بررسی و تحلیل اشعار دینی خرم شیرازی

استاد راهنما: محمدرضا یوسفی

نگارش: عزیز جاویدی، دانشگاه قم.- 1394

چکیده

خرّم شیرازی شاعر ایرانی مهاجر به هندوستان از آن جمله افرادی است که به دلیل ساکن نبودن در وطن شناخت کاملی از او وجود ندارد، بنابراین در ابتدای این تحقیق، سوالاتی مطرح و به ذهن خطور می کرد که در پایان به جواب های شفافی منجر شد.از سوالات مطرح شده پیرامون خرّم این بود که وی در مناقب و مدایح خود بیشتر به چه نکاتی توجّه نموده است.پس از بررسی دیوان اشعار شاعر مشخص شد که بیان مقام ومنزلت پیامبر اسلام (ص)در نظرش چنان برجسته و والابوده که دیگر پیامبران را مدیون به لطف وخلقت حضرت ختمی مرتبت (ص) دانسته است. همچنین مدح وستایش برخی از ائمه در اشعار وی موجود و بیشترین علاقه مندی خود را به ساحت امیرالمومنین )ع) نشان داده است. بیان شجاعت بی مانند آن حضرت، ولایت، .عظمت و جایگاه ایشان از مضامین غالب در مورد امام علی (ع) است.شاعر به جز مدح وستایش پنج تن از امامان (ع) به مدح ومنقبت بقیه نپرداخته ودیوان وی از این جهت دارای نوعی کاستی می باشد. از مجموع دیوان هفت هزار بیتی وی بیش از دو هزار بیت در مورد پیامبر اسلام (ص) سروده شده است که هزار و دویست بیت در مدح و منقبت امام علی(ع)، هشتاد بیت در مورد امام رضا (ع) ،هفتادبیت در مدح امام کاظم (ع)،بیش از هفتصد بیت با عنوان مولود نامه در ولادت و ولایت و نهایتا انتظار و ظهور در خصوص امام زمان (عج) را شامل می شود.وی سوگنامه عاشورایی خود را با حدود سه هزار بیت که نیمی از دیوانش را در بر می گیرد در مورد واقعه کربلا ، حماسه عاشورا، رشادت ،شهادت و مظلومیت امام حسین(ع) و یاران فداکار ایشان سروده و د ر آن عشق وعلاقه خود را به امام حسین (ع) به منصه ظهور رسانده است.

کلیدواژه ها: ادبیات دینی، صفویان، خرم شیرازی، شعردینی، مرثیه، منقبت، سوگنامه