جلوه های پایداری در سرودهای انقلاب اسلامی
استاد راهنما: مهدی ملک ثابت
نگارش: اکبر رئیسیان
دانشگاه یزد، پردیس علوم انسانی و اجتماعی - گروه زبان و ادبیات فارسی 1396
چکیده
در طول تاریخ همواره دو نیروی خیر و شر و به تعبیری خوبی و بدی، درستی و نادرستی، ظلم و عدالت با یکدیگر در نبرد بوده اند و هرگاه ظلم و بدی بر حق و خوبی غلبه یافته، مردم آزاده و ظلم ستیز علیه ظالمان و بد خواهان صف آراسته و تا پای جان به مقابله و نبرد همت گماشته اند. سرود، تصنیف و ترانه از دیر باز در ادبیات پارسی رواج داشته اند و به نوعی اولین سرودها از جمله سرودهای عهد باستان، زرتشت و دوره هخامنشی مضمون پایداری داشته اند و این به دلیل اهمیت پایداری در سرودها و نقش و رسالت سرودها در تشویق و تحریک ملت ها به پایداری و نبرد علیه ظلم و عصیان بوده است. یکی از انواع ادبی که همواره فریاد ملت های آزادی خواه را به گوش جهانیان رسانده، سرود بوده است و سرودهای پایداری بخش عمده این رسالت را بر عهده داشته اند. تفاوت سرود از دیگر انواع ادبی، تأثیر گذاری سریع و سرعت انتقال مفهوم و آرمان است، زیرا سرود از موسیقی بهره ویژه می برد و واژگان و موسیقی به کار رفته در آن ویژگی خاصی دارد، مفهوم خیلی سریع انتقال می یابد و مخاطب خویش را در حداقل زمان ممکن همراه و همسوی آرمان خود می کند.از این رو سرود نقش موثری در آگاهی بخشی، تحریک، تشویق و انتقال سریع پیام داشته است. پس همیشه از فراز روزگار مورد استفاده بوده است. در این پژوهش، پس از مبادی تحقیق در فصل دوم به سابقه سرود و سرود خوانی در ایران پرداخته شده است. در فصل سوم پس از گردآوری مجموعه ای از سرودهای موفق و موثر انقلاب اسلامی و دوران دفاع مقدس، عناصر پایداری هر سرود به تفکیک در دو بخش مضامین و محتوا و عناصر زبانی برشمرده شده است. سرودهای پایداری به خصوص سرودهای انقلاب اسلامی سرشار از مضامین ولایی، ایثار و شهادت، ایمان به خدا، توسل به قرآن و ائمه ، آزادی و آزادگی، صبر و شکیبایی، اتحاد و ... هستند. در فصل چهارم که مهم ترین بخش این پایان نامه است، پیوند و ارتباط سرودها انقلاب اسلامی با آثار حماسی دوره های قبل بررسی شده است. بدیهی است که یک اثر پایداری و حماسی فاخر و موثر باید از اندیشه ها و مضامین و صنایع پیشین بهره بگیرد. سرودهای انقلاب اسلامی از عناصر اساطیری و تاریخی ادب پارسی بهره برده اند، شخصیت ها و نمادها و عناصر ملی و مذهبی در آثار باستان و ادوار اسلامی که در راستای همان امر مقدس پایداری و نبرد علیه ظلم و عصیان و تجاوز شکل گرفته اند، در این سرودها بخوبی تجلی کرده اند. عناصر و الگوهای شیعی و اسلامی چون پیامبر و یارانش، حضرت سید الشهداء و یاران با وفایش و بسیاری شخصیت های اسلامی و شیعی الگوی شاعران و سروده های متعهدانقلاب اسلامی هستند.
کلید واژه ها: جلوه های پایداری، انقلاب اسلامی،سرودهای انقلابی
این پایان نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی موجود است
