بررسی تمثیل‌های مثنوی مولوی بر اساس تحریف‌های شناختی(phd )
استاد راهنما: سید مهدی رحیمی
نگارش: مریم وفایی فرد؛ دانشگاه بیرجند.- 1396
شماره ثبت: 5852091
چکیده
شناختی درمانی از رویکردهای غالب روانشناسی معاصر برای درمان اختلالات روانی است که بر مبنای بازسازی و اصلاح شناخت‌های تحریف‌شده و تفکرات غیرمنطقی و ناکارآمد، بنانهاده شده است. تمثیل، یکی از روش‌های مؤثر و کاربردی است که روان‌درمانگران، طی فرایند درمان‌های شناختی ، از آن استفاده می‌کنند. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی، به‌منظور بررسی و تحلیل تمثیل‌های مثنوی مولوی، مبتنی بر تحریف‌های شناختی در رویکرد شناخت درمانی، صورت گرفته است . در این پژوهش پس از بیان مباحث مربوط به تمثیل، اصول و مبانی نظری شناخت درمانی، با تأکید بر نظریه‌های دو شناخت درمانگر برجسته، آلبرت آلیس و آرون تی بک، تعریف‌شده است. در بخش اصلی این پژوهش تمثیل، به شیوه منحصربه‌فردی که در مثنوی به کار گرفته‌شده و نقش آن در درمان‌های روان‌شناختی، موردبحث قرارگرفته است، سپس به تحلیل و بررسی سه موضوع محوری شناخت درمانی ( زبان اندیشه و شناخت) درمان به شیوه‌ی شناختی و تبیین و بررسی تمثیل‌هایی که دلالت بر تحریف‌های شناختی ، در مثنوی دارد پرداخته‌شده است. نتایج به‌دست‌آمده نشان می‌دهد که تمثیل‌های مثنوی مولانا، ضمن آن‌که بافرهنگ اصیل ایرانی و اسلامی سنخیت و هماهنگی دارد به دلیل ساختار مناسب فن ثبت پیام در ذهن مخاطب ، درج نکات ظریف در چگونگی ارائه تمثیل در متن و فرایند انتقال مفاهیم ، دارای قابلیت ویژه‌ای در درمان‌های شناختی است و به دلیل پیوند مفاهیم نظری و انتزاعی با تصاویر روشن و پویا، می‌تواند به نحو مطلوبی در تبیین و تحلیل تحریف‌های شناختی مؤثر باشد. به کار بردن تمثیل‌های مثنوی در بستر روش‌های علمی شناخت درمانگری، نه‌تنها به روان شناسان بالینی در روش‌های درمانی آنها کمک می‌کند بلکه می‌تواند منجر به طرح تئوری‌های جدید در این زمینه و تهیه منابع خودیاری – برای درمان‌جویان به‌طور اخص و سایر مردم به‌طور اعم- با تکیه‌بر فرهنگ خودی باشد. رسیدن به این هدف مستلزم گسترش مطالعات میان‌رشته‌ای به‌ویژه در حوزه ادبیات و روانشناسی و حمایت متولیان امور ازاین‌گونه پژوهش‌ها است.
کلیدواژه‌ها: تمثیل‌ها، مثنوی مولوی، تمثیل درمانی، شناخت درمانی
کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی
