گروه : علوم انسانی
رشته : زبان شناسی عمومی
والدین و انساب : مهدی مشکوه الدینی در روز بیستم دی ماه 1320 در یک خانواده فرهنگی در مشهد دیده به جهان گشود. پدر او دکتر عبدالمحسن مشکوه الدینی از شخصیت های علمی و فرهنگی خراسان و استاد دانشکده الهیات و معارف اسلامی مشهد بود و جد بزرگوارشان محمد مشکوه الدینی مردی پارسا و عالم دینی مشهد بود.
مادر محترمشان مرضیه مدیرامانی دارای تحصیلاتی مقدماتی است.
اوضاع اجتماعی و شرایط زندگی : به لحاظ اوضاع اجتماعی، در زمان کودکی مهدی مشکوه الدینی، یعنی در دهه بیست و نیز آغاز دهه یکهزار و سیصد و سی، زندگی عمومی مردم بسیار ساده و سنتی بود در آن زمان وضع معیشتی مردم بسیار محدود و رفاه عمومی بسیار اندک بود. در همین حال، در بسیاری خانواده ها رسوم دینی و سنتی بسیار استوار بود. به لحاظ سیاسی هیاهو و تلاشهای گروه متمایل و یا وابسته به شوروی سابق، رویدادهای دوران نخست وزیری دکتر محمد مصدق و واقعه 28 مرداد 1332 بود. خانواده دکتر مشکوة الدینی به لحاظ وضع معیشت بسیار در مضیقه با در آمدی کم و با شرایطی محمود ولی با اعتقادان مذهبی است. و فرزندان در این فضا رشد یافتند و با شروع تعلیمات مقدماتی مانند سطوح پیشرفته زبان عربی در خانواده در محضر پدر به سطوح عالی دانشگاهی راه یافتند
تحصیلات رسمی و حرفه ای : مهدی مشکوةالدینی دوره دبستان و پنج سال دوره اول ودوم دبیرستان را در تهران و سال ششم دبیرستان را در مشهد گذرانید. آنگاه وارد دانشگاه مشهد شد. دوره کارشناسی زبان انگلیسی را در سال ۱۳۴۳ در این دانشگاه و دوره پس از کارشناسی دبیری زبان انگلیسی را در سال ۱۳۴۴ در دانشسرای عالی تهران پشت سر گذاشت. او دوره کارشناسی ارشد زبان شناسی را در سال ۱۳۵۰ و دوره دکتری زبان شناسی را در سال ۱۳۵۷ در دانشگاه تهران به پایان رسانید . اما انگیزه های آموختن در او همچنان که دغدغه تدریس را دنبال می کرد، بر قوت خویش باقی بود، آنچنان که در سال ۱۳۶۵ برای دوره ای کوتاه مدت به انگلستان رفت و در گروه زبان شناسی دانشکده مطالعات شرقی و آفریقایی دانشگاه لندن به تحقیق و بررسی در زمینه زبان آموزی کودک پرداخت. مشکوة الدینی پس از بازگشت به ایران در سال ۱۳۶۷ مرتبه استادی دانشگاه مشهد را به دست آورد دو سال بعد یعنی در سال تحصیلی ۷۰-۱۳۶۹ (۱۹۹۱-۱۹۹۰) در دانشگاه واشنگتن در آمریکا به عنوان پژوهشگر میهمان در زمینه برخی نظریه های نوین زبان شناسی و به کارگیری آنها در توصیف زبان فارسی به تحقیق پرداخت. حاصل این دوران تحصیل دریافت گواهی تحقیقات زبان شناسی فارسی از این دانشگاه بود.
فعالیتهای ضمن تحصیل : دوره هایی که مهدی مشکوه الدینی گذرانده اند:
۱- گواهی دوره تحقیقات زبان آموزی کوتاه مدت.۱۳۶۵.دانشگاه لندن.
۲- گواهی دوره تحقیقات زبانشناسی، ۱۳۷۰-۱۳۶۹.دانشگاه واشینگتن، آمریکا.
همسر و فرزندان : همسر مهدی مشکوة الدینی سرکار خانم اعظم خوئی تحصیل کرده در رشته زبان و ادبیات فارسی است که حاصل این ازدواج سه فرزند به نامهای افشین مشکوة الدینی دکتری مهندسی سازه، نوشین مشکوة الدینی تحصیل در رشته پزشکی و علی مشکوة الدینی تحصیل در رشته زیست شناسی است.
وقایع میانسالی : از وقایع آن دوران مهدی مشکوة الدینی به رشد آگاهی سیاسی و دینی مردم و به دنبال آن پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 و استقرار جمهوری اسلامی و سپس وقوع جنگ تحمیلی در سال 1358 و هشت سال دفاع مقدس را اشاره می کند.
مشاغل و سمتهای مورد تصدی : مهدی مشکوة الدینی عضو پیوسته انجمن زبان شناسی آمریکانیز هست . او در سال ۱۳۸۴ عنوان استاد نمونه کشوری وزارت علوم، تحقیقات و فناوری را کسب کرد. همچنین ضمن تدریس و پژوهش، در سمتهای مدیر گروه زبان شناسی دانشگاه فردوسی مشهد (۶۲-۱۳۵۸)، معاون آموزشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد(۶۹-۱۳۶۲)، قائم مقام رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی (۷۵-۱۳۷۲)، رئیس دانشکده ادبیات و علوم انسانی (۸۰-۱۳۷۷) و نیز رئیس شورای تخصصی علوم انسانی هیأت ممیزه دانشگاه فردوسی مشهد(۸۰-۱۳۷۳) و عضو شورای برنامه ریزی زبان شناسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری خدمت کرده است.
ایشان همچنین عضو پیوسته انجمن زبان شناسی آمریکا نیز هست.
فعالیتهای آموزشی : دکتر مهدی مشکوة الدینی در دوره های کارشناسی ارشد زبان شناسی، آموزش زبان فارسی به غیر فارسی زبانان، زبان انگلیسی و دکترای زبانشاسی در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد در سالهای 1355 تا کنون در دروس مختلف مشغول تدریس است. و همچنین تدریس در دوره کارشناسی ارشد زبان فارسی و ایران شناسی در دانشگاه چالرز پراگ جمهوری چک سالها 82-1380را در کارنامه دارد و همینطور تدریس در دانشگاه تربیت مدرس د رمدت کوتاه او در سالهای تحصیلی ۸۲-۱۳۸۰ (۲۰۰۳-۲۰۰۱) در دانشگاه چارلز در پراگ، مرکز جمهوری چک، به عنوان استاد میهمان به تدریس مهارتها و زبان شناسی فارسی پرداخت و پس از به پایان رساندن این دوره از آن دانشگاه گواهی تقدیر هم دریافت کرد. مشکوةالدینی در دانشکده ادبیات زبان و ادبیات دانشگاه فردوسی نحو، ساخت واژه، واج شناسی، معناشناسی، روانشناسی زبان، نظریه های زبانشناسی و دستور زبان فارسی را تدریس می کند .
سایر فعالیتها و برنامه های روزمره : سایر فعالیتهای پژوهشی دکتر مشکو الدینی:
- طرح پژوهشی با عنوان «بررسی رشد زبانی چند کودک فارسی زبان».۱۳۶۷-۱۳۶۴.دانشگاه فردوسی مشهد.
- طرح پژوهشی با عنوان «بررسی رشد دستوری در گفتار دو کودک فارسی زبان».دانشگاه فردوسی مشهد.۱۳۷۸-۱۳۷۶ (برنده جایزه طرح پژوهشی برگزیده.سال ۱۳۷۹).
- طرح پژوهشی ملی با عنوان «بررسی و تدوین دانش زبان فارسی و مهارتهای آن و آموزش زبان فارسی» به شماره ۳۱۲۰۲۲۱۴.شورای پژوهشهای ملی کشور.۸۳-۱۳۷۶.
- طرح پژوهشی با عنوان «آموزش زبان فارسی به سخنگویان اردوزبان».۱۳۷۷-۱۳۷۶.دانشگاه فردوسی مشهد.
- طرح پژوهشی با عنوان «بررسی حذف و مقوله های تهی در زبان فارسی».۱۳۷۸-۱۳۷۷.دانشگاه فردوسی مشهد.
- طرح پژوهشی با عنوان «جابه جایی سازه ها در زبان فارسی و برخی نتایج کاربردی آن».۱۳۷۹-۱۳۷۸.دانشگاه فردوسی مشهد.
شاگردان : دکتر احمد معین زاده عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان، دکتر شهلا رقیب دوست عضو هیئت علمی دانشگاه طباطبائی تهران، دکتر عباسعلی آهنگر عضو هیئت علمی دانشگاه سیستان و بلوچستان، دکتر محمد رضا پهلوان نژاد عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر اعظم استاجی عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، دکتر محمد برخشان عضو هیئت علمی دانشگاه کردستان سنندج و ... از شاگردان مهدی مشکوة الدینی هستند.
آرا و گرایشهای خاص : «ویژگی های رابطه دستوری «حالت و مطابقه» در برخی از زبان ها به صورتی آشکار و در زبان های دیگر از جمله زبان فارسی به صورت پنهان برقرار می شود. در نظریه نحو چند سطحی در طرح کمینه گرا، پیوندهای ساختی گروه های چهارگانه اسمی، فعلی، صفتی و حرف اضافه ای، به طور همسان با ساخت لایه ای خاص، در اصل به صورت واژه هسته و سازه های متمم و یا مشخص نمایش داده می شود و سطح لایه ای اصلی گروه به ترتیب به سطح گروه درونی یا سطح متمم و هسته و سطح گروه کامل یا سطح گروه مهرورزی و مشخص نما در نظر گرفته می شود. در جایگاه متمم گروه یا گروه های همراه اجباری محدود پیوند می یابد. گروه های همراه از راه مشخصه های نحوی یا انتخاب مقوله ای واژه هسته که در فهرست واژگان ذهنی مشخص می شود، ظاهر می شود. به این معنی که در گروه اسمی حرف وابسته در گروه فعلی؛ گروه اسمی نهاد، در گروه صفتی، گروه درجه و گروه حرف اضافه ای؛ گروه درجه و یا حرف اضافه به کار می رود. هسته واژه اصلی و مهم گروه است. به این معنی که واژه ها و سازه ها همراه واژه هسته تنها بر پایه مشخصه های نحوی آن با آن پیوند می یابند. میان واژه هسته با سازه ها با گروه های همراه که گروه های درونی را پدید می آورد، پیوند ساختی برقرار است. مشخصه های نحوی یا انتخاب مقوله ای واژه ای هسته در فهرست واژگان که در ذهن سخنگویان جایگزین می شود، وجود دارد. در واقع مشخصه های نحوی واژه های هسته، حقیقت محسوس پیوندهای ساختی در گروه ها را نشان می دهد. همچنین تعلق واژه ها و گروه ها به عنوان واحدهای نحوی به دسته های دستوری چندگانه یعنی به مقوله های واژگانی اسم، فعل، صفت و حرف اضافه و نیز به ترتیب مقوله های گروهی اسمی، فعلی، صفتی و حرف اضافه ای واقعیت نحوی آشکاری دیگری است که بر پایه مشخصه های نحوی یا انتخاب مقوله ای و نیز مشخصه های صرفی واژه هسته متمایز می شود. ...»
این جملات را دکتر مهدی مشکوة الدینی استاد شاخص زبان شناس ایرانی در نخستین همایش انجمن زبان شناسی با عنوان «بررسی و تحلیل پیوندهای ساختی گروه های واژگان فارسی» به زبان آورد.
جوائز و نشانها : لوحهای تقدیر:
لوح تقدیر به لحاظ کوششهای آموزشی و پژوهشی ممتاز و مؤثر.سال ۱۳۷۵.دانشگاه فردوسی مشهد.
لوح تقدیر کتاب سال دانشگاه تهران برای کتاب «سیر زبانشناسی»، کتاب برگزیده، سال ۱۳۷۷.شورای انتشارات دانشگاه تهران.
لوح تقدیر به لحاظ کوششهای پژوهشی ممتاز و مؤثر.سال ۱۳۷۷.وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
لوح تقدیر.استاد نمونه دانشگاه.سال ۱۳۷۸.دانشگاه فردوسی مشهد.
لوح تقدیر به لحاظ خدمات ممتاز و مؤثر در دوران تصدی ریاست دانشکده ادبیات و علوم انسانی.۱۳۸۰.دانشگاه فردوسی مشهد.
گواهی نامه تقدیر کیفیت عالی و ممتاز آموزش.سال ۱۳۸۲ (۲۰۰۳).دانشگاه چارلز، پراگ، جمهوری چک.
لوح تقدیر استاد نمونه کشوری.۴-۱۳۸۳.وزارت علوم، تحقیقات و فناوری.
چگونگی عرضه آثار : آثار مهدی مشکوه الدینی را می توان به تالیف و ایراد سخنرانی همراه به مقالات مختلف در حوزه ادبیات و زبان شناسی تقسیم کرد.
ساخت آوایی زبان، دستور زبان فارسی بر پایه نظریه گشتاری، سیر زبانشناسی، آموزش زبان فارسی و... از جمله آثار با ارزش او در این حوزه هاست که از این میان، کتاب اخیر، اثر برگزیده سال ۱۳۷۶ دانشگاه تهران شد و در مدت کوتاهی به چاپ سوم رسید.
http://91.98.46.102:8080/Farhikhtegan/details.aspx?id=3516
