فلسفه تربیت عرفانی در دیوان حافظ(دکتری)
استاد راهنما: سید حمید رضا علوی
نگارش: محمد رضا مددی ماهانی ؛ دانشگاه شهید باهنر کرمان، پردیس دانشگاهی .1397
چکیده
هدف این پژوهش بررسی فلسفه تربیتی حافظ، شاعر و عارف ایرانی قرن نهم هجری است. برای این منظور با استفاده از روش تحلیلی و استنباطی در ابتدا دیدگاه‌های فلسفی حافظ به عنوان مبانی تربیت استخراج شده‌است و بعد از آن چیستی تربیت، هدف‌ها، محتوا، روش‌های آموزشی و ویژگیهای معلم و شاگرد به دست آمده‌اند. نتایج نشان می‌دهد که مبانی اندیشه حافظ، خاستگاه قرآنی و تحت تاثیر شریعت نبوی قرار دارد و حافظ با توجّه به آن‌ها برنامه تربیتی خود را تبیین کرده‌است. محورهای اساسی اندیشه حافظ، خدا، عشق و انسان با واسطه‌گری شریعت الهی است، انسان با نوشیدن شراب عشق الهی به مستی ازلی دچار شده و هوای نفس انسان را از جایگاه خود دور ساخته است، بنابراین انسان با خودشناسی، تهذیب نفس و معرفت شهودی به خداوند نزدیک‌تر خواهد شد. محتوای تربیت، مضامین قرآنی و زیبایی‌شناسانه دارد و شامل کسب فضایل اخلاقی، مطالعه جلوه‌های آفرینش، هنر و آفرینش زیبایی است. مربّی تحت تاثیر این نوع تربیت از صفات نیک اخلاقی بهره‌مند است و با روش‌های آموزشی؛ زبان شعر، سکوت ذهنی، پرسش و پاسخ، متربّی خود را تربیت خواهد نمود. در نهایت انسان به عالی‌ترین مدارج کمال که دستیابی به جام‌جم است، خواهد رسید. در این حالت مظهر صفات الهی و خداگونه خواهد شد.
کلید واژه ها: حافظ، تربیت عرفانی، فلسفه تربیت، معلم وشاگرد، محتوا
این پایان نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی موجود است
