استاد راهنما : حمیدرضاسلیماینان
استادمشاور: علی اردلان جوان
نگارش : سرورقاسمی نیا
زهد مولود تعالیم انسان ساز اسلام است و ازجمله عواملی است که باعث به وجود آمدن تصوف اسلامی شده است .پیداست که سیره عملی پیامبرعظیم الشان اسلام دربه کارگیر ی دستورات الهی،سرمشق اصحاب و یاران و اهل بیت آن حضرت بوده است .به گونه ای که می توان تعدادی از ایشان را نخستین زاهدان اسلام به حساب آورد.تبدیل شدن خلافت به سلطنت از سوی بنی امیه باعث شد تا عده ای از مسلمانان واقعی در واکنشی اعتراض آمیز ،زهد را پیشه خودسازند. این حرکت منجربه تولد عرفان اسلامی گشت .بزرگان صوفیه در اغاز برجنبه عملی کار تاکید داشتندو نیازی به کتابت و تدوین مبانی نظری عرفان احساس نمی کردند.اما به تدریج عرفان در معرض ایده های جدید قرار گرفت و نیز عده ای از صوفیان درمسیرسلوک راه افراط را در پیش گرفتند و نیاز به تجربیات عملی بزرگان صوفیه درنزد متاخرین احساس گردید. این عوامل بزرگان و مشایخ صوفیه را برآن داشت تابه تدوین مبانی نظری عرفان همت گمارند و به این شکل ادبیات عرفانی دردوشاخه نثر ونظم تجلی یافت.آنچه امروزه ادبیات عرفانی محسوب می شود،نویسندگان و شاعران آن ها خود عارف و صوفی بودند. گستردگی دایره زهد باعث شده است تا مفاهیم اخلاقی زیادی در آن گنجانده شود .ورود زهد به عرفان و تصوف اسلامی باعث شد تاصوفیان زیادی به اظهار نظر درباره زهد و چگونگی به کارگیری آن بپردازند.
درراستای بررسی ژرف تر مقام زهد این تحقیق در 4 فصل به مباحث زیر پرداخت است .
•مختصری دربررسی زهد اسلامی که شامل تعاریف،پیشینه زهد و نمود آن در رفتار و کلام بزرگان دین است .
•چگونگی به وجود آمدن تصوف اسلامی به همراه معرفی جند تن از پیشگامان تصوف اسلامی.
•بررسی مقام زهد در نثرعرفانی فارسی
•بررسی مقام زهد درشعر عرفانی فارسی .