کتابخانه سازمان جهانی کار  ILO Library – International Labour Organization

سال تاسیس: ۱۹۱۹ م.

وبگاه: http://www.ilo.org/

موقعیّت: ژنو

این کتابخانه مرکز جهانی اطلاع‌رسانی و کامل‌ترین کتابخانه در حوزه‌های کار و ارتباطات کاری، استخدام، تأمین اجتماعی، آموزش حرفه‌ای، شرایط کار کارگران، قوانین کار، جنبه‌های مرتبط با اقتصاد و توسعه اجتماعی کار، و بهترین مکان برای دسترسی به کتاب‌ها، نشریات و اسناد این سازمان است. این کتابخانه در بخش جنوبی ساختمان مرکزی سازمان جهانی کار در شهر ژنو در سوئیس واقع شده است.

تاریخچه

پس از ایجاد سازمان جهانی کار در ،۱۹۱۹ مجموعه‌های کتابخانه‌های انجمن بین‌المللی قانون کار، انجمن بین‌المللی بیکاری، و انجمن بین‌المللی برای پیشرفت اجتماعی، بنیان و اساس کتابخانه سازمان جهانی کار را تشکیل دادند. بین سال‌های ۱۹۱۹-۱۹۶۵، کتابخانه از لحاظ کمیت و موضوعاتِ تحت‌پوششِ سازمان جهانی کار و همگام با آن رشد کرد. در آن سال‌ها از شیوه‌های سنتی و از رده‌بندی دهدهی جهانی برای سازماندهی مجموعه‌ها استفاده می‌شد. در ۱۹۶۳، فناوری رایانه به کتابخانه وارد شد و از ۱۹۶۵ به بعد یک دوره خودکارسازی ۱۰ ساله آغاز شد. بسیاری از عملیات کتابخانه از شیوه دستی به رایانه‌ای تبدیل شد. کتابخانه یک نظام مدیریت منابع و ذخیره و بازیابی اطلاعات به‌نام "سیستم علمی و اطلاعاتی یکپارچه (آی.سیس)" را تولید کرد. از این نظام در بیش از ۱۰۰ سازمان ملی، بین‌المللی، و منطقه‌ای در سراسر جهان استفاده می‌شد. به‌رغم موفقیت آن، کتابخانه سازمان جهانی کار در ۱۹۷۸ تصمیم گرفت که آن را با مینی‌سیس که یک نظام جدید است و از آی.سیس مشتق شده و توانایی اجرا بر روی رایانه‌های کوچک را دارد، جایگزین کند. مینی‌سیس همان کارکردهای آی.سیس را داشت با این تفاوت که کاربر روی آن کنترل بیشتری داشت. نتیجه آن به‌وجود آمدن فهرست رایانه‌ای کتابخانه به‌نام لیبرداک است که موجودی کتابخانه را از ۱۹۶۵ به بعد عرضه می‌کند.

پایگاه اطلاعاتی لیبرداک

این پایگاه شامل بیش از 180000 رکورد کتابشناختی به همراه چکیده‌ها و کلیدواژه‌های منتخب از «اصطلاحنامه کار، استخدام، و آموزش» است و تقریبآ بیش از ۶۰۰ رکورد جدید در هر ماه به آن اضافه می‌شود. این پایگاه شامل طرح‌های تحقیقاتی و گزارش‌ها، مطالعات و طرح‌های پژوهشی در حوزه کاری، استخدام، آموزش حرفه‌ای، تأمین اجتماعی، اقتصاد، و توسعه اجتماعی، و غیره است.

لیبرداک حدود ۱۵ درصد کل موجودی کتابخانه سازمان جهانی کار را دربرمی‌گیرد و همچنین شامل آثار مکتوب نادری است که توسط سازمان‌های دولتی، کارفرمایان، و کارگران ایالت‌های عضو سازمان جهانی کار تدوین شده است. این پایگاه از طریق خدمات بازیابی اطلاعات آژانس فضایی اروپا، شبکه اطلاعاتی منابع انسانی و اُربیت قابل جست‌وجوست. مجموعه‌های فرعی پایگاه اطلاعاتی لیبرداک در بسیاری از مراکز منطقه‌ای و ادارات سازمان جهانی کار و مؤسسات غیرانتفاعی در افریقا، امریکای شمالی، آسیا، و کارائیب موجود هستند.

مجموعه‌ها

مجموعه کتابخانه سازمان جهانی کار شامل بیش از 1500000 کتاب، گزارش، نشریه ادواری، متن حقوقی، انتشارات آماری، گزارش کنفرانس‌های بین‌المللی، اسناد، و تک‌نگاشت‌ها در حوزه کار به سه زبان انگلیسی، فرانسوی، و اسپانیولی است که از ۱۹۲۰ به بعد منتشر شده است. این مجموعه تمام کتاب‌ها، مجلات، گزارش‌ها، و اسنادی را که مؤسسه مطالعات بین‌المللی کار (آی.آی.ال.اس.) و انجمن بین‌المللی تأمین اجتماعی منتشر کرده‌اند، در اختیار دارد. صورت این مجموعه در چند فهرست چاپی کتابی تهیه و در لیبرداک موجود است. بخش‌های مهم آن عبارتند از:

• مجموعه نشریات ادواری: این بخش بیش از 80000 عنوان مجله و خبرنامه از سراسر دنیا در موضوع کار، شرایط اقتصادی و اجتماعی، مجموعه مقالات کنفرانس، نقد و بررسی، و مجموعه گزارش‌های سازمان جهانی کار به زبان‌های انگلیسی و فرانسوی و اسپانیولی دارد. نشریات اصلی و پراستفاده این بخش اسناد کنفرانس‌های سازمان جهانی کار (از نخستین جلسه در ۱۹۱۹ تاکنون)، اسناد نهادهای اجرایی سازمان، و اسناد کنفرانس‌های منطقه‌ای سازمان ــ به‌صورت ریزفیلم ــ است و در تالار مطالعه کتابخانه سازمان جهانی کار قرار دارد. اسناد جلسات فنی و منطقه‌ای نیز، از ۱۹۶۶، به‌صورت پیوسته و رایگان در اختیار عموم قرار دارد. همچنین مجلات و خبرنامه‌های اصلی سازمان به‌طور کامل در لیبرداک نمایه شده‌اند.
• مجموعه تاریخ سازمان جهانی کار: از زمان تأسیس کتابخانه سازمان جهانی کار، تعداد ۲۰۰۷ کتاب، جزوه، مقالات تجدید چاپ شده و پایان‌نامه از ۱۹۱۲-۱۹۷۰ در کتابخانه نگهداری می‌شود. این مجموعه در لیبرداک فهرست شده است و فقط به اعضا و همکاران سازمان امانت داده می‌شود و دیگران فقط در محل می‌توانند از آنها استفاده کنند.
• مجموعه مرجع
• مجموعه کتاب‌های نادر و کمیاب: مجموعه ۴۰۵ قلم تک‌نگاشت پیش از سال ۱۹۶۵، در حوزه‌های کار، اقتصاد و شرایط اجتماعی کار وجود دارد که در مخازن بسته نگهداری می‌شود. محتوای این مجموعه را در لیبرداک می‌توان دید. این مجموعه امانت داده نمی‌شود و فقط با درخواست ویژه در محل کتابخانه قابل استفاده هستند.
• مجموعه آلبرت توماس: مجموعه کتاب‌ها، جزوات و سخنرانی‌های نخستین مدیرکل سازمان جهانی کار، روزنامه‌نگار و سیاستمدار بنام.
• مجموعه آمارهای کار: شامل 64300 عنوان نشریه آماری و خلاصه‌های سالانه به زبان‌های مختلف در موضوعات مرتبط با کار.

خدمات کتابخانه

کتابخانه خدمات خود را دو سطح ارائه می‌کند:

• خدمات اطلاع‌رسانی: ژنو یک سرویس مشاوره اطلاعاتی از طریق تلفن، پست الکترونیکی، دورنگار و یا حضوری دارد. به‌علاوه چندین مرکز اطلاعات تخصصی مانند سه مرکز سندپردازی آبوجان، لیما، و بانکوک وجود دارد که به‌اشاعه اطلاعات در حوزه‌های فعالیت سازمان جهانی کار می‌پردازند.
• تدوین کتابشناسی‌ها: مراجعه‌کنندگان می‌توانند جست‌وجوی موضوعی در فهرست پیوسته کتابخانه ــ لیبرداک ــ با آدرس اینترنتی http://www.labordoc.ilo.org، انجام دهند. همچنین برگه درخواست در محل میز اطلاع‌رسانی کتابخانه را کامل کرده و کتابشناسی موردنظر خود را با پست، پست الکترونیکی، و یا نمابر (حداکثر ۱۰ صفحه) دریافت کنند.

این کتابخانه به‌صورت الکترونیکی در آدرسwww.ilo.org  در دسترس مخاطبان است و امکان کپی گرفتن از همه صفحات کتاب‌ها و مقالات و فروش پیوسته آنها نیز برای مراجعه‌کننده، وجود دارد. در این سایت قسمتی نیز به ارائه مطالبی درباره چگونگی استفاده از این کتابخانه اختصاص داده شده است که به بخش‌هایی مثل روش یافتن اطلاعات درباره کار کودکان، چگونگی یافتن قوانین کار در سطح ملی و بین‌المللی و چگونگی یافتن اخبار و مقالات در زمینه‌های مختلف کار تقسیم می‌شود. همچنین بازدیدکنندگان از این کتابخانه الکترونیکی می‌توانند نرم‌افزارهای لازم را برای استفاده پیوسته از کتابخانه، به‌صورت رایگان ذخیره کنند.

کتابخانه سازمان جهانی کار از ساعت ۱۰ صبح تا ۵ بعدازظهر از دوشنبه تا جمعه آماده ارائه خدمات به مراجعه‌کنندگان است.

تصاویر کتابخانه