چهارمین نشست ادبی شمس با نقد کتاب بار باران در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی برگزار شد
بار باران
رمان «بار باران» در نشست شمس کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
در بهره‌گیری از تاریخ باید کاشف باشیم
نویسنده رمان «بار باران» و برنده کتاب سال رضوی، در چهارمین نشست ادبی شمس کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی گفت: در بهره‌گیری از تاریخ باید کاشف باشیم. منظور از کشف، پیدا کردن داستان ناگفته‌ای در تاریخ نیست بلکه هر داستان قابل کشفی، قبل و بعدی دارد که باید توسط نویسنده خلق شود.
1396/4/29 پنجشنبه
به گزارش آستان‌نیوز، سعید تشکری در این نشست ادبی که به همت سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی با حضور جمعی از نویسندگان و ادب‌دوستان مشهدی و کارکنان این سازمان برگزار شد، از کتاب بار باران به عنوان نخستین رمانی که برای آن مقدمه نوشته است، نام برد و گفت: برای درک بهتر مخاطبان این اثر در مقدمه آن درباره نگاهم به تاریخ سخن گفته‌ام و به این نکته که مخاطب، داستانی از من می‌خواند نه داستانی از تاریخ، اشاره کرده‌ام.
وی با تذکر بر اینکه بر روی ریشه‌های قصص دینی مطالعه و بررسی بسیار کرده است، ابراز کرد: نوشتن آثاری با محوریت شخصیت‌های دینی، نیاز به شجاعت و هوشمندی خاص در هنر نوشتن دارد، البته امروزه به همت برخی مؤلفان این حوزه، کار نسل جدید آسان‌تر شده است.
برگزیده جشنواره انتخاب کتاب سال رضوی با ارائه مثال‌هایی به برخی تفاوت‌های موجود بین ادبیات شفاهی و تاریخ مستند کشور اشاره کرد و گفت: ادبیات تنها می‌تواند شخصیت‌ها و وقایع تاریخی را برجسته کند.
وی اضافه کرد: هر نسلی نویسنده خودش را دارد و اگر به‌طور نمونه در سال 1396 رمانی را می‌خوانید باید نیازهای شما را در همان سال، برآورده کند.
رویکردهای تاریخ در ادبیات
در ادامه، سردبیر نشریه «بارثاوا» ضمن ابراز خشنودی از برپایی چنین نشست‌های فرهنگی در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بیان کرد: تاریخ در ادبیات دارای رویکردهای مختلفی است و نمی‌توان گفت کدام رویکرد تأثیرگذاری بیشتری دارد. این امر بستگی به نویسنده دارد که تا چه حد می‌تواند خواننده خود را متقاعد کند و اثری باورپذیر به او ارائه دهد.
سروش مظفرمقدم ادامه داد: در رویکرد نخست، نویسنده با وفاداری بیشتر به وقایع تاریخی و متن حادثه، سعی می‌کند داستان باورپذیرتر خودش را بنویسد که نمونه‌های بسیاری در تاریخ ادبیات ایران و جهان مانند انقلاب اسلامی یا انقلاب کبیر فرانسه تألیف شده است.
وی اضافه کرد: در رویکرد دیگر، تاریخ فقط پس زمینه کار است و نویسنده به وقایع تاریخی وفادار نیست. او با بهره‌گیری از قدرت تخیل خود، داستانش را خلق می‌کند و حتی شخصیت‌های کم‌رنگ در تاریخ را پررنگ کرده یا شخصیت‌های خیالی خود را وارد روایت می‌کند.
مظفرمقدم با اشاره به اینکه ادبیات مسیرش با تاریخ فرق دارد و ثبت وقایع تاریخی توسط مورخان صورت می‌گیرد، گفت: در عمده آثار ادبیات این حوزه، وقایع و شخصیت‌های تاریخی در پس زمینه هستند و نویسنده می‌تواند از آن‌ها برای تقویت و تحکیم روایت خودش استفاده کند.
خلق یک شعر روایت
وی تصریح کرد: تشکری در کتاب بار باران به رویکرد دوم نزدیک شده و در ساخت و پرداخت وقایع، تخیل و حس خودش را وارد کرده است و توانسته یک شعر روایت، خلق کند.
سردبیر نشریه بارثاوا، گوهرشاد آغا، شاهرخ میرزا و تیمور جهان‌گشا را از جمله شخصیت‌های این رمان دانست و اضافه کرد: نویسنده اثر به درونیات، افکار و ضمیر پنهان شخصیت‌ها وارد شده است.
وی از یک نوع دانای کل به عنوان راوی اثر نام برد و گفت: با وجود آنکه شخصیت‌های کتاب با یکدیگر گفت‌وگو می‌کنند، اما اثر تک صدایی شده است و شخصیت‌ها وجود مستقل ندارند و انگاره مقتدر مؤلف در کتاب حس می‌شود.
مظفرمقدم به شاعرانه شدن زبان در برخی بخش‌ها، فصل‌بندی خوب و پایانه‌های غافلگیرانه رمان اشاره کرد و افزود: درباره هر کدام از موضوعات شخصیت‌پردازی، فضاسازی، پیرنگ، عناصر تکنیکی اثر و ...، می‌توان مفصل صحبت کرد.
وی با معرفی برخی آثار فاخر کشور عنوان کرد: اگرچه در خلق ادبیات دینی، محدودیت‌هایی داریم، اما نباید فراموش کنیم که دین، الگوی زندگی بشر است. با استفاده از ادبیات می‌توان نمونه‌های تابناک انسانی و الگوهای برجسته تاریخ اسلام و ایران را به مردم به‌ویژه نسل جدید معرفی کرد.
نمایش آثار برگزیده
علی براتی کجوان؛ کارشناس و مجری برنامه، دکتر سیدحسین رییس‌‌السادات؛ استاد تاریخ و پژوهش‌گر تالار محققان کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی و برخی از حاضران ادب‌دوست نیز در این نشست، نظرات و پرسش‌های خود را درباره کتاب بار باران، مطرح کردند.
در حاشیه این ضیافت ادبی، مجموعه‌ای از آثار برگزیده سعید تشکری، نویسنده خراسانی متولد 1342 که در حوزه‌های مختلف هنری مانند ادبیات داستانی، نمایشنامه‌نویسی، کارگردانی، تئاتر و... فعالیت می‌کند، در معرض دید عموم حاضران گذاشته شد که از جمله این کتاب‌ها می‌توان به ولادت، مفتون و فیروزه، پاریس پاریس، هندوی شیدا، وقت کوچ است
