بررسی و مقایسه داستان بهرام گور در اخبار الطوال، تاریخ طبری، غررالسیر و هفت پیکر نظامی

استاد راهنما: محمد هادی مرادی

نگارش: وزیر ویسی، دانشگاه علامه طباطبایی .- 1392

چکیده

با تاسیس بیت الحکمه در سال 148 ه.ق توسط مامون عباسی بسیاری از آثار از زبانهای سانسگریت، یونانی و پهلوی و ... به عربی برگردانده شد. از جمله کتابهایی که از زبان پهلوی به زبان عربی برگردانده شد، کلیله و دمنه و سیرالملوک( خدای نامک ها) دوره ساسانی بود. متون تاریخی عربی اخبار الطوال، تاریخ طبری و غررالسیر در قسمتهایی که درباره شاهان ایرانی و حوادث و رویدادهای مربوط ایران است، از این سیر الملوک ( خدای نامک ها) تاثیر پذیرفته اند. یکی از داستان های مشهور دوره ساسانی که در اکثر متون تاریخی عربی از جمله اخبارالطوال ، تاریخ طبری و غررالسیر و ... آمده است، داستان بهرام گور است. فردوسی در شاهنامه در داستان بهرام گور و نظامی در هفت پیکر که تمام آن درباره سرگذشت بهرام گور است. در بخش هایی از این متون تاریخی تاثیر پذیرفته اند . از آنجا که مکتب فرانسه در ادبیات تطبیقی به بررسی روابط تاریخی بین ادبیات دو ملت می پردازد در این پایان نامه تاثیر متون تاریخی اخبارالطوال و تاریخ طبری و غررالسیر را بر هفت پیکر نظامی بررسی نمودم. نظامی در قسمت هایی از هفت پیکر از متون تاریخی مذکور تاثیر پذیرفته است. از یافته های این پایان نامه این است که تاثیرپذیری هفت پیکر از تاریخ طبری نسبت به اخبارالطوال و غررالسیر بیشتر است. احتمال می رود که نظای دراستانهای هفت گنبد و ازدواج بهرام با دختران هفت اقلیم را از روی داستان ازداواج یهرام گور با دختر پادشاه هند آفریده باشد.

با وجود واژه ها و ترکیبات پهلوی معرب شده همچون « مهشت» و « رام ابزوذیزدجرد» و « فرا مرا آور خذایان» نشانگر تاثیرپذیری تاریخ طبری از خدای نامکهای دوره ساسانی است. بررسی شباهتها و تفاوتهای محتوایی در داستان بهرام گور در متون تاریخی عربی اخبارالطوال ، تاریخ طبری ، غررالسیر و هفت پیکر شبیه به کاربردن نظریه بینامتنیت در آن داستان موجود در آن متون است. روش پژوهشی در نگارش این پایان نامه توصیفی – تحلیلی است.

کلید واژه ها: اخبارالطوال،غررالسیر، ادبیات تطبیقی، هفت پیکر، سبک ادبی