ازآنجاکه حقوق زن در همه جوامع و اعصار بنا بر مقتضیات زمان و عوامل فرهنگی و سیاسی جامعه و تنوع مناسبات حاکم بر آن دچار تحول و دگرگونی بوده، سیمای وی راهماره دستخوش تغییر نموده است
زن از نگاه ادبای خراسان قرن چهارم و پنجم هجری
استاد راهنما: سید محمدباقر حسینی
نگارش: ملیحه مقبلی نیشابور؛ دانشگاه فردوسی مشهد.- 1394
شماره ثبت: 5849256
چکیده
ازآنجاکه حقوق زن در همه جوامع و اعصار بنا بر مقتضیات زمان و عوامل فرهنگی و سیاسی جامعه و تنوع مناسبات حاکم بر آن دچار تحول و دگرگونی بوده، سیمای وی راهماره دستخوش تغییر نموده است و این امر در ادبیات هر دوره به شکلی خاص جلوه‌گر شده است. بنابراین بررسی سیمای زن از نگاه ادبای هر عصر یکی از راه‌هایی است که می‌توان موقعیت او را در دوره‌های گوناگون مشخص کند قرن چهارم و پنجم هجری که درواقع دوران شکوفایی ادبیات عربی در ایران ، به‌ویژه خراسان است از این قاعده مستثنا نیست . بدین دلیل تحقیق به بررسی زن از نگاه ادبای خراسان اختصاص‌یافته است. مجموع بررسی‌ها نشان می‌دهد ادبای خراسان، در امثال‌وحکم خود نگاه ویژه‌ای به زن‌دارند. باآنکه در جای‌جای حکایت‌هایشان از زن دفاع می‌کنند ، ولی گاه زبان به نکوهش نیز می‌گشایند. درنهایت با بررسی آثار ادبای خراسان این نتیجه حاصل می‌شود که آنها در حکایت‌هایشان، گاه به تکریم و گاه به‌تحقیر زنان پرداخته، شخصیت زن را در نقش مادری، همسری و معشوقگی در جامعه‌ی خود تعریف ، صفات مثبت و منفی مانند : مهرو کین، وفا و مکر را در آثارشان توصیف کرده و با وصف جمال زن، الگوی زیبایی زن را در عصر خود به تصویر کشیده‌اند؛ لذا این فرض تقویت می‌شود که آنها از یکسو به پیروی از عرف جامعه ، وامدار تفکرات سنتی در مورد زنان بوده و از سوی دیگر جزو ادیبانی بوده که مدافع زنان هستند اما آنها نتوانسته و شاید هم نخواسته خود را از اندیشه‌های قدیمی مردسالاری که در باور هر ایرانی قرون چهارم و پنجم مهروموم‌ها ریشه دوانده بود . برهاند.
کلیدواژه‌ها
زن، ادبای، خراسان، امثال‌وحکم،ادب عربی
این پایان‌نامه در کتابخانه تخصصی ادبیات آستان قدس رضوی موجود است.
