آثار ادبی هر جامعه‌ای بازگوکننده‌ی فرهنگ، آداب و سنت‌های آن جامعه است.
خلعت و خلعت در شاهنامه‌ی فردوسی و تاریخ بیهقی
استاد راهنما: فریده وجدانی
نگارش: صدیقه قنبری؛ دانشگاه زنجان.- 1394
چکیده
آثار ادبی هر جامعه‌ای بازگوکننده‌ی فرهنگ، آداب و سنت‌های آن جامعه است. بخشی از فرهنگ ایرانی نیز در قالب خلعت بخشی در دو اثر سترگ ادب فارسی که موضوع تحقیق این پایان‌نامه بوده، پدیدار شده است. در پژوهش حاضر، نخست ترکیبات خلعت و خلعت بخشی به لحاظ واژگانی دسته‌بندی و ارائه‌شده است. سپس با استفاده از محتوای شاهنامه‌ی فردوسی و تاریخ بیهقی کم و کیف خلعت و خلعت بخشی که رسمی درباری بوده واکاوی شده و بدین منظور تک‌تک مصادیق خلعت، خلعت دهندگان، ملیت، مقام و موقعیت خلعت گیرندگان، انگیزه‌های خلعت بخشی و آداب و لوازم آن بررسی‌شده است. بخشی از یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که در شاهنامه‌ی فردوسی و تاریخ بیهقی خلعت تنها از جنس پارچه نبوده و مصادیق متنوعی نظیر تاج‌وتخت، تیر و کمان، می و جام و... را نیز شامل می‌شده است. درعین‌حال پارچه به همراه اغلب خلعت‌ها بوده و بنا بر مقام و موقعیت خلعت گیرنده، جنس، رنگ و دوخت خاصی داشته است. فصل پایانی به بیان شباهت‌ها و تفاوت‌های خلعت و خلعت بخشی در دو اثر موردمطالعه اختصاص‌یافته است.
کلیدواژه‌ها: خلعت بخشی، ادبیات فارسی، بیهقی، شاهنامه
کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
