ برمی‌گردد، هنگامی که مجموعه‌داری به‌نام "اگوست روندل" مجموعه خود را وقف کتابخانه نمود. مجموعه متنوع و گسترده این بخش با بیش از سه میلیون اثر حاوی کتاب‌ها، نشریات ادواری، عکس‌ها، لباس‌های محلی، و نمونه‌های طراحی صحنه با قرار گرفتن در کتابخانه آرسنال، ارائه‌دهنده هنرهای نمایشی معاصر و طراحی صحنه است. این بخش در آوینیون شعبه‌ای به‌نام "خانه ژان ویلار" دارد که متصدی برگزاری جشنواره سالانه تئاتر است.
• کتابخانه آرسنال
  • کتابخانه آرسنال واقع در نزدیکی قصر باسیل، از ۱۹۳۵ به‌عنوان بخشی از کتابخانه ملی قرار گرفته است. مجموعه قدیمی و گسترده آنکه حاوی تاریخ ادبیات است شامل ۱۵۰۰۰۰ نسخه خطی، ۱۰۰۰۰۰ مواد چاپی، و ۱۰۰۰۰۰۰ کتاب است.

رشد و گسترش مجموعه

وظیفه بخش‌های مواد گردآوری شده، اعم از فرانسوی و خارجی، مراقبت از مجموعه و تهیه کتابشناسی آثار چاپی است که از طریق سپرده قانونی و یا خرید، اهدا یا مبادله به‌دست آمده است؛ اگرچه این وظیفه تمامی بخش‌های کتابخانه نیز هست. ناشران بر اساس قانون، موظف به ثبت کلیه مواد چاپی (اعم از کتاب، گراور، نقشه، جزوه، نشریات ادواری، پوستر، و نظایر آن، آثار موسیقی، عکس و فیلم، و ضبط صدا) هستند. ناشران برای هر کتاب و نشریه چهار نسخه، و چاپخانه‌ها دو نسخه باید ارائه دهند. مجموعه کتابخانه ملی در ۱۹۹۰ از طریق سپرده قانونی دارای تقریباً ۴۲۰۰۰ کتاب و جزوه، بیش از ۱۵۷۰۰۰۰ نشریه ادواری، بیش از ۲۱۰۰ نقشه، حدود ۱۷۲۵۰ عکس، ۲۷۳ مدال، و بیش از ۱۵۰۰ تصنیف موسیقی گردید. علاوه براین، موارد خریداری شده برای کتابخانه ملی بالغ بر ۳۰۰۰۰ کتاب، بیش از ۴۵۰۰۰ ریزبرگه، و بیش از ۱۲۰۰۰ سند رسمی می‌شد. اکثر این مدارک از اروپا و امریکای شمالی، و موضوع آن پیرامون علوم انسانی و اجتماعی بود. کتابخانه نزدیک به ۶۸۰۰ مورد مبادله نیز داشته است.

موارد سپرده قانونی در کتابخانه ملی فرانسه فهرست شده‌اند. تمامی مدارکی که از ۱۹۷۰ گردآوری شده‌اند بر روی لوح‌های فشرده ضبط شده‌اند. کتاب‌ها و نشریاتی که از طریق مبادله یا خرید فراهم آمده‌اند در پایگاه اطلاعاتی اپال کتابخانه ملی، که در ۱۹۹۱ دارای بیش از ۱۳۰۰۰۰۰ استناد کتابشناختی بوده است، فهرست شده‌اند.

انتظار می‌رود که با پیشرفت مستمر رایانه‌ای شدن فهرست‌های برگه‌ای و چاپی، این رقم به ۷۰۰۰۰۰۰ بالغ شود. بخش‌های تخصصی، در پایگاه اطلاعاتی اپال کتابخانه ملی سهم قابل توجهی دارند.

حفاظت و نگهداری

کتابخانه ملی از ۱۹۸۰ در مورد اجرای طرح حفاظت و نگهداری مجموعه خود اقدام نمود. بر اساس این طرح، کتابخانه دارای یک میلیون مدرک قابل بررسی است. در این راستا دو مرکز حفاظت، یکی در "سابله" جهت کتاب‌ها و دیگری در پروینس جهت نشریات ادواری عهده‌دار اجرای عملیات اسیدزدایی کاغذ، تعمیر و تحکیم جلد کتاب، و تکثیر عکس هستند. بیش از ۱۵۰۰۰ کتاب بر روی ریزبرگه و ۱۶۰۰ روزنامه بر روی ریزفیلم در دسترس قرار دارد. این طرح در کلیه بخش‌ها به مورد اجرا گذاشته شده است. برخی از طرح‌های حفاظت در آزمایشگاه مرکزی حفاظت یا آزمایشگاه‌های موجود در بخش‌های مختلف اجرا می‌شود. سایر طرح‌ها به متخصصان غیروابسته حفاظت محول شده است.

اطلاع‌رسانی

تنوع وظایف کتابخانه ملی و گستره مجموعه‌ها بیانگر ملتی متنوع است. دستیابی آنان به تالار مطالعه (بیش از ۴۲۴۰۰ برگه ورود در ۱۹۹۰ به ثبت رسیده است) از جمله ویژگی‌های آن است. متقاضیان کتاب برای دستیابی به مجموعه‌هایی که در سایر کتابخانه‌های پاریس وجود ندارد، باید اثبات نمایند که دارای پژوهشی تخصصی یا مطالعاتی در زمینه کارشناسی هستند. اما دستیابی خوانندگان به سایر منابع بستگی کمتری به وضعیت تخصصی آنان داشته و بیشتر بر ماهیت نیازهای مطالعاتی آنان و توانایی کتابخانه در فراهم آوردن مواد مناسب برای آنها متمرکز است. تعداد زیادی از مراجعان از دانشگاه پاریس (۷۰ درصد) و میزان قابل توجهی نیز از افراد خارجی (۲۶ درصد) هستند. از مشخصه‌های خدمات پایگاه اطلاع‌رسانی، برخورداری هر بخش از حداقل یک تالار مرجع است. کتابخانه ملی پذیرای حدود ۴۰۰۰۰۰ مراجعه‌کننده است که به تعداد ۱۳۰۰۰۰۰ مدرک دسترسی دارند. بیش از نیمی از این مراجعان از بخش کتاب‌های چاپی استفاده می‌کنند.

بخش خدمات امانی کتابخانه ملی در ۱۹۹۰ جوابگوی نزدیک به ۴۸۰۰۰ درخواست بوده است که یک سوم این تعداد از خارج کشور بوده است. امر تکثیر مواد نیز روبه افزایش است. در اوایل دهه ۱۹۹۰ هر ساله نزدیک به ۲۰۰۰۰۰۰ تکثیر انجام پذیرفته است. بخش خدمات عکس نیز سالیانه بیش از ۱۲۰۰۰۰۰ عکس جدید داشته است.

پژوهش و گسترش

عمق و محتوای مجموعه کتابخانه نشانگر اهمیت کتابخانه ملی در ارائه مستمر پژوهش بوده است. برنامه‌های موجود در آن به پژوهش موضوعی، فهرست مجموعه‌های تخصصی، و مطالعات فنی و حرفه‌ای می‌انجامد. کتابخانه اکثر برنامه‌های پژوهشی خود را با همکاری نهادهای دیگر نظیر "مرکز پژوهش علمی ملی" به اجرا می‌گذارد.

کتابخانه ملی با پریایی نمایشگاه‌های متعدد، تنوع مجموعه‌های خود را برای عده کثیری از مراجعان به نمایش می‌گذارد. در ۱۹۹۰، تعداد ۲۲ نمایشگاه پذیرای ۱۷۰۰۰۰ بازدیدکننده در خیابان "ریشلیو" بود. کتابخانه ملی برای آگاهی عده کثیر بازدیدکنندگان از فعالیت‌های پژوهشی خود، فهرست‌های نمایشگاه‌ها را منتشر می‌کند.

آینده

اکثر بخش‌های کتابخانه با به حد نهایت رسیدن فضای انباری خود، با تصمیمات عمده‌ای مبتنی بر چگونگی استمرار رشد و توسعه خود با این فضای موجود و خدمت به مراجعان مواجه شده‌اند. در ۱۹۸۷، امانوئل لو روئا لادوری و مدیرکل کتابخانه، ایجاد کتابخانه ملی دیگری با نام کتابخانه "بیس" (مجدد) را پیشنهاد کرد. در ۱۴ جولای ۱۹۸۸، "فرانسوا میتران" رئیس‌جمهور وقت فرانسه در روز مراسم مخصوص خود، اجرای طرح‌هایی برای کتابخانه ملی جدید به‌نام کتابخانه فرانسه را به مردم نوید داد. دولت نیز گزارشی ارائه داد مبنی بر تبیین اهداف مهم طرح و پیشنهاد جایگاه جدید واقع در طول رودخانه سن در منطقه سیزدهم در جنوب شرقی پاریس، که طراح آن مهندس دومینیک است.

اجرای این طرح مستلزم انتقال گروهی از مجموعه‌های موجود در بخش‌های کتاب‌های چاپی، نشریات ادواری، و آرشیو صدا به ساختمان جدید است. سال ۱۹۹۴ برای این انتقال درنظر گرفته شد. در کتابخانه فرانسه چهار بخش برای مواد چاپی درنظر گرفته شد که عبارتند از: بخش فلسفه، تاریخ، علوم‌انسانی، و علوم اجتماعی؛ بخش علوم سیاسی، قانون و اقتصاد؛ بخش علوم و فناوری؛ و بخش هنر و ادبیات. در این مکان جدید بخشی برای آثار کمیاب و ارزشمند درنظر گرفته شد که حدود ۴۰۰۰۰۰ مورد را در خود جای داده است و تالاری نیز به پژوهش کتابشناختی اختصاص دارد.

کتابخانه ملی در ابتدای ۱۹۹۰ اقداماتی برای این انتقال به عمل آورد که از میان آنها می‌توان به تبدیل فهرستگان خود به‌صورت ماشین‌خوان اشاره کرد. در این طرح چهار ساله، که نخستین بار از ۱۹۴۷ همه مجموعه را دربرمی‌گرفت، ایجاد فهرست رایانه‌ای همه مواد مورد انتقال و دسترسی مراجعان به ارجاع‌های کتابشناختی کل مجموعه چه در محل و چه از راه دور درنظر گرفته شده است. علاوه بر این، کتابخانه ملی وظیفه حفاظت از مدارک آسیب‌پذیر و تکثیر ده‌ها هزار مدرک بر روی ریزبرگه و ریزفیلم را برعهده گرفته است و در نهایت، بخشی از بودجه مجموعه‌سازی برای کتابخانه فرانسه به کتابخانه ملی واگذار شد تا بی‌درنگ برای ایجاد مجموعه‌های خارجی و نظام قفسه باز برای محل جدید اقدام شود.

پس از آنکه مجموعه‌های مواد چاپی و مواد دیداری ـ شنیداری انتقال یافت، "کتابخانه ملی"، که به "کتابخانه ملی هنر" تغییر نام یافته بود، مجددآ در خیابان ریشلیو سازماندهی شد تا مجموعه‌هایی با تاریخ و هنر مشترک، نظیر مجموعه‌های کتابخانه هنر و مجموعه‌های ژاک دوسه باستان‌شناس، را در خود جای دهد.

تصاویر کتابخانه