ادبیات تعلیمی در شعر انقلاب با تکیه بر اشعار قیصر امین پور، علی موسوی گرمارودی، طاهر صفارزاده، سید حسن حسینی وسلمان هراتی
استاد راهنما: امین رحیمی
نگارش: وحدت مهدوی؛ دانشگاه اراگ، دانشکده ادبیات و علوم انسانی.- 1396
چکیده
ادبیات انقلاب اسلامی یکی از جریان های عمده ادبی در دوره معاصر ایران است که با تکیه بر مفاهیم تعلیمی، اخلاقی و ارزشی تحولی شگرف در محتوای ادبیات این دوره به وجود آورده است. هدف این پژوهش بررسی جلوه های ادب تعلیمی در شعر انقلاب با تکیه بر شاعرانی چون قیصر امین پور، علی موسوی گرمارودی، طاهره صفارزاده، سیدحسن حسینی و سلمان هراتی است که با روش تحقیق، توصیفی تحلیلی انجام گرفته است. تحقیق حاضر در پی آن است که نشان دهد آموزه های اخلاقی این شاعران در چه حوزه ها و موضوعاتی است و این آموزه ها چگونه انعکاس یافته است؟ برای نیل به این مقصود ، این تحقیق در چهار فصل تنظیم شده است: فصل نخست به کلیات تحقیق اختصاص یافته و مباحثی چون ادبیات انقلاب، ویژگی های شعر انقلاب، شعر دفاع مقدس و تعریف ادبیات و دامنه آن موردبررسی واقع شده است. در فصل دوم آموزه های تعلیمی در حوزه مسائل دینی و اخلاقی و عرفانی استخراج و تحلیل شده است. فصل سوم و چهارم به ترتیب گزاره های اخلاقی و تعلیمی شعر انقلاب در زمینه مباحث اجتماعی و مباحث سیاسی مورد ارزیابی قرار گرفته است. در هر فصل نیز چگونگی درج تعالیم از منظر لحن وزبان بررسی شده است. این تحقیق نشان می دهد در حوزه اعتقادی موضوعاتی مانند تقوا، امربه معروف ، خودشناسی، کمال گرایی و دوری از حرص و رذیلت های اخلاقی؛ در حوزه دوم امید به آینده، اتحاد، نکوهش مصرف گرایی و بی بند وباری و فساد اداری؛ و در حوزه سوم پاسداشت آرمان های انقلاب، استکبارستیزی و تکریم ایثارگران از پربسامدترین آموزه های اخلاقی شعر انقلاب است. گزاره های اخلاقی در موضوعات سیاسی و اجتماعی با لحنی جدی و تند، بیشتر به صورت نکوهش و تذکرنمود یافته، اما در مباحث دینی، اخلاقی و عرفانی لحن پیام ها ملایم تر و در قالب پند و اندرز بیان شده است. از آنجا که بیشتر این آموزه ها به مشکلات و کاستی های اساسی جامعه انسانی پرداخته، جامعیت و شمول آنها از زمان و مکان خاص فراتر رفته است و همه اعصار را در بر می گیرد.
کلمات کلیدی: ادبیات تعلیمی، آموزه های دینی، اجتماعی، شعر انقلاب، آموزه های سیاسی
کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
