بررسی متون خوانداری آموزش زبان فارسی در چارچوب نظریه ی تحلیل انتقادی گفتمان
نوشته : مدنی، مهدیه سادات
: کارشناسی ارشد
مقطع
رشته گرایش: زبانشناسی همگانی
دانشگاه تهران
چکیده
تحلیل گفتمان انتقادی، رویکردی جدید به تحلیل گفتمان است که ضرورت به کارگیری رویکرد جامع تری را در تحلیل گفتمان مطرح می کند. قراردهی یا تقویت یک ایدئولوژی خاص در گفتمان از جمله جالب ترین موضوعات تحلیل گفتمان انتقادی است. این رویکرد از زبانشناسی نگاهی عملی و کاربردی به متن دارد. صاحب نظرانی چون نورمن فرکلاف، میشل فوکو، تئون ون دایک، گونتر کرس، راجر فاولر و روث وداک در زمینه ی معرفی و رشد تحلیل گفتمان انتقادی به عنوان گرایشی نوین در مطالعات زبانشناسی نقش مهمی داشته اند. در این پژوهش، تعدادی از متون خوانداری آموزش زبان فارسی از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی بررسی شده است. رویکرد انتقادی به تحلیل گفتمان روابط موجود میان قدرت، ایدئولوژی، و زبان را در گفتمان مشخص می کند. روش تحقیق در این پژوهش، روش تحلیل محتوا است. پس از انجام مطالعات کتابخانه ای و طبقه بندی اطلاعات، متون خوانداری آموزش زبان فارسی از جنبه ی نظری بر اساس رویکرد نورمن فرکلاف در تحلیل گفتمان انتقادی توصیف شده است. پژوهشگر کوشیده است تا متون خوانداری را با استفاده از فنون و ابزارهای زبان شناختی در تحلیل گفتمان انتقادی از دیدگاه فرکلاف توصیف، تفسیر و تبیین کرده و ساختار زبانی آنها را بررسی کند. تحلیل انتقادی این متون می تواند دیدگاه های ایدئولوژیکی موجود در آنها را نیز آشکار نماید.
