بررسی پدیده های طبیعی اساطیری در شاهنامه فردوسی

استاد راهنما: کاظم موسوی

نگارش: غلامحسین مددی؛ دانشگاه شهر کرد.- 1388

چکیده

شاهنامه آیینه‌ی تمام نمای فرهنگ و تمدّن کهن است که در سه بخش اساطیری ، حماسی و تاریخی سروده شده است . بازتاب بسیاری از باورهای کهن ایرانی و غیرایرانی ارزش ویژه‌ای به این اثر می‌بخشد . بسیاری از این باورها نشان‌گر ارتباط تنگاتنگ انسان با پدیده‌های طبیعی است . در این پژوهش ضمن مقایسه‌ی اجمالی بین پدیده‌های طبیعی در اساطیر ایران با تمدن‌های کهن دیگر به بررسی تقدّس و نقش ایزدگونه‌ی این پدیده‌ها در شاهنامه که باقی مانده‌ی باورهای اساطیری است ، پرداخته می‌شود. آگاهی فردوسی از اساطیر ایران ، هند ، مصر ، یونان و ... سبب شده است بسیاری از روایات اساطیری به صورت دگرگون شده در داستان‌های شاهنامه پدیدار ‌شوند . نیروی فرا انسانی پدیده‌های طبیعی ، بیان ویژگی‌های ایزدی آن‌ها و جان پنداری این پدیده‌ها بازتابی از باورهای ایرانیان باستان است. بسیاری از ابیات شاهنامه بیان‌گر آن است که ایرانیان به دلیل برخورداری از روح کمال‌جویی ، در ادواری به پرستش پدیده‌های طبیعی می‌پرداختند ؛ این موضوع نمودی از دیرینگی فرهنگ و تمدن ایران و پیدایش ابتدایی دین در قالب آنیمیسم و توتمیسم است .

کلید واژه ها: زنده انگاری، آنیمیسم، اسطوره ها، فردوسی، توتم باوری

کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی