استاد راهنما:مدرسی فاطمه

نگارش: میرزایی نسرین؛کارشناسی ارشد؛دانشگاه ارومیه-1397

چکیده

در اشعار عطار تمام مضامینی که به چشم می خورد، نشان از معرفت و شناخت ذات احدیت دارد و برای رسیدن به این اصل مهم از قواعدی پیروی می کند که شریعت، طریقت و حقیقت را سرلوحه رسیدن به آن می-داند. وی معتقد است که طی طریق این راه بی هدایت مرشد میسّر نمی شود. عطار معتقد است در کنار پیر و مرشد، به کمک شهود فکرت قلبی، کسب معرفت ممکن خواهد بود. ازنظر عطار فانی شدن سالک در معرفت الهی جز با گذشتن از جان حاصل نمی شود و سالک پس از محو و فنای کامل خود، به عزّ بقا دست می‌یابد. عطار انسان‌شناسی و شناخت انسان از ذات خود را عاملی دیگر در کسب معرفت معرفی می کند و بر این باور است که معرفت حقیقی در درون خود انسان نهفته است. وی در ادامه از انسان کامل به ‌عنوان فردی که توان رسیدن به معرفت خداوند را دارد به نیکی یاد می کند و مراحل رسیدن چنین فردی به معرفت را قدم درراه طریقت می داند. وی معتقد است که مرحله طریقت ، مرحله خودشناسی متعالی و عرفانی است و انسان در پرتو این خودآگاهی ، به مقام معرفت می رسد و چنین فردی محور جهان است . از نظر عطار آدمی با نیروی درد و عشق ، کلید دوعالم را به دست خواهد گرفت. ازاین‌رو بر آن است تا درد طلب را در رهروان بیدار کند. وی ذات انسان‌ها را آیینه جمال خداوندی می داند که اگر از کدورت‌ها پاک شود ، آینه تمام نمای ذات الهی می گردد . ازنظر عطار خداشناسی و شناخت جهان باعث می شود تا سالک بیشتر به معرفت الهی دست یابد. وی معتقد است که فرد با تفکر مرگ‌اندیشی ، بصیرت، درد و تزکیه نفس به همراه تلاش و کوشش دائمی، به ذات معرفت دست می یابد که این امر با خاموش و سکوت در طی مسیر میسر خواهد بود. بنابراین رسیدن به مقام معرفت دارای مراحل مختلفی است که عطار به عنوان یک عارف کامل به تمامی وادی های آن اشراف دارد و راههای رسیدن به آن را به خوبی برای مخاطبان مطرح می سازد که در این رساله به طور مفصل به آن پرداخته ایم.

کلیدواژه ها:عطار،غزلیات،عرفان،وصول،حقیقت،احدیت

کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی