بررسی زیبایی شناسانه بلاغی دیوان اشعار امام خمینی(ره)
استاد راهنما: عیسی نجفی
نگارش: هدایت موسوی، دانشگاه رازی.- 1394
چکیده
موضوع این تحقیق اختصاصاً بررسی زیباشناختی دیوان امام(ره) هست،اگرچه اطلاعاتی راجع به زندگی آن بزرگوار را هم در خود دارد اما غرض اصلی همان بررسی نگاه شاعرانه امام است، دراین‌باره باید گفت که به‌طورکلی امام هرگز سر شعر و شاعري نداشت و خود را به این پیشه سرگرم نساخته بود؛ بزرگ‌ترین دلیل آن از دید علوم قدوي سادگی زبان و تصاویر امام هست برای مثال بسامدبسیارزیاد و قاطع تشبیه مرسل و مفصل و یا تشبیهات محسوس به محسوس است؛ آن عاشق صادق هرگاه از اداي وظیفه و رسالت خویش فراغتی حاصل کرده شرح درد مهجوري خویش را در قالب الفاظ و کلمات موزون نگاشته است.بااینکه امام از یک‌سو متعهدترین شاعر ایران است چون ایشان به‌عنوان مرجع تقلید تعهد تربیت و ارشاد دارد و از سوی دیگر شعر او که از کارش جداست، هیچ تعهدي به سیاست و حکمرانی ایشان ندارد، ازاین‌جهت حضرت امام چهره‌ای منحصربه‌فرد در کل تاریخ ادبیات ایران است، از جهت اینکه شعرش همه‌چیز است و از سوي دیگر هیچ. امام(ره) براي دل خویش شعر سروده است و هنگام سرایش آنها از هر قیدوبندی آزاد است به‌استثنای تربیت دینی و عرفانی خویش؛ شاید به همین خاطر بوده است که امام در زمان حیات خویش اجازه چاپ و انتشار اشعار خود به هیچ‌کس نداده است.
این پایان‌نامه با روش کمی – کیفی و باهدف بررسی زیباي شناختی دیوان ایشان به نگارش درآمده است .پایان‌نامه در پنج فصل تهیه گردیده است، فصل اول پایان‌نامه به کلیات تحقیق اختصاص داده‌شده است .فصل دوم تحقیق مبانی نظري است و به بررسی عنصر زیبایی‌شناختی و مفاهیم آن تعلق دارد .فصل سوم زندگی حضرت امام خمینی(ره) را در برگرفته است .در فصل چهارم پایان‌نامه دیوان ایشان به لحاظ زیبایی‌شناسی موردبررسی قرارگرفته و در فصل پنجم مفاهیم عرفانی در دیوان ایشان آورده شده است.مهم‌ترین یافته تحقیق اینکه تشبیه،به‌عنوان یکی از پرکاربردترین ابزار بلاغی در شعر ایشان است .برخلاف آنکه در فرضیه‌ها احتمال می‌رفت که بیشترین بسامدها به استعاره اختصاص داشته باشد.
واژگان کلیدي: امام خمینی، شعر امام، بررسی زیبایی‌شناختی، بلاغت در شعر امام.
کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
