عنوان: بررسی زندگی و آثار ابوالفرج عبدالواحدبن نصربن محمد نصیبینی مخزومی معروف به ببغاء

استاد راهنما : دکترمحمدجعفری
استادمشاور:دکترسیدباقرحسینی
نگارش: عفت پورحسن
چکیده:
بی شک مهم ترین دلیل شکل گیری یک اثر،علاقه و ارضای حس کنجکاوی است .یکی از روش های معمول جهت معرفی افراد پرداختن به امورفرهنگی،سیاسی،اجتماعی،فردی آن ها است.
موضوع این رساله بررسی زندگی  وآراء وتفکر ابوالفرج عبدالواحدبن نصرنصیبینی مخزومی موسوم به ببغاء شاعر قرن چهارم در دوره ی عباسی است که تاکنون هیچ تحقیقی راجع به وی نشده است .ببغاء باوجود اینکه ازشاعران دربارسیف الدوله بوده ودرمدح او و سایر بزرگان آن عصر شعر می گفته است،اما ازنحوه زندگی شخصی و خانواده و اعتقادات مذهبی او و دوستان و آشنایان وی اطلاعات زیادی در دسترس نیست. دراین رساله منابع زیادی بالغ بر 90 جلد مورد تحقیق و بررسی قرارگرفت که درآن ها بیشتر به ذکراشعار این شاعر پرداخته است.
این رساله دارای چهار فصل می باشد که به منظور آشنایی بیشتر خوانندگان با موضوع مورد بحث، درفصل اول اوضاع عمومی ،تاریخی،سیاسی،اجتماعی،فرهنگی،ادبی عراق مورد بررسی قرارگرفته است و از بعد تاریخی باعنایت به این که موضوع این تحقیق پیرامون شاعر دربار سیف الدوله «ابوالفرج الببغاء» می باشد که در اواخر دوره دوم عباسی به دنیا آمده و دراواسط دوره ی سوم آن وفات یافته است، ابتدا اشاره ای گذرا به نام ادوار نموده و سپس به ذکر خلاصه ای از اوضاع اجتماعی و سیاسی همین دوران بسنده کرده و از توضیح بقیه ی این دوران به خاطر عدم اطاله ی بحث خودداری نموده است.
سپس درفصل دوم زندگی نامه شاعررا با سختی و مرارت فراوان با مطالعه ی کتب بسیاری نگاشته و قسمت دیگر آن را به بیان خاطراتی از وی اختصاص دادم و با توج به عدم دسترسی به نحوه زندگانی شاعر ،این خاطرات را به طورکامل بیان نمودم تاخوانندگان محترم با مطالعه ی آنها اطلاعاتی درمورد سیر و سلوک او کسب نمایند.
درفصل سوم نامه های شاعر به سیف الدوله وسایربزرگان ونیز نامه های موضوعی اش را بررسی نموده ونامه ها اغلب از قطعات منثور و منظوم تشکیل شده بودند ودرفصل چهارم که گسترده ترین بخش به شمار می آید اشعار فراوانی از وی را در اغراض مختلف کلاسیک و قدیمی همچون رثا و مدح و وصف و خمریات و حماسه و غیره دربحرهای شعری مثل متقارب و طویل و کامل و بسیط بالغ بر550 بیت همراه با معانی آنها آورده است که اشاره ای هم به معنی کلمات دشوار آنها بالغ بر 600 کلمه در پاورقی ها دارد.
درپایان این رساله برای دستیابی بهتر خوانندگان به اشعار موجود ،قسمتی را به فهرست اشعار اختصاص داده و اسامی اماکن و اشخاص مذکور را به ترتیب الفبایی نوشته و توضیح داده است.