کتابخانه تخصصی سیاست خارجی Library of Political and International Studies LPIS

تاسیس: 1310 ه.ش

وبگاه: http://www.lpis.ir

موقعیّت: تهران

در سال 1310 هجری خورشیدی کتابخانه‌ای اختصاصی در ساختمان مرکزی وزارت امورخارجه تاسیس شد تا شرایط لازم برای مطالعه و پژوهش در حوزه‌های سیاسی، تاریخی، حقوقی، اقتصادی و اجتماعی را برای کارمندان و مرتبطین با وزارت امورخارجه را فراهم سازد.

پس از تشکیل حوزه آمورش و پژوهش، کتابخانه دیگری در این مرکز مطالعاتی ایجاد شد که وظیفه خدمت رسانی به پژوهشگران و کارشناسانرا به عهده گرفت.

با گسترش روزافزون علوم اطلاع رسانی و لزوم بهره مندی کارشناسان وزارت امورخارجه و مجموعه دانش پژوهان و اساتید حوزه علوم سیاسی و روابط بین‌الملل از آخرین دستاوردهای علمی، وزارت امورخارجه برآن شد که با گردآوری و ساماندهی منابع نوشتاری و دیداری ـ شنیداری و با بهره گیری از امکانات فناوری نوین اطلاع رسانی و اتصال به شبکه‌های اطلاعاتی داخلی و بین‌المللی، کتابخانه‌ای مجهز و تخصصی تاسیس نماید که علاوه بر پاسداشت دستاوردهای گذشته، نظام اطلاع رسانی خود را روزآمد نماید.

بدینسان کتابخانه تخصصی وزارت امورخارجه در شکل جدید و حوزه‌ای وسیع تر در مهرماه 1378 تاسیس گردید. مدیریت ارشد وزارت امورخارجه با روشن بینی، کتابخانه مذکور را به روی دانشجویان، اساتید و دانش پژوهان کشور گشود.

کتابخانه تخصصی وزارت امورخارجه با دو مجموعه کتابخانه‌ای شهید رجایی واقع در ساختمان شماره 8 وزارت امورخارجه که نسل جدید کتابخانه مرکزی سابق است از یک سو و مجموعه نوین خود واقع در محل معاونت پژوهشی واقع در خیابان شهید باهنر مشغول خدمت رسانی به کادر وزارت امورخارجه و جامعه پژوهشگران کشور است.

سیستم کتابخانه

سیستم طبقه‌بندی منابع کتابخانه با استفاده از رده بندی کتابخانه کنگره ( LC ) است و دامنه موضوعی آن عبارتند از: علوم سیاسی، روابط بین‌الملل، تاریخ، جغرافیا، فلسفه، ادیان، علوم اجتماعی و …. که با مخزن باز اداره می‌شود و کاربران محترم به سهولت به کتابها دسترسی دارند. کتابخانه تخصصی وزارت امورخارجه در دو مجموعه کتابخانه‌ای خود خدمات زیر را ارائه می‌نماید.

خدمات

خدمات امانت: ارائه خدمات مربوط به عضویت، امانت، بازگشت، رزرو و تمدید مدت در این قسمت انجام می‌شود. لازم به ذکر است که امانت کتاب از هر مجموعه توسط مجموعه دیگر برای کارکنان وزارت امورخارجه امکان پذیر می‌باشد.

خدمات اطلاع رسانی: بخش جستجوی منابع به کاربران این امکان را می‌دهد تا علاوه بر جستجوی مطالب خود از طریق پایگاههای داخلی یا اتصال به شبکه جهانی اینترنت به جدیدترین و روزآمدترین اطلاعات دسترسی داشته و در صورت نیاز، منابع یافت شده را چاپ نمایند.

خدمات نشریات:

الف ـ کتابخانه تخصصی ( شهید رجایی) : نشریات مجموعه شهید رجایی شامل نشریه فارسی 125 عنوان، نشریه لاتین 79 عنوان،روزنامه فارسی 38 عنوان، روزنامه لاتین 10 عنوان وروزنامه عربی 2 عنوان می‌باشد.

ب ـ کتابخانه تخصصی ( شهید باهنر): مجموعه شهید باهنر در دو بخش نشریات جاری و آرشیو فعال است. اعضاء می‌توانند منابع جاری اعم از روزنامه و نشریات را با مراجعه به طبقه همکف و منابع دوره‌های گذشته و منابع خاص را بامراجعه به طبقه منهای یک مورد مطالعه قرار دهند.

نشریات جاری عبارتند از: نشریات فارسی 69 عنوان، نشریات عربی 15 عنوان، نشریات لاتین 58 عنوان، روزنامه فارسی 32 عنوان، روزنامه انگلیسی 4 عنوان و روزنامه عربی 2 عنوان.    

بخش آرشیو

این بخش منابع متعددی را در بر می گیرد که شامل موارد زیر است:

• رساله های ارتقاء مقام، ۱۱۰۶ عنوان، که توسط کارمندان وزارت امورخارجه تهیه گردیده است.
• پایان نامه های فارسی، ۸۷۷ عنوان ،که توسط دانشجویان دانشکده روابط بین الملل وزارت امورخارجه در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد نگاشته شده اند.
• پایان نامه های لاتین، ۵۴۷ عنوان، توسط دانشجویان ایرانی مقیم کشورهای خارجی و در زمینه ایران نوشته شده است.
• نشریات فارسی، ۴۱۶ عنوان
• نشریات لاتین، ۱۸۴۴ عنوان : نشریات لاتین به زبان های انگلیسی ، آلمانی ، فرانسه می باشد
• روزنامه فارسی، ۹۰ عنوان
• مجموعه معاهدات و مکاتبات دولت ایران با سایر دول
• مذاکرات مجلس قبل از انقلاب
• مجموعه قوانین و مقررات کشور قبل از انقلاب

خدمات مخازن

5. مخزن فارسی : مجموعه شهید رجایی شامل ۷۸۲۲ عنوان کتاب و مجموعه شهید باهنر شامل ۳۴۰۰۰ عنوان کتاب می باشد. این بخش بیشترین مراجعه کننده را دارا است.
5. مخزن لاتین : مخزن لاتین مجموعه شهید رجایی دارای ۶۳۵۵ عنوان کتاب و بیشتر به زبان انگلیسی است تعداد کتابهای لاتین مجموعه شهید باهنر ۳۳۰۰۰ عنوان کتاب به زبانهای مختلف از جمله انگلیسی ، فرانسه ، آلمانی ، روسی و …. در حوزه موضوعی کتابخانه می باشد.
5. مخزن مرجع: بخش مرجع کتابخانه تخصصی دارای ۲۵۰۰ عنوان کتاب در مجموعه شهید رجایی و ۸۲۰۰ عنوان کتاب در مجموعه شهید باهنر است.

کتابهای مذکور به زبانهای گوناگون ( فارسی ، انگلیسی، عربی ، فرانسه ، آلمانی و … ) است که شامل انواع دایره المعارف ها ، فرهنگنامه ها ، دانشنامه ها، اطلس ها و …. می باشد.

همچنین مجموعه شهید باهنر در راستای اشاعه اطلاعات در زمینه تاریخ ، فرهنگ ، هنر و سایر زمینه های وابسته در خصوص ایران و با توجه به موقعیت خاص کتابخانه تخصصی و حضور بازدیدکنندگان داخلی و خارجی علاقمند به این حوزه ، قسمت جداگانه ای را به کتابهای ایران شناسی در بخش مرجع اختصاص داده است و در حال حاضر حدود ۳۵۰ جلد کتاب در این مجموعه قرار دارد که در حال گسترش و توسعه است.

5. مخزن عربی ( مجموعه شهید باهنر) : بخش عربی تقریباً شامل ۱۲۰۰۰ جلد کتاب ( ۵۴۰۰ جلد کتاب فهرست شده و بقیه فهرست نشده ) می باشد که از انتشارات مختلف کشورهای عربی خریداری و برحسب موضوع طبقه بندی شده است.

5. بخش دیداری – شنیداری ( مجموعه شهید باهنر) : این بخش شامل سه مجموعه مستقل می باشد که عبارتند از :

• فیلم های مستند و تاریخی بالغ بر ۱۳۰۰ حلقه بصورت VHSو  DVD
• ) CDهای مرجع شامل فرهنگ لغات ، دائره المعارف ها ، منابع ایرانشناسی، آموزشی و مطالعات آماری در حدود ۴۰۰ حلقه  CD
• کتابهای شنیداری و آموزشی شامل مجموعه نوارهای کاست از آثار برجسته ادبی جهان و آموزش زبانهای مختلف بالغ بر ۲۵۰ نوار صوتی می باشد.

کاربران می توانند با مراجعه به آدرس سایت کتابخانه تخصصی مشخصات و چکیده منابع دیداری – شنیداری را ملاحظه کرده و برای سفارش اقدام کنند.

5. نسخه های خطی و چاپ سنگی: بخش نسخه های خطی و چاپ سنگی کتابخانه تخصصی وزارت امورخارجه دارای گنجینه ای با ارزش از نسخه های خطی و اسناد ، کتاب های چاپ سنگی به زبانهای فارسی ، عربی، ترکی و لاتین می باشد که در طول سالیان فراهم آمده است. این گنجینه بالغ بر ۱۰۰۰ جلد نسخه خطی است که در میان آنها شماری از مجلات با ارزش ماوراء النهری شامل ۶۴ مجلد وجود دارد . کتب چاپ سنگی نیز که بالغ بر ۲۰۰۰ جلد می باشد عموماً چاپ چاپخانه های معروفی از هند ، پاکستان ، ترکیه ، مصر و ایران می باشد.

قدیمی ترین نسخه فارسی آن نسخه ای از بهارستان جامی و متعلق به قرن ۱۰ ق است و قدیمی ترین نسخه عربی موجود در کتابخانه " منها ج المحدثین " نام دارد و کتابت آن متعلق به ۶۹۴ ق است. قدیمی ترین نسخه با جلد ماوراء النهری " حاشیه بر شرح کلمه العین " با تاریخ کتابت ۸۹۶ ق می باشد.

این کتب هم اکنون در دست فهرست نویسی و عکس برداری هستند تا در قالب خدمات الکترونیکی در معرض استفاده پژوهشگران قرار گیرد.

نشریه اطلاع رسانی

با آغاز فعالیت کتابخانه تخصصی ، یکی از مهمترین اهداف این مرکز اشاعه اطلاعات در کوتاهترین زمان ممکن بوده است در جهت تحقق این هدف فصلنامه اطلاع رسانی کتابخانه کار خود را از سال ۱۳۸۰ به صورت چاپی آغاز نمود . با گذشت زمان و با افزایش اطلاعات و ضرورت سرعت بخشیدن و کاستن هزینه های مربوطه ، از سال ۱۳۸۵ نشریه مذکور در قالب ماهنامه در آمده و با استفاده از امکانات موجود ، نسخه الکترونیکی آن تولید گردید. این نشریه که رسالت ارائه چکیده جدیدترین منابع فارسی ، لاتین و عربی و اصله به کتابخانه تخصصی را بر عهده دارد، به دلیل روزآمد بودن منابع آن مورد توجه محافل علمی قرار گرفته است . این نشریه به آدرس E- mail کاربران کتابخانه تخصصی ارسال می گردد و سپس در سایت کتابخانه تخصصی قابل بازیابی است.

جایگاه ویژه کتابهای لانکامرر

فردریش لانکامرر ، سال 1302 شمسی از پدری آلمانی و مادری ایرانی و ارمنی از اهل جلفای اصفهان در برلین دیده به جهان گشود. او به همراه پدر به ایران آمد و ماندگار شد. سپس برای ادامه تحصیل به فرانسه رفت و پس از آن صحافی را نزد پدر در ایران  آموخت. لانکامرر برای کتابخانه های بزرگ کشور مانند کتابخانه ملی، کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی (ره) ، کتابخانه مجلس، کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران و .. صحافی کرد و به مدت 22 سال در دانشکده حقوق دانشگاه تهران اشتغال داشت. مجموعه صحافی های هنری کتابخانه شخصی او که بالغ بر 1559 عنوان کتاب به زبانهای فارسی، انگلیسی، فرانسه، آلمانی و ..است حاصل 60سال کار مداوم می باشد که هم از نظر شکل، انتخاب رنگ، تزیین عطف و انتخاب حروف و هم به لحاظ محتوا و موضوعات کتابها بسیار با ارزش است. لانکامرر در کتابخانه منحصر به فرد خود، کتابهایی با موضوعات تاریخ، ادبیات و هنر ایرانی و ایرانشناسی گردآوری کرد که برخی از آنها از جمله کتابهای کهن چاپ و نایاب به شمار می رود. در لابلای این کتابها می توان به کتابهای اهدایی مولفان و فرهیختگان ایرانی به وی اشاره نمود که از آن جمله اند کتابهایی از مجتبی مینوی، ایرج افشار و…

این مجموعه نفیس در سال 1379 جهت کتابخانه تخصصی وزارت امور خارجه تهیه و خریداری گردید و هم اکنون در جایگاه ویژه ای نگهداری می شود و زینت بخش کتابخانه است.مجموعه لانکامرر پر از ظرافت و هنرمندی های صحافان اسلامی سنتی از یکسو و هنر صحافان بزرگ غربی از سوی دیگر است و برگی زرین از تاریخ صحافی معاصر ایران است.

آدرس کتابخانه تخصصی (مجموعه شهید باهنر) :

تهران – خیابان شهید باهنر(نیاوران) – خیابان شهید آقایی – شماره 24

 صندوق پستی: 1844 / 19395

 تلفن تماس: 30 – 22802729

 تلفن تمدید مدت امانت کتاب: 22802735

 نمابر: 22802731

تصاویر کتابخانه