بن‌مایه‌های اساطیری مشترک در منظومه‌های ویس ورامین، زال و رودابه و بیژن و منیژه

استاد راهنما: اکبر شامیان سار وکلایی

نگارش: سعیده شجاعی نیا؛ دانشگاه سمنان.- 1394

چکیده

آثار حماسی و غنائی از مهم‌ترین محمل‌های تجلّی اسطوره می‌باشند و می‌توان عناصر و بن مایه-های مشترک اساطیری را در آن مشاهده کرد.منظومه‌های ویس ورامین،زال و رودابه و بیژن و منیژه ازجمله مشهورترین منظومه‌های فارسی هستند که ضمن تلفیق عشق و حماسه،در آن‌ها الگوهای اسطوره‌ای مشترک زیادی وجود دارد.در این داستان‌ها می‌توان نشان‌هایی از ادبیات و فرهنگ پارتی را مشاهده کرد.در این رساله سعی شده است با شیوه‌ی توصیفی-تحلیلی و با توجه به فرهنگ و ادبیات پارتی،به استخراج بین مایه‌های اساطیری مشترک از منظومه‌های ویس ورامین،زال و رودابه و بیژن و منیژه پرداخته شود.به‌صورت طبیعی بازتاب اسطوره درد استان‌های شاهنامه نسبت به ویس ورامین بیشتراست،اما در هر سه داستان می‌توان عناصر و مضامین اسطوره ای-آیینی مشترک همچون؛ازدواج،زن‌سالاری،پیوند پری و پهلوان،تقدس آتش،مهرپرستی،جادو،سفر،خواب و رؤیا و امثال آن را مشاهده کرد.برخی از این وجوه مشترک،بیانگر تشابه فرهنگی سه منظوره و خاستگاه ادبیات پارتی است.

واژه کلیدی:اسطوره و آیین،پارت‌ها،شعر حماسی،شعر غنائی،زال و رودابه،بیژن و منیژه،ویس ورامین

کتابخانه تخصصی ادبیات استان قدس رضوی