کتابخانه ملی آلبانیNational Library of Albania = Biblioteka Kombëtare e Shqipërisë
تاسیس: ۱۹۲۲م.
وبگاه: www.bksh.al
موقعیّت: تیرانا
کتابخانه ملی آلبانی از دو ساختمان تشکیل شده که در فاصله ۳۰۰ متری از یکدیگر قرار دارند. از سال ۱۹۴۶ ساختمان قدیمی به‌عنوان کتابخانه ملی انجام وظیفه می‌کند، در سال ۱۹۶۶ «کاخ فرهنگ» ساخته شد و سه مؤسسه مختلف در آن استقرار یافتند. این مؤسسه‌ها عبارت بودند از «تالار اُپرا»، یک مرکز فرهنگی انتفاعی، و «کتابخانه ملی» با مهم‌ترین مجموعه‌های آن و فضاها و نیروهای انسانی مربوط به این مجموعه‌ها.
کتابخانه ملی در دسامبر ۱۹۲۲ با ۰۰۰‚۶ جلد کتاب و دیگر مواد کتابخانه‌ای در ساختمان وزارت آموزش و پرورش افتتاح شد، اما شروع به کار آن در سال ۱۹۱۷ بود. از تلاش‌هایی که برای توسعه مجموعه کتابخانه انجام شده باید از بخشنامه‌ای نام برد که تمامی ناشران را ملزم می‌ساخت طبق قانون واسپاری، دو نسخه از انتشارات خود را به این کتابخانه ارسال نمایند. زمانی که جنگ جهانی دوم به پایان رسید، کتابخانه ملی با ۰۰۰‚۱۵ جلد کتاب در یک ساختمان جداگانه مستقر گردید. با افزایش موجودی کتابخانه و رشد فعالیت‌ها، تسهیلات آن نیز افزایش یافت. در سال ۱۹۶۶ بخش اصلی کتابخانه ملی در ساختمان جدیدی از کاخ بزرگ فرهنگ مستقر شد.
ساختمان کتابخانه
این کتابخانه دارای دو ساختمان با مساحت ۵۰۰‚۲ متر مربع برای موجودی‌ها، ۸۰۰ مترمربع برای سالن‌های مطالعه و ۷۰۰ مترمربع فضای اداری است.
بخش‌ها
این کتابخانه از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
ریاست
فراهم‌آوری
فهرستنویسی
مخزن
بازبینی
خدمات اطلاعاتی
آلبانی‌شناسی
کتابشناسی
مبادله و امانت با خارج از کشور
آموزش
ترمیم
فنی
اداری و مالی
و نیز شورای علمی که وابسته به مدیر است و به‌عنوان یک نهاد مشورتی برای حل مشکلاتی که کتابخانه در انجام فعالیت‌هایش با آن مواجه می‌شود، عمل می‌کند.
فعالیت‌ها و خدمات
کتابخانه ملی محل اصلی نگهداری و توزیع کتاب، مرکز حفظ آرشیوهای انتشارات آلبانیایی، مرکز کتابشناسی ملی و نیز یک مرکز حرفه‌ای برای آماده سازی و تربیت کتابداران است. این کتابخانه مرکز آموزش‌های حرفه‌ای و تخصصی برای تمام کتابداران کشور است. از سال ۱۹۶۹، یک دوره آموزشی دوساله برای کتابداران سراسر کشور ر اه‌اندازی کرده است. سمینارهایی را نیز در موضوعات مختلف کتابداری و اطلاع‌رسانی (بر حسب نیازهای کتابخانه‌های مختلف کشور) ترتیب می‌دهد. از آنجا که این کتابخانه تنها مرکز در کشور برای این منظور است، کتاب‌های درسی کتابداری، راهنماهای آموزشی برای تمامی انواع کتابخانه‌های موجود در کشور و بولتن کتابخانه (سالی دو بار) راچاپ و منتشر می‌کند.
نگهداری مدارک کتابخانه یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که کتابخانه‌ها با آن مواجه‌اند و عواملی همچون فقدان فضا و ناتوانی در تأمین رطوبت و دمای مناسب، خطری جدی برای مدارک کتابخانه شمرده می‌شوند. بخش ترمیم که در سال ۱۹۸۶ تأسیس شد، بطور مرتب شرایط این مدارک را بررسی می‌کند و مراقبت‌های لازم را از آن‌ها به‌عمل می‌آورد. از آنجا که این بخش تنها مرکز ترمیم کتاب در کشور می‌باشد، وظیفه ترمیم تمامی مدارک و منابع با ارزش موجود در دیگر کتابخانه‌های کشور را نیز بر عهده دارد.
کارکنان
کتابخانه دارای ۱۰۰ نفر کارمند می‌باشد؛ از این تعداد ۶۷ نفر کارمند کتابخانه، ۳۳ نفر کارمند اداری، ۶۴ نفر دارای تحصیلات دانشگاهی، و ۵۴ نفر دیگر دارای تحصیلات دبیرستانی هستند.
مجموعه‌ها
تا پایان سال ۱۹۹۶ موجودی کتابخانه ملی ۶۴۴‚۹۷۳ جلد بوده است. فراهم‌آوری انتشارات آلبانیایی نیز به واسطه قانون واسپاری مصوب سال ۱۹۴۸ تحقق یافت. طبق این قانون، ۵ نسخه از هر اثر منتشرشده باید به رایگان به کتابخانه ملی ارسال شود. قانون واسپاری چندین بار تکمیل گردید و در حال حاضر نسخه سال ۱۹۹۲ آن دارای اعتبار است که تنها انتشارات کاغذی را شامل می‌شود. طبق قانون واسپاری، وظیفه کتابخانه ملی حفاظت از میراث فرهنگی و نوشتاری مردم آلبانی است. مجموعه آرشیو انتشارات آلبانی در خلال اولین سال‌های بعد از جنگ به وجود آمد که دارای ۱۹۰‚۶۱ عنوان کتاب و نشریات ادواری است. در این مجموعه آثار کمیاب و منحصربه‌فرد، اولین شماره‌های ادواری‌های آلبانی، و … نگهداری می‌شوند.
انتشارات آلبانیایی که تا سال ۱۷۹۹ منتشر شده‌اند و همچنین انتشارات خارجی همان دوره، یک مجموعه کمیاب و قدیمی را به‌وجود می‌آورند. این مجموعه حاوی ۰۵۰‚۲ جلد از جمله اولین انتشارات به زبان آلبانیایی (قرون ۱۶ و ۱۷)، کتاب چاپ قدیم، نسخه‌های خطی نویسندگان قدیمی یونانی و لاتین، و … است. کتابخانه ملی دریک مجموعه جداگانه، آثار آلبانی‌شناسی و بالکان‌شناسی را نگهداری می‌کند که یا از انتشارات آلبانیایی هستند یا از انتشارات خارجی که با تاریخ، زبان و فرهنگ آلبانی در ارتباط‌اند. دو مجموعه بزرگی که در دسترس استفاده‌کنندگان قرار دارند، مجموعه انتشارات آلبانیایی با ۴۰۰‚۳۶۴جلد، و مجموعه انتشارات خارجی با ۰۰۰‚۵۲۲ جلد کتاب می‌باشد. کتابخانه ملی در تقویت مجموعه متون خارجی در طول این سال‌های سخت انتقال، ازیاری بنیادها، سفارتخانه‌های کشورها و افراد مختلف بهره می‌گیرد. مبادله کتابخانه ملی با بیش از ۶۰ کتابخانه خارجی در سطح جهان نیز قابل ذکر است.
حوزه‌های موضوعی
تاریخ، زبانشناسی، نژادشناسی و فلکلور آلبانی، آلبانی‌شناسی.
انتشارات
کتابشناسی ملی کتاب‌های آلبانی که هر سه ماه یک‌بار منتشر می‌شود، و ماهنامه کتابشناختی مقالات ادواری‌های آلبانی، آماده‌سازی کتابشناسی‌های گذشته نگر برای کتاب‌ها و ادواری‌ها، و کتابشناسی مخصوص برای کتاب‌ها و ادواری‌های آلبانیایی که خارج از کشور منتشر شده‌اند و کتابخانه ملی آن‌ها را فراهم آورده است.
متون خارجی با ویژگی آلبانی‌شناسی و بالکان‌شناسی در پیایند کتابشناختی «Albunica» گنجانده می‌شوند، که یک کتابشناسی توصیفی به زبان آلبانیایی و انگلیسی است. علاوه بر این انتشارات، کتابخانه ملی کتابشناسی‌های موضوعی، فهرست‌ها و بولتن‌های اطلاعاتی متعددی را منتشر می‌کند.
شرایط و نحوه دسترسی
کتابخانه ملی دسترسی به امکانات خود را برای خوانندگان ممکن ساخته و خدمات امانت را به تمامی استفاده‌کنندگان بالاتر از ۱۶ سال ارائه می‌دهد. کتابخانه دارای سه محل ارائه خدمات (دوتای آن‌ها در ساختمان اصلی و دیگری در ساختمان قدیمی) و ۵ سالن مطالعه با گنجایش ۲۲۰ نفر برای استفاده از نشریات و دیگر منابع غیرامانی می‌باشد. در تمامی این سالن‌ها خوانندگان به منابع مرجع ( فرهنگ‌ها، دایره‌المعارف‌ها، و …) نیز دسترسی دارند. کتابخانه ملی خدمات خود را سالانه به بیش از ۵۰۰‚۵ نفر از خوانندگان ارائه می‌کند و در حدود ۰۰۰‚۱۰۰ عنوان را امانت می‌دهد. دفتر اطلاع‌رسانی در تمامی اوقات، خدمات خود را در اختیار مراجعه‌کنندگان قرار می‌دهد. کارمندان بخش خدمات اطلاع‌رسانی با کمک فهرست‌ها و کتابشناسی‌های مختلف، مراجعه‌کنندگان را در پیداکردن منابع مورد نیاز یاری می‌دهند. کارکنان بخش آماده‌سازی کتاب، برای تهیه شبکه وسیعی از فهرستبرگه‌ها(ی الفبایی، موضوعی، و …، که فهرست‌های دوکاره به‌شمارمی‌روند و هم برای خوانندگان و هم برای استفاده داخلی کاربرد دارند) تلاش زیادی صرف می‌کنند.
تصاویر کتابخانه
