جایگاه رجز در شعر دفاع مقدّس
نویسندگان
احمد امیری خراسانی1؛ عصمت اکرمی نیا 2
1استاد زبان و ادبیّات فارسی دانشگاه شهید باهنر کرمان
2آموزش وپرورش-دبیر
چکیده
سرزمین ایران، همواره سرزمین حماسه، دلیری و شجاعت بوده است. حماسه‌های ملّی - مذهبی فراوان در اعصار گذشته و حال در خصوص تکریم قهرمانان ملّی - مذهبی به نظم درآمده و پهلوانی‌ها، رشادت‌ها، آرمان‌ها و خواست‌های ایرانیان را توصیف کرده اند.
ادبیّات پایداری (که شعر دفاع مقدّس، گونهای از آن است) شاخه‌ای از درخت تنومند ادبیّات حماسی است که در هر روزگاری به شیوۀ خاصی نمود می‌یابد. اگرچه بین سروده‌ها با درون‌مایه و مضمون مقاومت و پایداری در دوران دفاع مقدّس و پس از جنگ، با مضمون ادب حماسی کلاسیک، تفاوت‌هایی است، وجه اشتراک همۀ آنها ظلمستیزی، مبارزه با استبداد داخلی، بیگانه ستیزی، عدالت خواهی و دعوت به استقامت در برابر دشمن است.
اغلب سروده‌های آغازین جنگ و سال‌های دفاع مقدّس به قصد تهییج و ترغیب به نبرد و مقاومت و پایداری سروده شده‌اند؛ بنابراین مضمونی، رجزگونه دارند.
این مقاله، ضمن اشاره به کاربرد رجز در اشعار حماسی ادوار مختلف شعر فارسی، مقاصد و کارکردهای آن در اشعار دفاع مقدّس را بررسی کرده است. برای نیل بدین مقصود، ابتدا رجز در اشعار دفاع مقدّس استخراج گردیده، پس از آن مقاصد و کارکردهای رجز در این اشعار تحلیل شدهاست.
کلیدواژه ها
حماسه؛ رجز؛ شعر دفاع مقدّس
اصل مقاله (356 K)
