بررسی آرایه‌های علم بدیع در شعر آیینی_مذهبی
استاد راهنما : نعمت اله ایران زاده
نگارش: محمد علی کریمی
دانشگاه علامه طباطبائی، دانشکده ادبیات فارسی و زبان‌های خارجی، 1396.
چکیده
این پژوهش به بررسی علم بدیع در حوزه ادبیات آیینی و مذهبی پرداخته و چگونگی کارکرد و استفاده شاعران آیینی از آرایه‌های بدیعی را نشان می‌دهد. در آن کوشیدیم تا برخی آرایه‌ها و صنایع بدیعی که اهمیت و کاربرد بیش‌تری در علم بدیع دارد و مورد استفاده شاعران آیینی نیز قرار گرفته، نشان داده شود. برای این کار 720 غزل و 373 مثنوی عاشورایی دو کتاب «جرس فریاد می‌دارد» و «که بربندید محمل‌ها» بررسی شد که اشعار بیش از 200 شاعر را در بر می‌گرفت. این پژوهش نشان داد که شاعران آیینی از چه آرایه‌هایی بیش‌تر استفاده کرده‌اند و به کدام آرایه‌ها کمتر پرداخته‌اند. برخی از آرایه‌ها در گذشته از بسامد بیش‌تری برخوردار بوده و امروزه رویکرد کمتری به آنها شده و بالعکس بعضی دیگر از آرایه‌ها امروزه از استقبال بیش‌تری برخوردار است. به عنوان مثال روش تکرار با انواع و اقسام مشتقاتش از بسامد بالایی برخوردار است؛ یا اینکه با توجه به ارتباط انبیاء الهی با کربلا و امام حسین، تلمیح به انبیا از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است؛ یا اینکه ایهام در شعر آیینی کارکرد خاصی ندارد. این کار به محققان و شاعران آیینی معاصر این امکان را می‌دهد تا علت‌یابی کنند و دلیل استقبال یا عدم استقبال از برخی آرایه‌های بدیعی را بررسی کنند. همچنین آرایه‌ها و صنایع بدیعی از حیث اینکه چه تأثیر موسیقایی در شعر دارند مورد بحث قرار گرفته و جنبه‌های زیبایی لفظی و معنوی حاصل از آنها بیان شده است.
کلمات کلیدی: شعر آیینی،آرایه های ادبی،علم بدیع،شاعران آیینی،مثنوی عاشورایی
این پایان نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات موجود می باشد.
