استاد راهنما: دکتر علی اردلان جوان
استاد مشاور: دکترمحمودفیروزی مقدم
دانشجو: مژگان نعیمی
در بین اشعار فارسی، اشعار حماسی ارزش ویژه‌ای دارد و در میان حماسه‌ها، حماسه‌های دینی، جایگاه ممتازی را به خود اختصاص داده است. در این راستا دین و مذهب یکی از اصولی است که شاعران و سخنوران پیوسته به دفاع از آن برخاسته و دین‌داری خود را با سخنانی به‌صورت نثر یا نظم به اثبات رسانده انددرحماسه‌های دینی بیشتر به ذکر مناقب و مصائب اولیای خدا و پیشوایان تشیع پرداخته‌شده است.
این‌گونه آثار که گاه با عناصری از افسانه، تاریخ و اسطوره درهم‌آمیخته‌اند، فصل شورانگیزی از ادبیات کشورمان را رقم‌زده‌اند.
حماسه دینی یکی از اقسام حماسه است که به وصف دلاوری‌ها و رشادت‌های قهرمانان دینی و مذهبی می‌پردازد. شاعران زیادی از سر اعتقاد به شرح فضایل بزرگان دین، به‌ویژه شرح رشادت‌های امام علی (ع) در جنگ‌ها پرداخته‌اند.
کهن‌ترین حماسه دینی شناخته‌شده علی نامه است. در ادبیات فارسی نیز چنداثرمنظوم حماسه وجود دارد که به‌طور کامل به شرح جنگ‌ها و دلاوری‌های حضرت علی پرداخته است و سعی در تقلید از شکوهمندترین اثر حماسی، شاهنامه فردوسی داشته‌اند. یکی از آثار ارزشمندی که به تقلید از شیوه‌ی شاهنامه فردوسی سروده شده است، منظومه خاوران نامه‌ی ابن حسام خوسفی است.
خاوران نامه حماسه دینی است که موضوع آن، شرح دلاوری‌ها و جنگ‌های حضرت علی ویارانش می‌باشد.
تعداد این منظومه‌های زیبا و دل‌انگیز در ادب پارسی بسیار زیاد است. در این رساله سعی براین است که پس از ارائه‌ی توضیحاتی درباره حماسه، به شناساندن حماسه‌های مهم دینی چون خاوران نامه این حسام خوسفی و حمله حیدری باذل وراجی بپردازد.
