محمود کریمی؛ عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع) در گفتوگو با خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران (ایبنا)، با اشاره به جدیدترین اثر خود در موضوع تفسیر قرآن، بیان کرد: کتاب «تفسیر القرآن الکریم» در واقع تفسیری از شیخ صدوق از دانشمندان و عالمان قرن چهارم است. تمامی منابع اصلی معرفتی و فقهی ما در مذهب شیعه به سه دانشمند بازمیگردد که یکی از آنها شیخ صدوق است. ایشان بیشتر به عنوان یک دانشمند حدیث شناس و جمعآوری کننده حدیث مشهور است، ولی در بین کتابهایش یک کتاب تفسیر داشت که به دلیل مشکلات قرون اولیه اسلامی از بین رفته و در دست نیست، فقط اسم این کتاب در کتابهای دیگر وجود داشت.
وی ادامه داد: کاری که ما کردیم این بود که از بین حدود 20 اثر به جای مانده از شیخ صدوق، تمام روایات، اقوال و سخنانی که درباره این تفسیر بود، با ذکر منبع، شماره صفحات و شماره حدیث استخراج کردیم و به نوعی کتابی را که از بین رفته بود، برای شیعه بازسازی کردیم. این احادیث و روایات براساس سورهها و آیات قرآن مرتبسازی کردیم و شکل یک تفسیر قرآن را به خود گرفت. نتیجه آن دو جلد 700 صفحهای شد.
این نویسنده و پژوهشگر حوزه علوم قرآن و حدیث، افزود: علاوه بر جمعآوری و تدوین و تنظیم این اقوال تفسیری، در ابتدای مجلد اول یک مقدمه علمی مفصل ارائه شده که درباره بحث طبقهبندی و گونهشناسی روایات تفسیری در کتابهای شیخ صدوق بوده و مبانی و روشی که این عالم قرن چهارم هجری داشته را بیان میکند. این مقدمه برای کسانی که به بحثهای تفسیری در بین علمای متقدم و به ویژه شیخ صدوق که یکی از سه دانشمندی است که تمام فقه و معارفمان را به نوعی مدیون آنها هستیم، علاقهمند باشند، مفید و کاربردی خواهد بود.
کریمی گفت: برای تهیه این کتاب، پنج سال کار متراکم صورت گرفت، به این دلیل که باید تمام جزئیات 20 کتاب شیخ صدوق را مطالعه میکردیم و هرچه نکته، روایت یا سخن تفسیری وجود داشت، با ذکر منبع استخراج کنیم. این کتاب، اولین اثر مشترک بین دانشگاه امام صادق (ع) و یک مرکز علمی در لبنان است که به زبان عربی در بیروت به چاپ رسید. از این جهت که کتاب در بیروت چاپ شده، یک بُعد بینالمللی پیدا میکند، چون آنها از نظر توزیع بین دانشگاههای عربی و ... توانایی بیشتری دارند.
وی تصریح کرد: این کتاب هم در لبنان و هم در ایران وارد بازار نشر شده و در ایران برای نخستین بار هم از سوی ناشران لبنانی و هم از سوی انتشارات دانشگاه امام صادق (ع) در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران عرضه شد. البته قیمت این کتاب در ایران ارزانتر از قیمتی است که ناشران لبنانی براساس دلار درنظر گرفتهاند. با توجه به اینکه این کتاب به زبان عربی و تخصصی است، ولی در نمایشگاه کتاب، استقبال خوبی از آن صورت گرفت.
این عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع)، افزود: کتاب جزو کتابهای منبع و مرجع هم محسوب میشود، به این دلیل که جزو آثار علمای متقدم ما است و میتواند برای کسانی که میخواهند تقاسیر جدیدی بنویسند و آرا و نظرات مفسران پیشین را داشته باشند، مفید باشد.