تحلیل سبک شناختی حکایت های تاریخ بیهقی در مقایسه با منابع عربی آن ها

استاد راهنما: محمدجعفر یاحقی

نگارش: متانت سعادتمند؛ دانشگاه فردوسی مشهد.- 1396

چکیده

در این جستار با رویکردی تطبیقی، به تحلیل سبک‌شناختی حکایت‌های تاریخ بیهقی پرداخته‌شده است. هدف از این تحقیق آن است که با تعمّق در حکایت‌های تاریخ بیهقی و تحلیل قواعد نحوی آن و نیز با بررسی چیدمان واژگان و نظم دستوری جمله‌ها میزان تأثیرپذیری بیهقی را از زبان عربی نشان دهد. به عقیده صاحب این پژوهش بیهقی با آگاهی از شباهت‌های میان قواعد نحو زبان عربی و فارسیِ عصر سامانی و پیش از آن، به قواعد زبان فارسی پایبند مانده و از هنجار طبیعی نحو فارسی عدول نکرده است. بنابراین، نثر بیهقی بیش از آن‌که تقلید از زبان عربی باشد، نثری خلاقانه است که با به کار گرفتن عناصر مشابه در نحو عربی و نحو فارسیِ دوره سامانی پدید آمده است. همچنین پس از مقایسه حکایت‌های کتاب بیهقی با منابع عربی آن‌ مشخص می‌شود که وجه تمایز مهم روایت بیهقی با این منابع، استفاده بجا و مناسب از عناصر داستانی و حرکت از روایت تاریخ به‌سوی داستان‌سرایی و ادبیات است.

کلیدواژه‌ها: سبک‌شناسی، منابع عربی، تاریخ، داستان‌سرایی